ضرورت تشکیل وزارت آب برای مقابله با بحران آبی

محمد تقی توکلی درگفت و گو با خبرنگاراقتصادی خبرگزاری خانه ملت، با اشاره به اینکه وزارت نیرودربیانیه مأموریت خود عهده ‌دارمدیریت عرضه و تقاضای آب، برق، انرژی و خدمات آب و فاضلاب شده است، گفت: این وزارتخانه نقش محوری خود را درحفظ و صیانت از منابع ملی و حفظ محیط ‌زیست و ارتقای بهداشت عمومی مشخص کرده است.

30 سال ازمدیریت و حفاظت منابع آبی غافل بودیم

نماینده مردم الیگودرزدرمجلس شورای اسلامی، با تأکید براینکه با توجه به بیانیه ارزش‌ها که آب ماده‌ای حیاتی و کمیاب است و دارای ارزش های ذاتی اقتصادی، زیست‌محیطی و سیاسی برای دسترسی عادلانه تمام نسل‌های حال و آینده می‌باشد،تصریح کرد: بیش از 30 سال است که مسئولان آب برای تأمین و عرضه آب درکشوربه سدسازی و مهار آب پرداخته‌اند که متأسفانه این امرباعث شده ازمدیریت و حفاظت منابع آبی غافل شویم.

دراکثر استانهای کشور جنگ بر سر آب حاکم است

این نماینده مردم درمجلس نهم، با بیان اینکه متأسفانه مدیریت منابع آب درجهت استحصال آن درهراستانی به یک میدان رقابت تبدیل شده است، اظهارداشت: این نوع مدیریت که توجه بسزایی به مدیریت یکپارچه آب درحوضه آبریز ندارد و نگاه‌ها به بهره‌برداری از آن حداکثر به صورت نقطه‌ای است به طورحتم اثر منفی در نظام مدیریت زیست‌بومی در رودخانه‌ها و تالاب‌ها دارد به طوری که یکی از تبعات آن ایجاد منازعات و اختلافات محلی است و به اصطلاح جنگ بر سر آب از اینجا شروع می‌شود.

خسارات به زیست‌بوم‌ها در گرو تعدد سدها

توکلی، با تأکید براینکه متأسفانه تعدد سدها درحوضه‌های آبریز که اغلب خارج از تحمل ظرفیت منابع آب دراین حوضه‌ها است باعث بهم خوردن مدیریت منابع آب و وارد شدن خسارات به زیست‌بوم‌ها و تضییع حقوق ذینفعان در پایین‌دست حوضه‌ها وهمچنین کاهش تغذیه آبهای زیر‌زمینی و افت کیفیت آب شده است، افزود: به طورحتم وزارت نیرو درجهت سدسازی در حوضه‌های داخلی کشورباید تجدیدنظر کند به طوری که علاوه بر بازنگری در اهداف سدها و اقتصادی کردن آنها این سدها را با ظرفیت قابل توسعه آب منطبق کنند.

وی، با بیان اینکه وزارت نیرو باید عملکردی درجهت کارآمدی آب درتکمیل شبکه‌های آبیاری و زهکشی هم داشته باشد، ادامه داد: با توجه به اینکه کشوردرحال گذر به اقلیم خشک است به همین جهت چاره‌ای جز تغییر رویکرد ندارد و باید سرمایه‌های خود را در جهت مدیریت آب در بخش مصرف و تقاضا هزینه کند.

سدسازی بهترین روش ‌برای تأمین آب مناطق خشک است

نماینده مردم الیگودرز درمجلس، با اشاره به اینکه بارندگی سالیانه درمناطق خشک کشورتوزیع مناسبی ندارد، تصریح کرد: سدسازی یکی از بهترین روش‌های تأمین آب این مناطق است اما بی شک این سدسازی تنها راه تأمین آب نیست بلکه حفظ محیط‌ زیست و رسیدن به توسعه پایدار باید مدنظر قرار گیرد.

این نماینده مردم درمجلس نهم، با اشاره به بررسی آمارهای ثبت شده در 44 سال گذشته، گفت: دراین 44 سال گذشته شاهد این روند هستیم که  27 سال آن میزان بارندگی دارای نوسان زیادی از متوسط سالیانه است و در 15 سال اخیر کاهش میزان بارندگی تشدید شده به طوری که میزان بارندگی در 12 سال اخیر در حدود 200 میلیمتر بوده است.

میزان روان‌آب کشور درسال جاری به کمتر از 50 درصد میانگین بلندمدت

توکلی، با اشاره به اینکه میزان بارندگی در سال جاری 237 میلیمتربوده است، تصریح کرد: میزان روان‌آب کشور  درسال جاری به کمتر از 50 درصد میانگین بلندمدت رسیده است که درچنین شرایطی ایجاد ظرفیت ذخیره آب در حدود 40 میلیارد مترمکعب توجیه ندارد و ادامه اجرای طرح‌های موجود و برنامه‌ریزی شده هدررفتن سرمایه است.

وی، اظهارداشت: اگرنگاهی به وضع موجود سدهای ساوه، کرخه، گاوشان، درودزن، ایلام، جیرفت، استقلال و تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور و دشت‌های پایین‌دست آنها بیندازیم مشاهده می کنیم که همه این ها دستخوش تغییرات در بالادست شده‌اند.

نماینده مردم الیگودرز درمجلس، با بیان اینکه گرچه خشکسالی‌ها تأثیر قابل توجهی دربه ‌وجود آمدن این وضعیت داشته‌اند اما اقدامات مسئولان آب هم مزید برعلت بوده است، افزود: محاسباتی در سال 1388  از سوی شرکت مدیریت منابع آب به عمل آمد  که این سازمان میزان کسری مخزن آب‌های زیرزمینی بیش از 9500 میلیون مترمکعب مطرح کرد.

امکان توسعه منابع آب دردشت‌ها نیست 

این نماینده مردم درمجلس نهم، بابیان اینکه متأسفانه بسیاری از دشت‌های کشور در وضعیت ممنوعه قرار گرفته‌اند  به طوری که امکان توسعه منابع آب در آنها وجود ندارد، تصریح کرد: چنانچه این روند ادامه یابد به طورحتم در آینده نزدیک با کاهش تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی که ناشی ازخشکسالی‌ها است و با بحران آب در کشور به ویژه در تأمین آب آشامیدنی مواجه خواهیم شد.

توکلی، ادامه داد: بی شک درآینده با مشکلاتی چون افزایش هزینه استحصال آب، کاهش جریان آب رودخانه‌ها، افزایش شوری آب و‌ هجوم آب شور به آبخوان‌های شیرین، فرو نشست زمین،‌ ایجاد خسارت در زیرساخت‌ها و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ناشی از این عوارض مواجه خواهیم شد.

نماینده مردم الیگودرز درمجلس، با تأکید براینکه کشورهم درتأمین آب‌های سطحی و هم درتأمین آب های زیرزمینی دارای وضعیت بحرانی و آشفته است،گفت: به طورحتم مسئولان امرباید به دنبال راه‌حل‌های جدید و تعدیل‌کننده ای برای این وضعیت آشفته و بحرانی باشند.

بهره‌ وری و افزایش بازده مصرف آب از مهم ترین اقدامات دولت باشد

 این نماینده مردم درمجلس نهم،با بیان اینکه بهره‌ وری و افزایش بازده مصرف آب از مهمترین اقداماتی است که باید در برنامه دولت قرار گیرد،افزود: برای افزایش راندمان آب احداث شبکه‌های آبیاری و استفاده از روش‌های نوین آبیاری باید دراولویت برنامه های دولت قرار گیرد.

توکلی، با اشاره به اینکه کشوردارای 4.1 میلیون هکتار اراضی در پایاب سدها و رژیم طبیعی رودخانه‌ها است، گفت: حدود 2.4 میلیون هکتار از آن تحت پوشش سدهای مخزنی و حدود 1.8 میلیون هکتار از شبکه اصلی آن ساخته شده است و همچنین 0.4 میلیون هکتار هم ازسایر اراضی نیز دارای شبکه اصلی شده و بقیه آن شبکه آبیاری اراضی سنتی هستند.

وی، ادامه داد: از نظر احداث شبکه‌های فرعی در کشور 1.25 میلیون هکتار شبکه ایجاد شده و باقیمانده شبکه‌های لازم برای ایجاد شبکه‌های فرعی آبیاری حدود 2.85 میلیون هکتار می‌باشد که به طور حتم باید برنامه‌ریزی و اجرایی شوند.

راندمان آبیاری کشور فقط 38 درصد است

نماینده مردم الیگودرز درمجلس، با تأکید براینکه براساس آمار وزارت جهاد کشاورزی راندمان آبیاری کشورحدود 38 درصد و در دنیا این میزان حدود 45 درصد می‌باشد، گفت: چنانچه بتوانیم راندمان آبیاری کشوررا به میزان متوسط جهانی برسانیم درآن صورت می‌توانیم مدعی باشیم که بدون ایجاد هرگونه تأسیسات جدید تامین آب، به مقدار مصرف فعلی آشامیدن و صنعت کشورآب تولید کنیم.

این نماینده مردم در مجلس نهم، با بیان اینکه استفاده از پساب فاضلاب‌های تولیدی بخش‌های مختلف و همچنین نمک‌زدایی آب‌های شوراز مباحث مهم کشوراست، تصریح کرد: ظرفیت تولید فاضلاب خانگی درکشور حدود 3.6 میلیارد مترمکعب است که تاکنون 50 درصد آن در برنامه ایجاد تصفیه‌خانه‌های فاضلاب قرار گرفته است که ضرورت دارد با تمهیدات لازم در تامین منابع مالی کل این تعداد فاضلاب درچرخه تصفیه قرار گیرند که این مهم هم از شدت آلودگی در محیط پذیرنده یعنی منابع آب می کاهد وهم به‌عنوان آب جدید مورد بهره‌برداری قرارمی گیرند.

کشور از نظر مدیریت منابع آب از 132 کشور دارای رتبه 130 است

توکلی،افزود: با توجه به اینکه کشور از نظر مدیریت منابع دارای رتبه 130 از 132 کشور است در برنامه‌ها و اقدامات انجام شده نیاز به بازنگری است.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس، با تأکید بر اینکه دریک آسیب‌شناسی می‌توان نتیجه گرفت که وزارت نیرو هم در تجهیز منابع و هم نیروی انسانی دارای مشکل و از یک ساختار پیچیده برخورداراست،گفت:  با توجه به اهمیت موضوع آب در کشور پیشنهاد می‌شود که به دنبال ایجاد وزارت آب برای انجام امور حاکمیتی آب باشیم و بسیاری از کارهای غیرحاکمیتی نیز از سوی سایربخش‌ها انجام و اداره شود.