پشت پرده جنجال جدید بر سر رژیم حقوقی خزر
یک سال پس از امضای کنوانسیون مربوط به رژیم حقوقی دریای خزر، مسائل مربوط به این دریا و به ویژه سهم ایران از آن، بار دیگر با شدت و حرارت زیادی در عرصه رسانه‌ای و سیاسی مطرح شده است. این در حالی است که بنا بر تأکید وزارت خارجه کشورمان، هیچ‌گونه تحول جدیدی در این عرصه روی نداده است. به این ترتیب، ریشه‌یابی روند اخیر از یک سو و نگاهی دوباره به ماهیت رژیم حقوقی خزر از سوی دیگر، ضروری به نظر می‌رسد.
به گزارش «آزادی»، جنجال دوباره بر سر موضوع رژیم حقوقی دریای خزر از هفته گذشته و پس از آن آغاز شد که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به منظور پاسخ به سوال چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره این موضوع، به بهارستان رفت. اگرچه نمایندگان طرح‌کننده سوال در نهایت از توضیحات ظریف قانع شدند، اما همین امر کافی بود تا افکار عمومیِ حساس نسبت به مسئله خزر، در معرض تحریکات رسانه‌ای خارجی قرار بگیرد.
به عنوان مثال، رضا پهلوی، فرزند شاه مخلوع ایران که مدتی است تلاش دارد خود را به عنوان «رهبر اپوزیسیون» جمهوری اسلامی معرفی نماید، با انتشار مطلبی در صفحه توئیتر خود تلاش کرد چنین وانمود کند که سهم ایران از دریای خزر در حال از دست رفتن است و مردم می‌بایست از طریق اِعمال فشار بر نمایندگان مجلس، جلوی تصویب کنوانسیون خزر را بگیرند.
در پی انتشار این توئیت و برخی دیگر از اظهارنظر‌های مشابه، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ناچار به موضع‌گیری شد و با اشاره به اینکه هیچ اتفاق تازه‌ای در موضوع خزر رخ نداده، تأکید کرد هر پنج کشور تلاش کرده‌اند به راه حل برسند که مستلزم کار فنی و حقوقی بسیار دقیق است و حرف‌هایی که در این زمینه مطرح می‌شود، فاقد مبنا و ناموجه است.
سید عباس موسوی درباره ابراز نگرانی برخی از تعیین حدود رژیم حقوقی خزر گفت: «حضور دکتر ظریف در صحن مجلس شورای اسلامی برای پاسخ به سوال سال گذشته نمایندگان محترم مجلس بوده است. هیچ بحث حقوقی در این زمینه نهایی نشده است. مذاکرات تا این زمان محدود به کلیات همکاری کشورهای ساحلی خزر بوده و هیچ مبحثی درباره رژیم حقوقی و تقسیم حدود بستر و زیربستر توافق و نهایی نشده است».
موسوی تأکید کرد: «ابتدا باید مذاکرات درباره روش‌های ترسیم خط مبدأ مستقیم نهایی شود؛ سپس، بر مبنای آن، رژیم حقوقی تحدید حدود در قالب یک موافقتنامه پنج جانبه تدوین شود. پس از آن لایحه مربوط به آن برای تصویب نهایی به مجلس شورای اسلامی ارائه شود که هنوز هیچکدام از این مراحل طی نشده است».
گفتنی است ظریف نیز در جریان پاسخ به سوال نمایندگان در مجلس به همین موضوع اشاره کرده و گفته بود: «در این کنوانسیون ما در زمینه پهنه یا بستر دریای خزر به نتیجه نرسیده‌ایم و قرار شد براساس قرارداد‌های دوجانبه مذاکره صورت گیرد. در مورد سطح آب قرار شد تنها قوانینی وضع شود که مورد تأیید هر پنج کشور باشد. سواحل دریای خزر در بخش ایران مناسب نیست و برخلاف سایر کشورهای حوزه دریای خزر ایران سواحل مناسبی ندارد و لذا قرار شد در ترسیم خط مبدأ موردی تصویب شود که همه کشور‌ها آن را تأیید کنند».
ظریف در ادامه اشاره کرد: «در ماده یک کنوانسیون اعلام شده است که کشور‌هایی که سواحل آن‌ها در حوزه نامناسبی قرار گرفته است در تعیین خط مبدأ از وضعیت ویژه‌ای برخوردار هستند. جمهوری اسلامی ایران نیز در هنگام تصویب این کنوانسیون اعلام کرد که این بند در خصوص جمهوری اسلامی ایران است».
بنا بر تأکید ظریف، «به جز این مورد هیچ تصمیم دیگری در خصوص تقسیم بستر یا زیربستر یا پهنه دریای خزر گرفته نشده است. در کنوانسیون حقوقی دریای خزر ترتیبات زیست محیطی و کشتیرانی مورد توجه قرار گرفته است. نکته مهمی که وابسته به امنیت ملی در این کنوانسیون است این است که سیاست ما سیاست نزدیکی با همه همسایگانمان است و این توافق تضمینی خواهد کرد که ما با همسایگان خود روابط خوبی برقرار کنیم».
در حقیقت، همان‌گونه که موسوی و ظریف اشاره کرده‌اند و بر خلاف نگرانی‌های موجود در عرصه عمومی، در کنوانسیون خزر به هیچ وجه به موضوع تحدید حدود بستر و زیربستر و همچنین تعیین خطوط مبدأ پرداخته نشده و این موضوعِ چالشی که سال‌هاست مورد توجه ایران قرار داشته، همچنان مسکوت مانده و به حصول توافقات آتی در آینده موکول شده است. از سوی دیگر به منظور محکم کردن پایه‌های موضع ایران در مذاکرات آتی نیز بندی در کنوانسیون گنجانده شده که بر اساس آن، وضعیت ویژه ساحل ایران باید در هنگام تعیین خطوط مبدا مورد توجه قرار گیرد.
به این ترتیب، به نظر می‌رسد آنچه که سبب شده طی روز‌های اخیر و با گذشت یک سال از امضای کنوانسیون خزر توسط دولت‌های ساحلی، این موضوع بار دیگر در عرصه عمومی مورد توجه قرار بگیرد، از یک سو انتشار نظرات غیرکارشناسی در برخی رسانه‌ها و از سوی دیگر، تلاش رسانه‌ها و چهره‌های معارض برای دامن زدن به احساسات ملی‌گرایانه ایرانیان به منظور ایجاد بی‌اعتمادی نسبت به دستگاه دیپلماسی است. باید توجه که داشت که در نهایت امر، در صورت نامناسب تلقی شدن کنوانسیون از سوی مجلس، امکان عدم تصویب آن وجود داشته و نمایندگان مردم همچنان در این حوزه از امکان تأثیرگذاری برخوردار هستند.
به گزارش «آزادی»، جنجال دوباره بر سر موضوع رژیم حقوقی دریای خزر از هفته گذشته و پس از آن آغاز شد که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به منظور پاسخ به سوال چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره این موضوع، به بهارستان رفت. اگرچه نمایندگان طرح‌کننده سوال در نهایت از توضیحات ظریف قانع شدند، اما همین امر کافی بود تا افکار عمومیِ حساس نسبت به مسئله خزر، در معرض تحریکات رسانه‌ای خارجی قرار بگیرد.
به عنوان مثال، رضا پهلوی، فرزند شاه مخلوع ایران که مدتی است تلاش دارد خود را به عنوان «رهبر اپوزیسیون» جمهوری اسلامی معرفی نماید، با انتشار مطلبی در صفحه توئیتر خود تلاش کرد چنین وانمود کند که سهم ایران از دریای خزر در حال از دست رفتن است و مردم می‌بایست از طریق اِعمال فشار بر نمایندگان مجلس، جلوی تصویب کنوانسیون خزر را بگیرند.
در پی انتشار این توئیت و برخی دیگر از اظهارنظر‌های مشابه، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ناچار به موضع‌گیری شد و با اشاره به اینکه هیچ اتفاق تازه‌ای در موضوع خزر رخ نداده، تأکید کرد هر پنج کشور تلاش کرده‌اند به راه حل برسند که مستلزم کار فنی و حقوقی بسیار دقیق است و حرف‌هایی که در این زمینه مطرح می‌شود، فاقد مبنا و ناموجه است.
سید عباس موسوی درباره ابراز نگرانی برخی از تعیین حدود رژیم حقوقی خزر گفت: «حضور دکتر ظریف در صحن مجلس شورای اسلامی برای پاسخ به سوال سال گذشته نمایندگان محترم مجلس بوده است. هیچ بحث حقوقی در این زمینه نهایی نشده است. مذاکرات تا این زمان محدود به کلیات همکاری کشورهای ساحلی خزر بوده و هیچ مبحثی درباره رژیم حقوقی و تقسیم حدود بستر و زیربستر توافق و نهایی نشده است».
موسوی تأکید کرد: «ابتدا باید مذاکرات درباره روش‌های ترسیم خط مبدأ مستقیم نهایی شود؛ سپس، بر مبنای آن، رژیم حقوقی تحدید حدود در قالب یک موافقتنامه پنج جانبه تدوین شود. پس از آن لایحه مربوط به آن برای تصویب نهایی به مجلس شورای اسلامی ارائه شود که هنوز هیچکدام از این مراحل طی نشده است».
گفتنی است ظریف نیز در جریان پاسخ به سوال نمایندگان در مجلس به همین موضوع اشاره کرده و گفته بود: «در این کنوانسیون ما در زمینه پهنه یا بستر دریای خزر به نتیجه نرسیده‌ایم و قرار شد براساس قرارداد‌های دوجانبه مذاکره صورت گیرد. در مورد سطح آب قرار شد تنها قوانینی وضع شود که مورد تأیید هر پنج کشور باشد. سواحل دریای خزر در بخش ایران مناسب نیست و برخلاف سایر کشورهای حوزه دریای خزر ایران سواحل مناسبی ندارد و لذا قرار شد در ترسیم خط مبدأ موردی تصویب شود که همه کشور‌ها آن را تأیید کنند».
ظریف در ادامه اشاره کرد: «در ماده یک کنوانسیون اعلام شده است که کشور‌هایی که سواحل آن‌ها در حوزه نامناسبی قرار گرفته است در تعیین خط مبدأ از وضعیت ویژه‌ای برخوردار هستند. جمهوری اسلامی ایران نیز در هنگام تصویب این کنوانسیون اعلام کرد که این بند در خصوص جمهوری اسلامی ایران است».
بنا بر تأکید ظریف، «به جز این مورد هیچ تصمیم دیگری در خصوص تقسیم بستر یا زیربستر یا پهنه دریای خزر گرفته نشده است. در کنوانسیون حقوقی دریای خزر ترتیبات زیست محیطی و کشتیرانی مورد توجه قرار گرفته است. نکته مهمی که وابسته به امنیت ملی در این کنوانسیون است این است که سیاست ما سیاست نزدیکی با همه همسایگانمان است و این توافق تضمینی خواهد کرد که ما با همسایگان خود روابط خوبی برقرار کنیم».
در حقیقت، همان‌گونه که موسوی و ظریف اشاره کرده‌اند و بر خلاف نگرانی‌های موجود در عرصه عمومی، در کنوانسیون خزر به هیچ وجه به موضوع تحدید حدود بستر و زیربستر و همچنین تعیین خطوط مبدأ پرداخته نشده و این موضوعِ چالشی که سال‌هاست مورد توجه ایران قرار داشته، همچنان مسکوت مانده و به حصول توافقات آتی در آینده موکول شده است. از سوی دیگر به منظور محکم کردن پایه‌های موضع ایران در مذاکرات آتی نیز بندی در کنوانسیون گنجانده شده که بر اساس آن، وضعیت ویژه ساحل ایران باید در هنگام تعیین خطوط مبدا مورد توجه قرار گیرد.
به این ترتیب، به نظر می‌رسد آنچه که سبب شده طی روز‌های اخیر و با گذشت یک سال از امضای کنوانسیون خزر توسط دولت‌های ساحلی، این موضوع بار دیگر در عرصه عمومی مورد توجه قرار بگیرد، از یک سو انتشار نظرات غیرکارشناسی در برخی رسانه‌ها و از سوی دیگر، تلاش رسانه‌ها و چهره‌های معارض برای دامن زدن به احساسات ملی‌گرایانه ایرانیان به منظور ایجاد بی‌اعتمادی نسبت به دستگاه دیپلماسی است. باید توجه که داشت که در نهایت امر، در صورت نامناسب تلقی شدن کنوانسیون از سوی مجلس، امکان عدم تصویب آن وجود داشته و نمایندگان مردم همچنان در این حوزه از امکان تأثیرگذاری برخوردار هستند.
غیر قابل انتشار: ۲
در انتظار بررسی: ۵
انتشار یافته: ۲۵
اولا باید حساسیت مردم را به فال نیک گرفت که به مسایل ملی با چشم باز نگاه کرده و خود را مسوول میدانند ثانیا مردم به روسیه اعتماد ندارند و بدبین هستند و این هم سابقه تاریخی دارد
این دولت واداده و پنهان کار از هر چیزی بر می ایدولی نه ان حق مشاعی۵۰ درصد و سهم ۱۱ درصدی که از رژیم گذشته وجود دارد اما نباید کمتر از ۲۰ درصد سهم مالکیت ما باشد یعنی از سهم ۱۱ درصدی حق مالکیت ما باید برسد به ۲۰ درصد وگرنه این خیانت است هر چی غیر از این باشد
پاسخ ها
ناشناس
| 
| ۱۳:۳۲ - ۱۳۹۸/۰۵/۱۴
مبنای بین الملل وطن پرستی ایرانیها نیستخوش بینانه اعمال قوانین بین الملل بر اساس مدارک
بدبینانه اعمال قدرت نظامی واقتصادی
مثال شبه جزیره کریمه
ناشناس
| | ۱۳:۴۶ - ۱۳۹۸/۰۵/۱۴
طبق کدام سند سهم ایران را 11 درصد عنوان می کنی سهم ما بر اساس قرارداد و معاهده های موجود 50 درصد بوده است شوری تجزیه شد ما تجزیه نشدیم که بخواهیم از سهم خود به انها بدهیم انصاف در اعمال نظر اگر نداری حداقل روح ملی گرای داشته باش در کار آمدی نمایندگان شکی نیست! یادش بخیر بچه که بودیم صدا و سیما میگفت ۲۰درصد مازندران مال ماست.تا ده سال پیش هم میگفتن انرژی هسته ای حق مسلم ماست.زمان جنگ هم میگفتن جنگ جنگ تا پیروزی.حالا همش رو به لطف رسانه ماله میکشن اینها جوسازی وطنفروشان مزدور غرب در خارج است. پاسخ ها
ناشناس
| | ۱۴:۳۱ - ۱۳۹۸/۰۵/۱۴
اصلا"به مردم چه ربطی داره.....!! درسته که شاید این عرض بنده را انعکاس ندینولی چون سایت شمارو ، بنوعی سنگ صبور میدونم ؛ لااقل میگم که شما بشنوین ! اونم اینه :
آیا حقیقتا میشه به این دولت ( قوه مجریه ) و این مجلس ( قوه مقننه ) ، اعتماد داشت ؟؟؟! حقیقتا نمیشه . متاسفانه بعداز انقلاب اسلامی ، ضعیفترین و ناکارآمدترین و پنهان کارترین دولت و مجلس ، متعلق به همین دوره هستش .
تمام
یک دلیل بیاورید که باید به این دولت اعتماد کنیم... سهم ما باید مثل گذشته 50 درصد بماند و مابقی آن بین کشورهای دیگر تقسیم شود.این عهدنامه قانونی و بین المللی است.
خزر بزرگترین دریاچه جهان است و دریا نیست که هر که بر اساس مرزش با دریا مالکیت داشته باشه کلا خزر مال ایرانه و شما دو دستی به عنوان باج به دیگران دادین . تاریخ بعدا قضاوت خواهد کرد این مردم یک وجب از خاک و آب رابه احدی واگذارنمیکنند لطفا بدون هیچ گونه حرف و حدیثی وازرت کشور و وزارت خارجه نقشه جدید و دقیق کشورمان ایران را به عرصه نمایش بگذارند. تا مشخص بشه که چند درصد مملکت اجدادی ما از دستمان رفته.... مردم ایران خیالباف اند فکر میکند اگر یک روز در تاریخ قدرتی یا جایی گرفتن میشه مال خودشون بیشتر جوانان ایران فکر میکنند عراق بحرین امارات عمان افغانستان اذربایجان و قرقزستان و و و سرزمین ایران است نمیدانند قوانین روز حاکم است سهم دریا خزر محاسبه میشه طبق قدر السهم ساحل ایران نه کیلیویی خیلی زود دنبال تبرئه کردن مسئولین ذیربط نباشین! از آنجایی که جمهوری اسلامی درشرایط شرط گذاری و تحمیل عقاید خودش نیست و روابط نه چندان متوازن با روسیه ، بیم آن می رود که در این مورد متضرر شویم. بنابراین،حساسیت مردم بالاتر ازمسئولین خفته و بعضاً... است. سلام بهتر است به توجه به وسعت هر مملکت رژیم حقوقی دریاچه مشخص شود مردم اعتمادشان را به دولت از دست داده اند دولتي كه با اينهمه ثروت مملكت از تهيه معاش مردم عاجز است وروز بروز در رسانه هاي داخل وخارج دزديهاي ميلياردي ميشود گراني بيپرده وافسارگسيخته مردم را از پاي در أورده اياميتواند در درياي خزر مدافع منافع ملت باشد ؟. بحث دامن زدن به احساسات ملی‌گرایانه ایرانیان در این موضوع کاملا درست است. قاعدتا هر چه ایران زور بزند با توجه به شرایط مرزهای آبی ایران و مقایسه با شرایط چهار کشور دیگر سهم ایران به بیست درصد هم نخواهد رسید و در هر حال افرادی که میخواهند از آب گل آلود ماهی بگیرند با علم کردن بحث بیخود سهم 50 درصدی ایران که هیچوقت اتفاق نیفتاده شروع به تحریک مردم و ماهیگیری خواهند کرد. حصول توافقات آتی در آینده موکول شده است. یعنی چه؟ مردم را احمق فرض کردند. کمی از این صلابت و پایداری خود در مقابله با زیاده خواهی های نظام استکباری غرب را در مقابل همسایه بشدت نامطمئن در طول تاریخ شرقی و شمالی خود نیز داشته باشیم. به خدا فردا فرزندان ما ، شما را روس فیل می نامند.
چرا ما به جای اینکه حق حضور نظامی به روسیه بدهیم دریای خزر را منطقه ای عاری از سلاحهای جنگی اعلام نکرده ایم؟ این مثلا شاهزاده که الان بالای ۵۰ سال سن داره چطوری و با چه درآمدی در آمریکا میخوره میخو ابه؟! معلومه که پول مردم بیچاره ایران را دزدین و بردن اوناييكه بحرين را از دست دادند ساكت باشند بدبینی ملت نسبت به روسیه سابقه صدها ساله داره که هنوزم ادامه خواهدداشت بالاخره حد و حدود دریای خزر چقدر است؟ایا می توانیم این حد این مرز را خودمان چک کنیم؟