فوگ هیراندینوم ؛ ظافر یوسف

«فوگ / Fugue / Fuga» یک ساختار موسیقایی کنترپوانتیک است که در دو یا چند صدا و بر یک درونمایه یا (سوژه) ساخته می‌شود. سوژه در ابتدا معرفی و تعریف شده سپس مجدداً در تمامی قطعه بارها بازنوازی، تقلید و تکرار می‌شود. این تکرار و توالی هر بار در درجه و گام‌های متفاوتی بیان می‌شود. در موسیقی قرون وسطی، این اصطلاح به‌طور گسترده‌ای برای نشان دادن هر گونه اثر در سبک «کانن» بود، در دورهٔ رنسانس به نوعی سبک «موسیقی تقلیدی» یا «ایمیتاسیون»[الف] شناخته می‌شد و در قرن هجدهم به نام فوگ خوانده شد که به عنوان فرآیندی کامل‌تر از پدیدهٔ «موسیقی تقلیدی» به حساب می‌آمد. پس از دورهٔ باروک و تکامل این سبک توسط آهنگسازانی چون باخ، پیچیدگی در سبک‌ها رو به افول نهاد و نقش فوگ در آثار کمرنگ شده و به جای آن فرم سونات در سمفونی‌ها رواج یافت. اما با این حال آهنگسازانی نظیر موتزارت، بتهوون و حتی آهنگسازان مدرنی چون شوستاکوویچ آثاری در این زمینه خلق کردند. اکنون قطعه «فوگ هیراندینوم / Fuga Hirundinum» را از ظافر یوسف موزیسن و نوازنده مطرح عود که این ساز را در سبک جز به شکل متفاوتی مورد توجه قرار داد، می‌بینید و می‌بینید.