فتاوای آیت الله سیستانی در خصوص تشریح و پیوند

فتاوای آیت الله سیستانی

(مسأله55)کالبدشکافی بدن مسلمان مرده جايز نيست، و اگر كسي چنين كند –به تفصيلي كه در كتاب ديات آمده است- بر او ديه واجب است.

(مسأله56)کالبدشکافی بدن كافر مرده، از هر صنفي كه باشد – در صورتي كه در زمان حياتش خونش محترم نباشد- جايزاست. ليكن اگر كافر ذمّي باشد، احتياط واجب آن است كه از کالبدشکافی خودداري شود. البته اگر کالبدشکافی مرده در شريعت او جايز باشد – چه به طور مطلق و چه آنكه در زمان حياتش اجازه داده باشد و يا آنكه پس از مرگش، وليّ او اجازه داده باشد- در اين صورت بعيد نيست كه کالبدشکافی او جايز باشد.و در صورتي كه محترم بودن خون كافر در زمان حياتش مشكوك باشد و نشانه اي بر آن وجود نداشته باشد، کالبدشکافی جايز است.

(مسأله 57) اگر حفظ جان مسلمانی متوقف بر کالبدشکافی دیگری باشد چنانچه ممکن باشد کافری که خونش محترم نیست یا مشکوک است و اگر ممکن نشد کافری غیر او را کالبشکافی نمایندو اگر این نیز ممکن نبود کالبدشکافی مسلمان جایز است و کالبدشکافی مسلمان برای آموزش و غیره جایز نیست مگر اینکه حفظ جان مسلمانی هر چند در آینده بر آن متوقف باشد.

(مسأله58) قطع عضو مسلمان مرده مانند چشم و دستش براي پيوند زدن به بدن زنده جايز نيست، و اگر كسي چنين كند، بر او ديه لازم مي آيد. و دفن آن عضو قطع شده واجب است، ولي اگر پيوند زد و عضو زنده اي از بدن شد، قطع آن واجب نيست.

(مسأله59) اگر حفظ زندگي مسلماني، بر قطع عضوي از اعضاي بدن مسلمان مرده متوقف باشد، قطع آن جايزاست، ليكن بر قطع كننده ديه لازم مي آيد و هرگاه اين عضو به بدن زنده پيوند زده شود، جزو آن به شمار مي رود و احكام بدن زنده بر آن جاري مي شود.

(مسأله60)مراد از میت در مسائل یاد شده کسی است که ریه ها و قلب او کاملا متوقف باشد و بازگشتی نداشته باشند و اما کسی که از نظر مغزی مرده است در حالی که قلب و ریه او هر چند به کمک دستگاه وظیفه خود را انجام می دهد میت شمرده نمی شود و قطع اعضای او برای الحاق به زنده به هیچ وجه جایز نیست.

(مسأله61) برداشتن بخشي ازبدن انسان زنده، براي پيوند زدن، در صورتي كه قطع آن زیان مهمی داشته باشن مانند چشم و دست و امثال آنها جایز نیست ولی اگر زیان مهمی نداشته باشد مانند قطعه ای از پوست یا نخاع یا یک کلیه در صورت سام بودن کلیه دیگر با فرض رضایت صاحبش جایز است اگر کودک یا دیوانه نباشد و گرنه به هیچ وجه جایز نیست و هر گاه قطع آن جایز بود گرفتن پولی به ازای آن نیز جایز است.

(مسأله62) اهداي خون به بيماران نيازمند به آن و همچنين گرفتن پولي به ازاي آن جايز است.

(مسأله63) بريدن عضوي از بدن كافر مرده اي كه خونش محترم نيست و يا مشكوك الحال است ، براي پيوند زدن به بدن مسلمان جايز است، و پس از آن احكام بدن مسلمان برآن جاري مي شود، زيرا جزئي از بدن او به شمار مي رود، همچنين پيوند زدن عضوي ازاعضاي بدن حيوان نجس العين مانند سگ به بدن مسلمان اشكال ندارد و احكام بدن مسلمان بر آن جاري مي گردد و به دليل آنكه جزئي از بدن شخص زنده به شمار مي رود و زندگي در آن جريان يافته است، احکام بدن مسلمان بر آن مترتب می شود.