کلیات
سینما در اصل واژ‌های است یونانی به معنای حرکت، اما در اصطلاح، سینما، هنر و فنی است که به کمک یک سری تصاویر متحرک، پیامی را به مخاطب خود که همان تماشا گر است منتقل میکند.
سینما آخرین هنر و به عبارت دیگر هفتمین هنر است. در این میان سینما تنها هنری است که نه تنها شش هنر دیگر را به خدمت گرفته بلکه به گون‌های توانسته آن‌ها را اعتلا نیز ببخشد. همچنین سینما صنعت، فن و تکنیک را نیز به خدمت گرفته و در متن خود دارد.
تاریخچه
برادران لومیر در سال ۱۸۹۵ سینماتوگراف (اولین دوربین فیلم برداری) را اختراع کردند. هرچند نمیتوان این دو برادر فرانسوی را یگانه افرادی دانست که به پیدایش هنر سینما کمک کردند. پیدایش سینما و فن فیلمبرداری خود مرهون پیشرفت‌های بسیار زیادی هم در عرصهُ تکامل نگاتیو بود و هم تکامل دستگاه‌های اولیه عکاسی. به طوریکه نمیتوان قاطعانه از یک نفر بهعنوان مخترع سینما نام برد. دستگاه‌هایی همچون کینتوسکوپ (ساخته توماس ادیسون)، ویتاسکوپ و بایوسکوپ همگی در پیدایش دستگاه سینماتوگراف مؤثر بودهاند. برادران لومیر خود ده‌ها فیلم کوتاه ساختند که همهُ آن‌ها صرفاً از یک نما تشکیل میشد و قطع و وصل و تدوین در آن‌ها وجود نداشت. از جمله این فیلم‌ها میتوانیم به ورود قطار به ایستگاه که به عنوان اولین فیلم ساخته شده به دست بشر محسوب میشود، خروج قایق از لنگرگاه، غذا خوردن کودک و خروج کارگران از کارخانه اشاره کرد.
پس از لومیرها، ژرژ مهلیس باعث تکامل فن سینما شد. دیدگاه مهلیس نسبت به سینما یک دیدگاه تئاتری بود. او پرده‌های گوناگونی از نمایش را فیلمبرداری میکرد و سپس این پرده‌ها را به یکدیگر متصل میکرد. ژرژ مهلیس همچنین پدیدآورنده فن تروکاژ در سینماست.
پس از مهلیس، ادوین اس پورتر باعث تکامل بنیادین و ساختاری سینما شد. او با ساختن فیلم‌های زندگی آتشنشان آمریکایی و سرقت بزرگ قطار سینما را به عنوان پدید‌های که امروزه میشناسیم معرفی کرد.
سینمای پورتر دیگر ارتباطی به تئاتر نداشت، بلکه به هنری مستقل و جدید تبدیل شده بود. پورتر، پیشگام فن تدوین فیلم نیز میباشد. راهی که او در سینما آغاز کرد در نهایت به سینمای داستانگوی هالیوود منجر شد.
ساختار سینما
در آغاز سینما را بیشتر یک پدیده علمی صنعتی میدانستند. در سال‌های جنگ جهانی اول سینما، به عنوان یک وسیله نمایشی و سرگرمی، رونق تجاری یافت. سپس قابلیت‌های هنری آن توسط فیلم سازان اروپایی و آمریکایی کشف شد. در همین سال‌ها ریچیوتو کانودو منتقد و نظریهپرداز ایتالیایی، سینما را «هنر هفتم» معرفی کرد. زیرا به عقیده او سینما هنری ترکیبی است که در آن همه هنر‌ها حضور دارند.
سینما به معنی ثبت حرکات است و همانطور که در مباحث قبل گفتیم، پیدایش تصویر متحرک در نتیجه تکامل تکنولوژی ابزار‌های عکاسی بود. به همین سبب شیوه ضبط تصویر (فیلمبرداری) آن، عکسبرداری پشت سر هم، البته با فواصل زمانی ثابت و متوالی است. هیچ هنری به استثنای رسانه تلویزیون، نتوانسته از لحاظ محبوبیت، فراگیری و نیروی تأثیر بر عواطف و افکار مخاطب، با سینما رقابت کند. به همین دلایل و همچنین به آن علت که سینما به صنعت فن و ابزار‌های فنی اتکای زیادی دارد، آن را «هنر قرن بیستم» نامیده اند. منشأ اصطلاح سینماتوگرافی واژ‌های یونانی (کینه ما) به معنای حرکت است. سینماتوگرافی به معنای «حرکت نگاری» یا فن ضبط حرکت است. تاریخ تکامل و تحول سینما را به طور کلی می توان به سه دوره عمده (با تأکید بر فنون و تکنیک‌های سینمایی) تقسیم بندی کرد:
دوره سینمای صامت: در سال ۱۸۹۵ دوره سینمای صامت آغاز شد. این دوره به زمان سینمایی بدون صدا و ساخت فیلم سیاه و سفید مربوط می شود.
دوره سینمای ناطق: در سال ۱۹۲۷ عصر فیلم صدادار آغاز شد و عامل صدا، عملاً سینما را به صورت یک هنر سمعی-بصری درآورد.
دوره سینمای رنگی: از اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی با اختراع فیلم رنگی آغاز شد.
اهمیت سینما
هنوز سینما دوره‌های آغازین خود را طی میکرد که لنین (از جمله پایه گذاران و سردمداران نظام کمونیست شوروی) درباره سینما گفت: «سینما با ما، همه ارتش‌های دنیا بر علیه ما، سرانجام پیروز خواهیم شد.»
همین یک جمله که از زبان یک سیاستمدار نقل شده، به خوبی نشانگر اهمیت و قدرت سینماست. سینما وسیله خوبی برای تبلیغ و ارائه دیدگاه‌ها و اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی است و از همین رهگذر گاه مخاطبش را به بی راهه برده و او را در چمبره تبلیغات گسترده اسیر کرده، اما با این وجود سینما به علوم مختلف از پزشکی، الکترونیک و جغرافیا گرفته تا فیزیک، شیمی و تاریخ خدمات شایانی نموده است. سینما، این وسیله سمعی و بصری جذاب، بزرگترین کارکردش در خلق رویا، خلق ماجرا، خلق شخصیت‌های دوست داشتنی، نفرت انگیز، ترحم بر انگیز و... و در نهایت ایجاد احساسات عمیق انسانی از عشق و محبت گرفته تا ترس و نفرت است.
دیگر سینما یک وسیله ساده سرگرمی ساز نیست، سینما پا را بسیار فراتر گذاشته و تجربه نشان داده، نادیده گرفتن آن امری غیر عاقلانه است، چه از سوی تماشاگران معمولی و چه از سوی سیاست گذاران اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف.
فضای سینمایی
فضای سینمایی همان فضا و حیط‌های است که در فیلم خلق میشود و به جهان عینی ربطی ندارد. فضای سینمایی را میتوان به شیوه‌های زیر از فضای واقعی جدا کرد:
۱ – فضای سینمایی، دو بعدی است و تصاویری خلق میکند که به اصطلا ح. عمق ندارند. این فضا بر درک ما از اندازهها، فواصل و روابط اشیا تاثیر میگذارد، به همین خاطر، فیلم سازان از ترکیب بندی قاب، استفاده از عدسی‌های مخصوص، حرکت دوربین‌های مختلف و تدوین استفاده میکنند، تا به نحوی این واپیچیدگی‌ها را جبران کنند و فضایی مشابه فضای واقعی و قابل قبول برای تماشاگر بسازند.
۲ – تدوین نما‌ها از زوایای مختلف میتواند فضایی تازه و یگانه خلق کند، و تجرب‌های جدید برای تماشاگر باشد.
۳- فضای واقعی و عینی، برای ما پیوسته و فاقد قطع و پارگی است. اما تدوین میتواند در فضای سینمایی ما را به عقب و جلو پرت کند. ما میتوانیم در این فضا بدون هیچ حرکتی صحن‌های را از زوایا و فاصله‌های مختلف ببینیم. چنین تدوینی پرسپکتیو فضایی را از بین میبرد، و یا دگرگون میکند.
۴ - در سینما میتوان با دکور‌های مختلف، استفاده از طراحی صحنه‌های پیچیده و، امروز با گرافیک‌های کامپیو تری فضا‌هایی عجیب و غریب خلق کرد و تماشاگر را چنان در آن جذب کرد که همه چیز برایش طبیعی و قابل قبول جلوه کند در حالی که هرگز چنین تجربه ایی در دنیای واقعی نداشته است و شاید هم هرگز نخواهد داشت.
زمان سینمایی
توالی زمانی و رویداد‌های تاریخی در فیلم به گذر زمان در دنیای واقعی ربطی ندارد. در حالی که تماشاگر در زندگی روزمره خود با سیر بی رحم ثانیهها، ساعت‌ها و روزها سرو کار دارد، سینما این توانایی را دارد که به شیوه‌های زیر این سیر منطقی را به هم بزند و یا حتی توالی زمانی تاز‌های را خلق کند:
۱ – نشان دادن هم زمان رویداد‌های مختلف که در زمان‌های گوناگون اتفاق افتاده اند، به نحوی که هم زمان به نظر برسند.
۲- حذف زمان‌های غیر مهم در صحنه‌ها و سکانس ها. در این لحظه‌ها هیچ حادث‌های که به درد سینما بخورد رخ نمی دهد. مثلا در صحنه ای، ما شروع حرکت اتومبیلی را به مقصدی مشخص می بینیم و در صحنه بعد بدون این که شاهد حرکت آن اتومبیل در مسیرش باشیم آن را در مقصد میبینیم.
۳ – بر عکس آنچه در مورد ۲ گفته شد، گاهی هم، زمان واقعی بسط داده میشود. این کار در مورد نما‌های مهم و حساس انجام میشود. برای این کار نما‌هایی را که از چند زاویه و فاصله مختلف از یک رویداد واحد گرفته شده در کنار هم نشان میدهند و به این ترتیب زمان واقعی رویداد را افزایش میدهند.
۴ – بسط دادن و یا کوتاه کردن حس زمانی تماشاگر از طریق قطع سریع و حرکت دوربین.
۵ – پیش رفتن و یا عقب نشستن در زمان از طریق فلاش بک
۶- بر هم نمایی دو رویداد مختلف در دو زمان متفاوت برای خلق حس تضاد
باید در نظر داشت همه این قوانین به صورت نا خودآگاه در طول تاریخ سینما در ذهن تماشاگر جای گرفته و به نوعی سینما، تماشاگرش را برای ایجاد ارتباط با خودش، تربیت کرده و آموزش داده. در حالی که اولین تماشاگران سینما قادر به درک کوچکترین پیچیده گی زمانی و مکانی در فیلم‌ها نبودند، تماشاگر امروزی قادر به درک و قبول پیچیدهترین تمهیدات سینمایی است.
در مورد سینما در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
اجرای این برنامه بر عهده مجید واشقانی است او که هفته‌ی گذشته را نیز اجرا کرده و درخواست مخاطبان دوباره بر روی صندلی اجرای این برنامه می‌نشیند. مریم نراقی، نغمه دانش و علیرضا بهرامی کارشناسان برنامه او را در این قسمت همراهی میکنند.
کد خبر: ۱۰۶۱۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد چابهار با تاکید بر اینکه اکران فیلم‌های جشنواره‌های ملی باید همزمان با سراسر کشور در چابهار هم اکران و پخش شود گفت: در همین راستا از سوی منطقه آزاد چابهار برای احداث پنج سینما ی امید، فراخوان داده شده است.
کد خبر: ۱۰۶۱۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
این فیلم یکی از آثار قابل توجه کارنامه کاری رابرت ردفورد که پس از تماشا، در ذهن مخاطب باقی می‌ماند و تماشاگر احتمالاً یکی از فیلم‌ها که رابرت ردفورد را در ذهنش تداعی میکند، این فیلم کمدی - جنایی خواهد بود؛ هرچند این فیلم اکران موفقی نداشت، این به آن معنا نیست که با فیلم خوبی طرف نیست. بسیاری از آثار باکیفیت سینما در اکران شکست خوردند.
کد خبر: ۱۰۵۷۹۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۴
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری گفت: بسته‌ی جامعی برای رونق اقتصاد سینما در دوره‌ی بعد از واکسیناسیون عمومی تدوین و اجرا میشود.
کد خبر: ۱۰۵۵۵۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۱
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۵۳۶۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۲
کد خبر: ۱۰۵۱۵۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۲
رئیس هیأت مرکزی انجمن سینما داران ایران بر اثر کرونا دارفانی را وداع گفت.
کد خبر: ۱۰۵۱۰۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۰
گرچه تعداد زیادی کارگردان با یک فیلم، بسیار موفق داریم اما معدود سینما گرانی تاکنون توانسته اند در همه آثار خود سطحی بالا از کیفیت را حفظ کنند.
کد خبر: ۱۰۵۰۵۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۸
برگزاری بیش از ۹ دهه جوایز سینما یی اسکار با ثبت رکوردهای جالب و شگفت‌انگیزی برای فیلم‌ها و سینما گران در شاخه‌های مختلف همراه بوده است.
کد خبر: ۱۰۴۷۷۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۳
سکانس طلایی؛
فیلم سیتمایی « سینما خر» (مشمشه) به نویسندگی و کارگردانی شاهد احمدلو محصول سال 1397 است. مِشمِشه مرضی است مسری که بیشتر در اسب، استر و خر دیده شده و به انسان نیز قابل سرایت است! در واقع همین امر دستمایه سوژه اصلی این فیلم شده است؛ فیلم یک طنز موقعیت است و داستان یک گروه فیلمبرداری را روایت می کند که در حال ساخت فیلمی هستند؛ آنان برای چند سکانس از فیلم احتیاج به یک خر دارند و همین امر کل گروه را با ماجراهای مختلفی مواجه می کند… . بهناز توسلی، محسن دلیخون، بابک نوری، سحر صباغ سرشت، پوریا شکیبایی، حسن رضایی، فاطمه شکری، محمدرضا داوودنژاد و... در این فیلم مقابل دوربین محسن فلاحی بازی کردند. ستار اورکی موسیقی متن این فیلم را ساخت و کاوه ایمانی این اثر را تدوین کرد. سکانس‌هایی از این فیلم سینما یی را در تابناک تماشا می‌کنید.
کد خبر: ۱۰۴۵۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده فیلم سینما یی «خون شد» به کارگردانی مسعود کیمیایی و از فیلم‌های اکران نوروز ۱۴۰۰ تاکید کرد پیش‌بینی می‌کردند از این فیلم استقبال خوبی نشود، ولی نه در این حد!
کد خبر: ۱۰۴۳۸۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۵
نادر طریقت کارگردان فیلم سینما یی «اینجا هم باران می‌بارد» که این روزها در حال اکران است، بیان کرد که با توجه به شرایط کرونایی دیگر سینما داران هم انگیزه‌ای برای اکران آثار سینما یی ندارند.
کد خبر: ۱۰۳۸۹۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۶
وی هم در سخنان کوتاهی گفت: از عوامل فیلمم، انجمن سینما ی جوانان ایران و آرش رصافی که به من کمک کردند، تشکر می‌کنم. از جشنواره «موج» هم ممنونم چون این یکی از علمی ترین جشنواره‌های داخلی است ضمن اینکه کنار هم قرار گرفتن فرهنگ‌ها باعث ارتباط فزاینده میشود. این جایزه را به مادران ایل قشقایی تقدیم می‌کنم.
در بخش فیلم داستانی، دابر، شوفر، اسب سفید بالدار، پاندای قرمز نامزد بودند.
کد خبر: ۱۰۳۶۱۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۴
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأیید بی‌خطر برگزار شدن سی‌ونهمین جشنواره تئاتر فجر ابراز امیدواری کرد برگزاری این رویداد ستاد مقابله با کرونا را برای تغییر گروه شغلی تئاتر و سینما متقاعد کند.
کد خبر: ۱۰۳۲۴۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۷
مرکز اورژانس تهران از استقرار نیروهای خود در سینما های تهران در پی برگزاری سی و نهمین جشنواره فجر خبر داد.
کد خبر: ۱۰۳۱۴۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۲
بازیگر فیلم «جان سخت» گفت: شاید اگر پیشنهاد بسیار خوبی می‌بود خودم علاقه داشتم در این وضع هم جلوی دوربین بروم، حتی چندین پیشنهاد بسیار خوب داشتم ولی دخترانم نمی‌گذارند در شرایط کرونا بازی کنم و من هم برای اینکه باعث نگرانی خانواده نشوم در خانه می‌مانم.
کد خبر: ۱۰۲۴۳۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۸
یکی از نمایندگان آکادمی اسکار از برگزاری مراسم اعطای جوایز نود و سومین دوره این رویداد سینما یی به صورت حضوری و غیرمجازی خبر داد.
کد خبر: ۱۰۱۸۷۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۲
سکانس طلایی،
فیلم سینما یی «مغولها» به کارگردانی پرویز کیمیاوی و نویسندگی پرویز کیمیاوی، عباس نعلبندیان، نادر ابراهیمی و محمدرضا اصلانی محصول سال 1352 است. پرویز، کارگردان تلویزیون، در حال تدارک برنامه ای در معرفی تاریخ سینما ی جهان است. او در عین حال می خواهد نخستین فیلم سینما یی اش را بسازد. همسرش مشغول تنظیم رساله ای درباره حمله مغولها به ایران است. پرویز برای نظارت بر شبکه سراسری تلویزیون در زاهدان انتخاب می شود. همسر پرویز، که با این مأموریت مخالف است، قصد دارد همراه او به زاهدان برود. یک شب که پرویز در حال آماده کردن برنامه ای تحت عنوان «تئاتر اپتیک رنولد» است، در عالم رؤیا، مغول های رساله همسرش و موضوع مأموریت او به زاهدان و داستان فیلم سینما یی اش در هم می آمیزند و مغول های رساله همسرش از مسیر تاریخ سینما عبور می کنند. لحظه ای که کارکنان فنی تلویزیون برای اعزام پرویز به زاهدان نزد او می روند، پرویز مردد است سفری را که در ذهن تجربه کرده با سفر خود عملی کند یا نه. سیدعلی میرزا، فهیمه راستکار، پرویز کیمیاوی، ادریس چمنی، تیمور بوبک، نوری اسکلدی، ژانتوره ژانقای، طاهر شادکام، ملا باخیت متای، مخای شادکام، تاجیک چمنی، یالقاش شادکام، عبدالغبار قجا، بهمن فرمان آرا، خسرو ایلخانی، اسد ایلخانی در این فیلم مقابل دوربین میشل تی ریه بازی کردند. پیرو دیوانه موسییقی متن این فیلم بر متکی بر موسیقی محلی خراسانی، موسیقی محلی قزاقی و وال مو ساخت و پرویز کیمیاوی این اثر را تدوین کرد.
کد خبر: ۱۰۱۵۶۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۹
البته در بدو امر به علت عدم انسجام این نهاد صنفی که عموماً شاهد آنیم، صنف مدیران تولید که در چرخه تولید یکی از اصلی‌ترین صنوف سینما یی است نماینده‌ای در این ستاد ندارد و همین منجر به انتقاد آنان از خانه سینما شده است.
کد خبر: ۱۰۱۵۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۵
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۱۴۴۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۰
