سرکشی غیرمنطقی یا اجتناب ناپذیر نرخ ارز

افزایش قیمت در بازار ارز و سکه در هفته های اخیر که تا حدی بر نگرانی ها در خصوص وضعیت بازارها و معیشت آتی مردم دامن زده است.

به گزارش ایرنا، فرازو فرودهای نرخ ارز در روزهای گذشته یکی از مهمترین محورهای تحلیلی در روزنامه های امروز 19 فروردین ماه بود. 

برخی افزایش نرخ ارز را اجتناب ناپذیر و روندی طبیعی در اقتصاد توصیف کردند و برخی نیز به انتقاد از این شرایط پرداختند.

همچنین بررسی استعفای شهردار پایتخت در جلسه امروز شورای شهر تهران، یکی از مهمترین محورهای تحلیلی در روزنامه ها بود. چند و چون تاثیرگذاری افزایش نرخ ارز و سکه بر اقتصاد و معیشت مردم و همچنین بایسته های حمایت از کالای ایرانی نیز از دیگر محورهای مورد توجه تحلیلگران در روزنامه های بود.

روزنامه «ایران» در یادداشتی با عنوان «عطش امید و ثبات» نوشت: فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و بخش خصوصی همواره تأکید داشته‌اند که قیمت ارز باید واقعی باشد، اما به خاطر دلایل، توجیه‌ها و البته بهانه‌جویی‌های مختلف این اتفاق در طی سال‌های اخیر نیفتاد و نرخ ارز به صورت دستوری پایین نگه داشته شد. آنچه هم که در حال حاضر اتفاق افتاده است، سرکشی هیجانی نرخ هاست که توجیه منطقی برای آن وجود ندارد. اگرچه ما در بخش خصوصی از این شرایط ناراضی هستیم، اما تجاربی که طی سال‌های طولانی کسب کرده‌ایم، باعث می‌شود که امیدمان حفظ شود و در هفته‌های ابتدایی سال جدید، نگاه مان به آینده باشد.

این روزنامه افزود: اما دولتمردان هم باید توجه داشته باشند که دهان با حلوا حلوا کردن شیرین نمی‌شود. نمی‌توان صرفاً از امید داشتن حرف زد و آنگاه امید در جامعه ایجاد شود. مأیوس نشدن و تلاش کردن، نیازمند برنامه دقیق و شفافیت است. 

فعال اقتصادی، تولیدکننده، صادرکننده و هر شهروندی باید بتواند روزهای پیش رویش را پیش‌بینی کند و بر اساس اقتصادی با ثبات و پیش‌بینی پذیر، برنامه‌ریزی کند. قطعاً نابسامانی در کنترل و مدیریت بازار، باعث می‌شود که این ثبات ذهنی آشفته شود.

روزنامه اعتماد هم در گزارشی به بررسی تاثیر افزایش قیمت دلار بر معیشت مردم پرداخت و نوشت: از افزایش در قیمت ارز و کاهش در ارزش پول داخلی کسی خوشحال نیست نه اقتصاددانان و نه سیاستگذاران. 

ولی باید پذیرفت که قیمت دلار در حال حاضر دارد سیر طبیعی خود را سپری می‌کند. قیمت کنونی بازار ارز قیمتی تعادلی است و رویه‌ای است که دولت باید سال‌های پیش به سمت آن می‌رفت. البته در این میان نباید از نظر دور داشت که با بالا رفتن قیمت دلار می‌توان منتظر تورم‌های آتی بود. بالا رفتن پایه پولی در کنار رشد نقدینگی که در آمارها به چشم می‌خورد از جمله علامت‌های خطری است که اقتصاد کشور را تهدید می‌کند. اما در این میان قبل از هر چیزی انگشت اشاره به سمت دولت است. 

مگر می‌توان در کشوری چون ایران که رانت دولت بیداد می‌کند با وجود هزینه‌های کلانی که صرف بودجه دولت می‌شود اولویت دیگری برای سامان دادن به وضعیت حاضر معرفی کرد. دولت باید بودجه خود را مدیریت کند و این شاید اولین و البته اصلی‌ترین راهکار جهت بهبود وضعیت اقتصاد کشور باشد. 

اعتماد در ادامه افزود: می‌توان گفت که افزایش قیمت ارز در کوتاه‌ مدت می‌تواند به دلیل افزایش انتظارات قیمتی سطح قیمت‌ها را افزایش دهد و همچنین اثر ناچیزی بر سطح اشتغال و بیکاری بگذارد زیرا بنگاه در کوتاه‌مدت امکان تغییر نهاده‌های تولید را نخواهد داشت ولی در بلندمدت امکان اثرگذاری بالای قیمت ارز بر تولید را می‌توان از طریق جانشینی نهاده‌های تولید به چشم دید.

این روزنامه اضافه کرد: در مورد آثار رفاهی افزایش قیمتی ارز بر قدرت خرید خانوار نیز باید بیان داشت که درصورتی که افزایش قیمت‌ها کمتر از سطح دستمزدها باشد، قدرت خرید واقعی خانوار نیز کاهش پیدا خواهد کرد که براساس مطالعات صورت‌گرفته برای بعضی سال‌های مورد بررسی، نوسانات قیمتی ارز و همچنین افزایش قیمت آن، اثری منفی بر قدرت خرید واقعی خانوار داشته است. درواقع میزان افزایش قیمت‌ها بیش از افزایش سطح دستمزدها بوده است. البته باید در نظر داشت که این اثر همگن نبوده و برای بخش‌های مختلف متفاوت بوده است.

روزنامه مردم سالاری نیز در گزارشی با عنوان «دلار پر طلایی قصد استراحت ندارد»، به ارایه گزارشی از تاثیر افزایش نرخ ارز در بازارها از جمله بازار فولاد و مسکن پرداخت و با اشاره به اینکه افزایش نرخ دلار ساخت ‌وساز را راکد کرد، نوشت: در حالی که انتظار می‌رود به خاطر افزایش قیمت دلار صنایعی مانند صنایع فولادی که بازار صادراتی مناسب دارند، بتوانند از بالا بودن قیمت ارز بهره ببرند.

رئیس انجمن فولاد ایران با اشاره به مواردی چون ورود چین به بازارهای فولاد ایران به خاطر تحریم‌های آمریکا، بازار صادرات این محصول را با مشکل ارزیابی کرد و گفت افزایش نرخ دلار ساخت و ساز داخلی را دوباره راکد کرد و مصرف میلگرد افت کرده و امسال هم کمتر می‌شود.

روزنامه «کیهان» هم در گزارش خبری و تحلیلی نخست خود با عنوان «دولت و گرانی دلار/ دیروز توطئه رقبا، امروز ضرورت اقتصادی!»، نوشت: دلار روز به روز گرانتر می‌شود و دولتمردان کاری نمی‌ کنند! تعارف ندارد که ایران در اثر سیاست‌های غلط اقتصادی دولت، وارد‌کننده مهمی است و در حوزه صادرات، جز در نفت و مشتقات آن، در سایر حوزه‌ها حرف چندانی ندارد. برای چنین کشوری، گرانی دلار یعنی گرانی همه چیز و ریشه‌کن شدن تولید! موضوع هم زیاد پیچیده نیست، ارز گران می‌شود، واردات گران‌تر تمام می‌شود و در نتیجه همه چیز گران به دست مردم می‌رسد! در نتیجه٬ شاهد کوچک‌تر شدن سفره مردم و بالاتر رفتن قیمت‌ها خواهیم بود.

این روزنامه افزود: حالا که علی‌رغم اجرای کامل برجام و از دست دادن همه چیز در حوزه هسته‌ای و اعتبار بین‌المللی، دلار از 3300 تومان دو سال پیش، به بیش از 5300 تومان صعود کرده (بیش از60 درصد افزایش) حالا که این اتفاق تلخ قدرت خرید مردم را به طور جدی کاهش داده و می‌دهد، مشاوران رئیس ‌جمهور و مسببان وضع موجود نه تنها هیچ نگران نیستند٬ بلکه با ویژگی مخصوص جریان کارگزار و اصلاح‌طلب، این را یک دستاورد و خدمت مهم دولت هم می‌دانند! 

** بایسته های حمایت از کالای ایرانی

«حمایت از کالای ایرانی» شعاری است که از سوی رهبری برای سال 1397 در نظر گرفته شد. این در حالی است که به باور کارشناسان و اهالی مطبوعات برای تحقق این امر باید برخی الزامات از جمله جلوگیری از واردات بی رویه در بخش های مختلف اجرا شود.

روزنامه آرمان در یادداشتی با عنوان «دوصد گفته چون نیم کردار نیست»، نوشت: «حمایت از کالای ایرانی» بحث مهمی است از این باب که سال جاری تحت این عنوان نامگذاری شده است. 

در دولت‌های مختلف این بحث مطرح بود که از تولید داخلی و کالای ایرانی حمایت شود اما می‌بینیم که مسیر طی شده، واپس گرا بوده است. در مجموعه تولید ناخالص داخلی کشور، سهم تولید داخلی افزایش پیدا نکرده بلکه سهم سرانه واردات سال به سال افزایش پیدا کرده مگر در سال‌هایی خاص. حال برای اینکه موضوع بهره‌گیری و استفاده از کالای ایرانی مطرح شود چند الزام جدی وجود دارد که یکی از الزامات قانون برنامه است. درواقع نمی‌توانیم جزیره‌ای تصمیم بگیریم و معتقد باشیم که به موفقیت می‌رسیم. اگر واقعا خواستار تحقق جدی این برنامه مهم هستیم نیازمند یک برنامه‌ایم. 

روزنامه «شرق» نیز در یادداشتی با عنوان «راه‌های حمایت از کالای ایرانی»، آورد: باید در نظر داشته باشیم که رقابت و پذیرش یک بازار مبتنی بر رقابت، اولین گام برای حمایت از کالای ایرانی است. امروز یکی از مشکلات و موانع جدی بر سر راه تقویت کالای ایرانی، وجود شبکه‌های متعدد اقتصادی وابسته به دولت و حاکمیت است. بنابراین دولت باید فضای رقابت را برای مشارکت تولیدکنندگان خرده‌پا و محلی فراهم کند تا آنها نیز بتوانند محصولاتشان را ارائه دهند. 

متأسفانه امروز حضور انحصاری در اقتصاد ملی باعث شده است مصلحت دولت و درنظرگرفتن نیازهای آن بر هر امر دیگری ازجمله ضرورت تولید کالای ایرانی اولویت داشته باشد. در حقیقت، دولت بر جامعه رجحان دارد و این مهم‌ترین مانع برای تقویت کالا و تولید ایرانی است. 

این روزنامه افزود: گام اساسی دیگر برای تحقق این شعار پسندیده، تلاش برای شفافیت هرچه بیشتر اقتصاد ایران است. اقدام مهم دیگر در تقویت کالای ایرانی، بهره‌مندی از ظرفیت‌های بخش خصوصی واقعی و به ‌طور دقیق ‌تر نهادهای مدنی کارآفرین و توانمندساز است که امروز در حاشیه شهرهای بزرگ و برخی نواحی روستایی مشغول کار هستند. حرکت مهم بعدی مربوط به اصلاح قوانین مربوط به تقویت تولید ایرانی است. اقدام مهم دیگر مربوط به آموزش و فرهنگ‌ سازی در جامعه است. این مهم، ابزاری است در اختیار همه افراد و نهادهایی که دلسوز واقعی این کشور هستند. 

روزنامه «جوان» هم در این زمینه به گفت‌ و‌گو با «میثم موسایی» رییس انجمن اقتصاد اسلامی پرداخت و به نقل از وی آورد: واردات کالاهای بی‌کیفیت و ارزان خارجی با استقلال کشور و اقتصاد ملی در تضاد است و دولت برای سامان دادن بر واردات این کالاها اعم از خودرو، لوازم خانگی، پوشاک، بهداشتی و مواد‌غذایی باید برنامه مشخصی در دستور کار خود قرار دهد. 

به گفته موسایی، دولت باید واردات کالاهای بی‌کیفیت و ارزان را به‌طور کامل ممنوع اعلام کند. از جمله کالاهای چینی و ترک که موجب ورشکستگی انواع صنایع و بنگاه‌های داخلی شده است. این ممنوعیت به معنای قطع ارتباط با بازار‌های جهانی نیست. اگر دولت تدبیری اتخاذ کند که حداکثر 5 درصد واردات کالای باکیفیت داشته باشیم، برخی صنایع داخلی که کالای بی‌کیفیت تولید می‌کنند مجبور خواهند شد کیفیت محصولاتشان را افزایش دهند؛ از جمله خودروسازان. 

**استعفای شهردار پایتخت در میانه گمانه زنی های متفاوت

سرنوشت استعفای «محمدعلی نجفی» شهردار تهران، در صحن علنی شورای شهر تهران مشخص خواهد شد؛ استعفایی که گمانه زنی های متفاوتی در خصوص دلایل اصلی آن در محافل سیاسی و خبری مطرح است. 

ماجرای استعفای «محمدعلی نجفی» شهردار تهران که با موافقت یا عدم موافقت شورای شهر تهران مشخص خواهد شد، یکی از محورهای تحلیلی در روزنامه های امروز بود.

روزنامه «آرمان» در یادداشتی با عنوان «ایستادگی در فشارها یا استعفا؟»، آورد: این اعتراض به آقای نجفی وارد است که اگر او شرایط را برای ادامه حضور و فعالیت نداشت اساسا نباید این مسئولیت را می‌پذیرفت. به هر تقدیر حتی اگر بپذیریم که این مساله تحت فشار دیگران انجام می‌شود این اتفاق ضربه‌ای به مجموعه اصلاح‌طلبان تلقی می‌شود. 

این روزنامه افزود: مردم و رأی دهندگان به اصلاحات انتظار دارند که اصلاح‌طلبان در مقابل این فشارها بایستند و در جهت خواست و مطالبات آنها پیش بروند. به ویژه اینکه آقای نجفی در مدت کوتاه حضور خود در شهرداری علاوه بر یکسری شفافیت‌ها در حوزه مسائل مالی شهرداری اقدامات خوبی را در جهت حذف رانت‌ها و شفاف کردن مناسبات مالی در داخل شهرداری انجام دادند. 

طبیعتا انتظاری که از آقای نجفی و شورای شهر می‌رود این است که باید به گونه‌ای کار را تدبیر کنند که به اعتراض و انتقادی که به درستی از سوی افکار عمومی مطرح می‌شود، پاسخ شایسته‌ای بدهند. 

روزنامه «اعتماد» هم در یادداشتی با عنوان «نجفی بهانه است !»، نوشت: نجفی با درایت و سیاست و سابقه و تجربه‌ای که داشت بر عکس دولت روحانی که پایش لنگید در برابر ٨ سال ریخت وپاش و بذل و بخشش و فساد، توانست در مدت کمتر از سه ماه گزارش مستندی تنظیم کند از همه آنچه به خیال‌شان پاک کرده بودند و روشن کند که بدهی شهرداری بیش از ٥٠ هزار میلیارد بوده و البته بساط میل آقایان را حیف کرد! 

این روزنامه اضافه کرد: این موارد و نمونه‌های دیگر از مقابله با حیف و میل‌ها، رانت‌ها، قراردادهای نامعلوم چرب‌و‌آب‌دار، مافیابازی و مافیابازها، حذف اختیارات مناطق و قائم‌مقام، جلسات ویژه جهت عقد قرارداد، فروش شهر و دادن طبقات و دور زدن شورای شهر هم از مشابهات دیگری بود که جدای آنکه در پرونده اختلاس و گرفتاری‌های چند‌طایفه‌ای «شریفی» چه گذشته و می‌گذرد، اما مبرهن و مسلم که نباید درِ این دیزی باز شود تا بتوان ادامه داد؛ لیکن به وضوح عیان بود که پاشنه‌آشیل، تحقیق و تفحص بگیر و بپرداز بی‌حساب و سند است و دست آخر اینکه نجفی نباید بماند چون باز می‌شود و دیده شود و ناپسندیده! وهوای آلوده شهر شفاف! سنگ‌بنای سلامت گذاشته خواهد شد برای مقابله با دیوارهای کج چندین ساله و این بهانه می‌خواهد که باید باغچه پنهان خانوادگی و پدر‌خواندگی از وجود نجفی خلاص و البته شخم زده شود! 

روزنامه «خراسان» نیز در گزارشی با عنوان «از شهردار اصرار از شورا انکار»، با اشاره به اینکه بیماری نجفی اصالتی در استعفای وی ندارد، آورد: با وجود اظهارات شهردار تهران اما همچنان زمزمه دلایلی به غیر از بیماری نجفی برای کناره گیری از پست شهرداری شنیده می شود و برخی از کارشناسان که دستی بر آتش سیاست دارند، بر این عقیده هستند که نجفی به خاطر فشارهای وارد شده از سوی جریانی خارج از مجموعه شورا و شهرداری استعفا داده است. حیدری: نجفی تحت فشار قرار گرفته است. 

به نوشته این روزنامه، «غلامرضا حیدری» نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز به شنیده هایی اشاره می کند مبنی بر این که شهردار تهران تحت فشار قرار گرفته و بیماری وی فرع موضوع است بنابراین می توان پیش‌بینی کرد که شورای شهر به سادگی استعفای وی را نپذیرد.

در این میان روزنامه «مردم سالاری» در یادداشتی با عنوان «تهران در انتظار حرف‌ ها‌ی آخر شهردار»، به انتقاد از نجفی و عملکرد وی در شهرداری پرداخت و نوشت: به نظر می ‌رسد که بی توجهی به وعده‌ها‌ و پرهیز از برآورده کردن انتظار مردم در خصوص شفافیت امور سیاسی و ساختاری، وجه تشابه اصلی نجفی و رئیس جمهوری کشور باشد. همان طور که مردم از خرداد 92 تا به امروز هنوز که هنوز است به آمار و ارقام متقن و داده‌ها‌ی مدون تخلفات دولت‌ها‌ی نهم و دهم دست پیدا نکرده اند، نجفی نیز رویه‌ ای مشابه با حسن روحانی در ساختار شهرداری تهران در پیش گرفت. 

از سوی دیگر از همان روزهای نخست نهایی شدن تصمیم شورا برای انتخاب محمدعلی نجفی به عنوان شهردار پایتخت، حواشی و اما و اگرهای زیادی در خصوص این انتخاب به گوش می‌رسید؛ اما و اگرهایی که یکی از اصلی‌ترین آن‌ها‌ توجه به دست به عصا بودن نجفی و امکان فروپاشی بیش از پیش اعتماد مردم به نمایندگان خود بود. 

مردم سالاری افزود: نجفی با برچسب اصلاح طلبی انتخاباتی و ناظر بر پشتوانه مردمی به ساختمان بهشت رسید و پس از آن انتصاب‌ها‌ی اصولگرایانه و حتی ناامید کننده ای انجام داد که اگرچه حمایت ظاهری و مقطعی نمایندگان شورای شهر را نیز به دنبال داشت اما، با یک نگاه کوتاه به برخی مصاحبه‌ها‌ی همین نمیاندگان می‌توان به راحتی این نکته را دریافت که آن‌ها‌ نیز به خوبی خطر در مقابل مردم قرار گرفتن را درک کرده بودند. 

«بازی دوسر باخت» هم عنوان یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» است که در آن می خوانیم: با اینکه استعفای شهردار پایتخت به علت بیماری از سوی رئیس شورای شهر اعلام شد ولی سابقه نجفی و استعفاهایش پس از چندین ماه در سمت‌های مختلف، وداعش با شهرداری را چندان دور از انتظار رقم نمی‌زد تا آنجا که محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران نیز در نشست خبری تصریح کرد که استعفای نجفی اگرچه در روزهای پایان سال غیرمنتظره بود ولی «با توجه به روحیات آقای نجفی و سابقه‌ای که درخصوص استعفا داشتند و آشنایی با ایشان این پیش‌بینی را داشتم.»

در ادامه آمده است: استعفای نجفی چه پذیرفته شود و چه نشود چه کسی پاسخگوی فرصت از دست رفته قریب به یک‌سال در مدیریت شهری تهران است؟ فرصتی که باید صرف عمران و آبادانی تهران می‌شد.