کلیات
بارها در خبرها واژه نقدینگی را شنیدهاید. برای مثال دولت بیان می کند که یکی از راهکارهای اصلی در سال جاری برای کنترل افزایش قیمتها و تورم، مهار نقدینگی است. اما مفهوم نقدینگی چیست؟ نقدینگی چه تاثیری بر بیکاری، تولید و تورم دارد و راهکارهای افزایش و کاهش آن در اقتصاد به چه صورت است؟مفهوم پول نقد که مشخص است. پولی که در حال حاضر برای مبادله در دسترس است و میتوان برای خرید کالا و خدمات از آن استفاده کرد، اما نقدینگی مفهومی عامتر نسبت به این واژه دارد. نقدینگی به درجه نقدشوندگی داراییهای مختلف در قیمت مشخص اطلاق میشود.
مثال
فرض کنید شما میخواهید منزلتان در سریعترین زمان ممکن به شخصی بفروشید. قیمت منزل شما ۲۵۰ میلیون تومان است. از فرد خریدار در مورد نحوه پرداخت میپرسید. او بیان میکند من ۵۰ میلیون تومان پول نقد دارم، ۱۶۰ میلیون پول منزلم است که میخواهم بفروشم و ۴۰ میلیون مابقی را نیز با فروش ماشینم به شما پرداخت میکنم. در این مثال شخص در ظاهر ۲۵۰ میلیون لازم برای این معامله را دارد، اما آیا همگی این داراییها در حال حاضر قابلتبدیل شدن به پول هستند؟ بدون شک فروش منزل و ماشین او نیاز به زمان دارد. از طرفی نمیتوان دقیقا گفت این داراییها به قیمت گفته شده بهفروش میرسد یا خیر. همه این عوامل موجب میشود شما به این فکر بیفتید که پرداخت مشتری برای مثال ممکن است ۴ یا ۵ ماه بهطول بینجامد. حال اگر شخصی همان لحظه برسد و بگوید که ۲۵۰ میلیون پول نقد در حساب جاری خود در بانک دارد و میتواند همین امروز منزل شما را بخرد بدون شک شما با او وارد معامله خواهید شد.
پول موجود در بانک نیز یک نوع دارایی است. بار دیگر به مثال نگاه کنید، همه این داراییها نهایتا برای داد و ستد باید به پول تبدیل شوند، اما سرعت آنها متفاوت است. هرچه یک دارایی سریعتر به پول تبدیل شود اصطلاحا درجه نقدشوندگی آن بالاتر است. همچنین ملاحظه شد پول نقد سرعت معاملات را بالا میبرد. حال با این مقدمه به تبیین نقدینگی میپردازیم. نقدینگی در اقتصاد شامل پول و شبه پول است. پول بالاترین درجه نقدشوندگی را دارد، شما با پول به سرعت میتوانید هر آنچه را که آماده فروش است تهیه کنید.بهعبارت خیلی ساده پول به اسکناس و سکههای (مسکوکات) در دست مردم، همچنین هر گونه حساب بانکی که در هر زمان امکان برداشت تا ریال آخر از آن وجود داشته باشد اطلاق میشود. به این ترتیب این گونه حسابها مثل پول نقد عمل کرده و سرعت انجام معامله با آنها مثل پول نقد است. مثلا حساب دسته چک، حساب جاری است. اگر کسی چک روز به شما بدهد و به بانک مراجعه کنید چک شما در همان روز تبدیل به پول نقد میشود یا حسابهای قرضالحسنه متصل به عابر بانک.
چیستی شبه پول
شبه پول گونهای از داراییهای پولی شماست که قدرت نقدشوندگی آنها به اندازه پول نیست. به بیان ساده هرگونه پولی که شما در بانک سپرده کردهاید، اما امکان برداشت از آن به زمان خاصی محدود شده شبهپول است. برای مثال وقتی شما ۱۰ میلیون پول نقد خود را تحت عنوان سپرده بلندمدت یکساله ذخیره میکنید، پول شما به مدت یک سال به شبه پول تبدیل میشود یا حتی حسابی که به شما میگوید حداقل ۵ میلیون از پولتان همواره باید در حساب باشد تا به آن سود پرداخت کنیم، اگر ۱۰ میلیون در آن داشته باشید ۵ میلیون آن پول، و ۵ میلیون آن شبه پول است.حال به تاثیر نقدینگی در اقتصاد بپردازیم، تا اینجا مشخص است که هر چه پول در دست مردم بیشتر باشد سرعت انجام مبادلات تجاری افزایش مییابد. از طرفی همواره در جامعه مقدار مشخصی کالا و خدمات وجود دارد که مقدار پول در دست مردم باید با آن متناسب باشد. اگر مقدار پول بیشتر از کالا و خدمات موجود باشد، مردم همان میزان محصول را باید با پول بیشتری خریداری کرده و قیمتها در جامعه بالا میرود و برعکس.
اثرات نقدینگی در اقتصاد
از طرفی پول زیاد تقاضای مردم برای خرید کالاها و خدمات مختلف را افزایش میدهد و اگر محصولات تولیدکنندگان داخلی به اندازه کافی نباشد راه برای ورود کالاهای خارجی ارزان قیمت باز شده و رفته رفته مردم کالاهای خارجی را جایگزین کالای داخلی میکنند که پیامد آن کاهش تولید داخلی و افزایش بیکاری است؛ بنابراین حجم نقدینگی در جامعه باید کنترل شود. توجه داشته باشید این فقط پول نقد نیست که میتواند تورمزا باشد. پولهایی که بهصورت شبه پول در حسابهای بانکی ذخیره میشود نیز میتواند سریعا به پول نقد تبدیل شود. اما چگونه؟ بانکها منابع مالی جمع شده را میتوانند به مردم وام دهند. به این ترتیب حجم پول بیشتر از مقدار اولیه شروع به افزایش میکند. مثلا وقتی ۱۰ میلیون تومان در بانک جمع میشود و بانک آن را در قالب وام به شخص دیگری میدهد اگر نرخ بهره وام ۲۰ درصد باشد او در پایان سال باید ۱۲ میلیون به بانک بازگرداند.
راه کنترل نقدینگی جامعه
اما چطور میتوان نقدینگی یا حجم پول در گردش جامعه را کنترل کرد. هر کالایی در اقتصاد قیمتی دارد و قیمت پول نیز نرخ بهره آن است. برای مثال فرض کنید دولت میخواهد برای دو سال آینده حجم نقدینگی در کشور را کاهش دهد. اگر دولت نرخ بهره سپردههای بلندمدت ۲ ساله را ۲۵ درصد و نرخ بهره وام را ۳۰ درصد تعیین کند چه اتفاقی میافتد؟ از یک طرف مردم تمایل دارند پول خود را تا ۲ سال آینده در بانک سپرده کنند و این یعنی حجم پول نقد که سرعت مبادله بالایی دارد در جامعه کم میشود. از طرفی وام گرفتن برای مردم مشکل میشود و با این نرخ بالا تعداد افراد متقاضی وام نیز در جامعه کم میشود. به این ترتیب حجم پول کلی در جامعه کم شده و تقاضای مردم نسبت به قبل کاهش مییابد و قیمتها کنترل میشوند. عوامل متعددی در کنترل نقدینگی دخالت دارند، اما در این مقاله معمولترین روش آن ذکر شد.
*برگرفته از یادداشت مرتضی زارع در روزنامه دنیای اقتصاد
روند دادوستد سهام شرکتها هفته گذشته تحت تاثیر موج عظیم فروشندگان سهام قرار گرفت.
کد خبر: ۱۰۳۲۶۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۸
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در گفتوگو با تابناک اقتصادی پاسخ داد
شقاقی شهری اظهار داشت: وقتی شاهد رشد بالای نقدینگی در اقتصاد هستیم، باید چالشهای گوناگونی چون افزایش قیمت داراییهای مختلف، افزایش قیمت کالاها و خدمات و ... را تجربه کنیم؛ به عبارت بهتر، ریشه افزایش نرخ تورم هم در داراییها و هم در کالاها و خدمات، همین رشد بالای نقدینگی است.
کد خبر: ۱۰۳۲۳۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۶
خسروی گفت: مشکل بازار سرمایه با ورود نقدینگی حل نخواهد شد، اصل موضوع در بورس تغییر عملکرد شرکتهایی است که در آن فعالیت میکنند.
کد خبر: ۱۰۳۲۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۵
بازار سرمایه روز گذشته بار دیگر عملکرد منفی ۳/ ۲ درصدی را به ثبت رساند تا نماگر اصلی این بازار مجددا در معرض محک حمایت روانی یکمیلیون و ۲۰۰ هزار واحدی قرار بگیرد.
کد خبر: ۱۰۳۲۰۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۵
کارشناس بازار سرمایه گفت: حقوقی ها به عنوان سرمایه گذاری برای سال آینده، در فصل زمستان و انتهای سال اقدام به خرید می کنند.
کد خبر: ۱۰۳۱۸۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۴
شاخص سهام پس از ثبت یک روز تماما صعودی، دیروز به رشد ۳/ ۰ درصدی بسنده کرد.
کد خبر: ۱۰۳۱۵۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۳
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: خرید حقوقیها در روزهای منفی، باعث ایجاد تناقضی بین رفتار و تفکرات بسیاری از سهامداران بازار سرمایه شده است.
کد خبر: ۱۰۳۱۴۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۲
بازار سرمایه در شرایط کنونی حدود ۴۰ درصد از ارزش خود را از دست داده، این در حالی است که سرمایه برخی سرمایهگذاران با کاهش ۷۰ درصدی مواجه شده است. در همین گیر و دار بود که سکاندار سازمان بورس ترجیح را بر این دید که آن را به دست دیگری بسپارد.
کد خبر: ۱۰۳۰۷۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۹
امروز شاخص کل کار را از ناحیه سبز آغاز کرد و در نهایت با کاهش ۲۰۹۴۷ واحدی بر روی کانال یک میلیون و ۲۱۴ هزار و ۸۳۵ واحدی آرام گرفت. بورس فردا چگونه خواهد بود؟
کد خبر: ۱۰۳۰۵۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۷
دولت در سال ۹۹ بیشترین میزان دخالت در بازار سرمایه را به ثبت رسانده است و حالا مدعی است قوای دیگر در کار بورس نباید دخالت کنند.
کد خبر: ۱۰۲۹۹۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۵
بورس تهران برای چهارمین هفته پیاپی با افت نماگر اصلی خود مواجه شد و همزمان شاهد خروج نقدینگی حقیقی از گردونه معاملات سهام بود.
کد خبر: ۱۰۲۹۶۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۴
محمد کفاش پنجه شاهی، مدیر عامل شرکت سبدگردان اعتبار امروز در برنامه به وقت تحلیل شبکه که از شبکه ایران کالا ضمن بررسی روند این روزهای بازار، فاکتورهای ارزندگی سهام را ارزیابی کرد.
کد خبر: ۱۰۲۸۷۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۹
کارشناس بازار سرمایه درباره زمان مناسب برای خرید سهام گفت: یکی از نشانههای بازگشت بورس به مدار صعودی و فرصت خرید، ثبات قیمتی در بازار سرمایه است، اما اکنون در این بازار با نوسان قیمتی مواجه هستیم.
کد خبر: ۱۰۲۸۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۷
متخصص بازار سرمایه معتقد است: دیده میشود که دولت با قاطعیت این دخالت را انجام میدهد و سازمان بورس و عوامل آن را جدی نمیدانند و این مسئله خلأ مهمی است که باعث ایجاد رانت و فساد در بازار میشود.
کد خبر: ۱۰۲۶۹۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۱
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۲۶۹۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۱
تابناک اقتصادی بررسی میکند
این روزها قیمتها رو به افزایش است و نرخ تورم اعلامی مرکز آمار ایران در آذرماه سال جاری نیز با افزایش در مقایسه با ماه قبل به ۳۰.۵ درصد رسید. این رشد نرخ تورم در حالی است که در خرداد ماه سال جاری هدف گذاری بانک مرکزی برای نرخ تورم ۲۲ درصد را شاهد بودیم. اما حالا پیش بینی مرکز پژوهشهای مجلس بیانگر آن است که نرخ تورم در سال جاری باز هم رشد خواهد کرد.
کد خبر: ۱۰۲۶۴۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۸
یک کارشناس اقتصادی گفت: با مدیریت صحیح نقدینگی و هدایت آن به بازارهای مولدی مانند بورس، تولید نیز رونق میگیرد و تورم سیر نزولی به خود خواهد گرفت.
کد خبر: ۱۰۲۶۰۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۶
کارشناس بازار سرمایه معتقد است که اگر دولت نگاه کوتاهمدت خود در تأمین نقدینگی از بورس را ادامه دهد، سهامداران خرد از بازار فراری خواهند شد و تا اعتماد به بازار بازنگردد روند فرسایشی بورس ادامه دارد.
کد خبر: ۱۰۲۵۵۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۴
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: در ۶ ماه نخست سال، جریان نقدینگی باعث انحراف بسیاری از سهام از روند معقول خود شد و بعد از آن در یک روند اصلاحی بزرگ، رشد اضافهای که به دست آورده بودند را از دست داد.
کد خبر: ۱۰۲۵۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۳
فرهاد جوانمردی بیان کرد؛
کارشناس بازار سرمایه معتقد است هدایت نقدینگی به سمت سهام شرکت های کوچک و رفتار نوسان گیری در بازار، سرآغاز ریزشی دوباره خواهد بود.
کد خبر: ۱۰۲۵۳۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۳