بايسته‌هاي اجراي دو فريضه بزرگ
از متون اسلامي چنين برمي‌آيد امر به کارهاي پسنديده و نهي از اعمال ناپسند، در تمامي زمينه‌هاي اجتماعي و اعتقادي ساري و جاري است و صدر تا به ذيل حکومت و جامعه را شامل مي‌شود و شمول آن همگاني است.
منصور فرزامي در سرمقاله مردم سالاری نوشت:
تجديد نظر «انصار حزب الله» در اقدام به گشت‌هاي سيار «امر به معروف...» که ذهن جامعه و قانونگذاران و مجريان را به خود مشغول کرده انگيزه نوشتن اين مقال شد. اهل نظر مي‌دانند که اسلام، دين الهي است و به تناسب فطرت انسان، قوانين آن ابلاغ شده است و در تمامي زمينه‌ها نيز براي انسان اجتماعي و به عنوان گل سرسبد آفرينش، راه حل عقلي پيشنهاد کرده است که در چارچوب آن، آدمي به سعادت و آرامش مي‌رسد و کيان و منزلت وي نيز با رعايت هنجارهاي الهي و تدوين قوانيني که از آن هنجارها عدول نکند، تامين و تضمين خواهد شد.
از جمله آن هنجارها، اجراي دو رسالت بزرگ اجتماعي و دو فريضه معظم الهي است. اين دو فريضه که طرفداران زباني بسياري دارد و همه مي‌خواهند به نوعي عامل اجراي آن باشند، «امر به معروف و نهي از منکر» است که هيچگاه نبايد ترک شود. چون ترک آن، نظم جامعه را مختل مي‌کند. وحدت اجتماعي را در هم مي‌ريزد و معلوم نمي‌شود که جاي هر کس کجاست و حقي که از آن برخوردار شده، سهم او هست يا نيست؟
در اين باره، رسول گرامي اسلام(ص) مي‌فرمايند: «امر به معروف و نهي از منکر کنيد وگرنه، خداوند ستمگري را بر شما مسلط مي‌کند که نه به پيران ترحمي دارد و نه به خردسالان رحم مي‌کند؛ نيکان و صالحان شما دعا مي‌کنند اما مستجاب نمي‌شود؛ از خداوند ياري مي‌خواهند اما ياري نمي‌بينند؛ توبه مي‌کنند اما خدا به توبه آنها اعتنا نمي‌کند.»
مولاي متقيان، علي (ع) نيز در اهميت اين دو فريضه بزرگ، آن را همانند دريايي مي‌فرمايند که ديگر فرايض ديني از جمله جهاد... در مقابل آن آب دهاني بيش نيست.
اما اجراي اين دو رسالت بزرگ اسلامي، شرايطي دارد که هم فرد و هم جمعي که مبادرت به آن مي‌کنند بايد واجد شرايطي باشند. در اين امر بسيار مهم، سيره رسول خدا (ص) و ائمه هدي، خوش خلقي، خوش رفتاري، بيان مهربانانه و سعه صدرشان بايد سرمشق دقيق رفتارهاي کساني بايد باشد که به اين واجب بزرگ مي‌پردازند. پيامبر گرامي (ص) در اين باره، بهترين آمر به معروف و ناهي از منکر را کسي مي‌داند که: «از همه پرهيزگارترباشد؛ در راه خشنودي خدا گام بردارد و آن کسي باشد که بيشتر از همه امر به معروف و نهي از منکر کند. چنين کسي جانشين خدا در زمين و جانشين پيامبر و کتاب اوست.» از متون اسلامي چنين برمي‌آيد امر به کارهاي پسنديده و نهي از اعمال ناپسند، در تمامي زمينه‌هاي اجتماعي و اعتقادي ساري و جاري است و صدر تا به ذيل حکومت و جامعه را شامل مي‌شود و شمول آن همگاني است. اما مسلم است که اجراي آن بصيرت، حسن خلق و معرفت زماني و مکاني مي‌خواهد وگرنه نتيجه معکوس خواهد داد. وانگهي نبايد فقط در خيابان به ميدان آمد و اجراي اين فرايض بزرگ را در حجاب خلاصه کرد. اين فرايض بزرگ ديني بايد در تمامي زمينه‌ها و موارد، اجرا شود.
در قديم براي اجراي آن اداره اي به نام «حسبه» داشتند و مجريان آن را «محتسب» و «آمران به معروف» مي‌گفتند که کتاب معروف «ابن اخوه» فقيه مصري به نام «معالم القربه في امور الحسبه» که در فارسي به نام «آيين شهرداري» ترجمه شده، از آن جمله است. با مطالعه اين اثر مفيد متوجه مي‌شويم که «امر به معروف و نهي از منکر» همه امورجامعه را دربرمي‌گرفته است. از نکات برجسته و ويژگي‌هاي محتسبان و آمران به معروف، نيل به فقاهت و اجتهاد مسلم بوده است و از چارچوب شرع مقدس پافراتر نمي‌گذاشته و حدود را در حق دارا و ندار و صاحب منصب و دون پايه جامعه يکسان اجرا مي‌کرده‌اند و به سبب توجه افکار عمومي کسي را ياراي سرپيچي و مقاومت در اجراي حکم شريعت نبوده است و مجري عادي و غير فقيه هم تحت نظر و امر حاکم شرع به اجراي حد اقدام مي‌کرده است. حال، در دنياي امروز با وجود قوانين حقوقي مدون و وزارتخانه‌هاي مسئول و مربوط، اين فرايض بايد در چارچوب قانون و با ضابطان قانوني و با رعايت همه جوانب و حدود، به اجرا درآيد. در چنين نظم قانوني بديهي است که هر گونه اقدامي از ناحيه هر گروهي خارج از متوليان و نهادهاي قانوني به هرج و مرج و بدبيني و خودسري مي‌انجامد و علي رغم نيت پاک و خيرخواهانه و دين مدارانه، نتيجه‌اي نامطلوب و غيرقابل جبران در پي خواهد داشت. و هزينه‌هاي آن دور از تحمل جامعه کنوني ما خواهد بود و عوارضي را موجب خواهد شد که اساس امور و بنيان حقوقي جامعه را به شدت تحت تاثير قرار خواهد داد که به صلاح امروز و فرداي نظام نيست.
