توسعه پتروپالایشگاهها با سرعت لاک پشتی/ چرا موانع راه اندازی پتروپالایشگاهها برطرف نمی‌شود؟
به گزارش تابناک اقتصادی؛ چندین سال است که کشور‌های پیشرو در صنایع نفتی به سمت ایجاد مجتمعهای عظیم پتروپالایشگاهی رفته‌اند. کارشناسان یکی از علت‌های این امر را افزایش شدید تقاضای محصولات پتروشیمیایی درسال‌های آینده می‌دانند. طبق گزارش‌های موسسه EIA رشد محصولات پتروشیمیایی در کل دنیا تا سال ۲۰۳۰، ۳.۲ درصد خواهد بود که در مقایسه با سایر فرآورده‌های نفتی بسیار بیشتر است.
همچنین یکی دیگر از علل گرایش به احداث پتروپالایشگاه در جهان، فروش آسان‌تر محصولات پتروپالایشگاهی نسبت به نفت خام است. این محصولات به دلیل تعدد بازار‌های مقصد به راحتی تحریم‌پذیر نیستند. این ویژگی برای کشور ایران که همواره با تحریم‌های ظالمانه آمریکا درگیر است، بسیار مهم و حیاتی است.
به طور کلی، به زعم کارشناسان، پتروپالایشگاه از مزیتهای زیادی همچون ایجاد ارزش افزوده بالا، اشتغال زایی، رشد اقتصادی، جلوگیری از پدیده خام فروشی، دوره بازگشت سریع سرمایه در مقایسه با واحد‌های پالایشگاهی، تحریم پذیر نبودن محصولات، تنوع محصول و ... برخوردارند.
با وجود مزیت‌هایی که پتروپالایشگاهها برای کشور دارند، طرحهای پتروپالایشگاهی کشورمان همچنان معطل باقی مانده اند و به بهره برداری نرسیده اند. اخیراً معاون اول رئیس جمهور در مورد مزیتهای رونق این مجتمعهای صنعتی در کشور صحبت کردند. در همین ارتباط با محمدعلی قادریان به عنوان یک کارشناس انرژی گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
محمدعلی قادریان با اشاره به این موضوع که صحبت‌های آقای محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور در خصوص تأثیر راه اندازی پتروپالایشگاهها در بی اثر کردن تحریم‌ها بسیار منطقی و به جاست، تصریح کرد: ارز حاصل از فروش کالا‌های پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی همچون بنزین، گازوئیل و... به صورت درهم و یا ارز‌های دیگر دریافت می‌شود و ارز با کیفیتی داریم. به این معنا که دست مان برای نحوه استفاده از این ارز باز است.
وی در ادامه گفت: تأیید مزیتهای راه اندازی پتروپالایشگاهها به صورت شفاهی کافی نیست و باید در عمل نیز اقدامی در راستای حمایت از رونق این مجتمعهای صنعتی بزرگ در کشور برداریم. انتظار ما این است که آقای مخبر ورود جدی به این موضوع داشته باشند و موانع موجود در زمینه راه اندازی پتروپالایشگاهها را در کشور برطرف کنند.
این کارشناس انرژی توضیح داد: دو سری طرح‌ها شامل طرحهای میعانات گازی و نفت خام در کشور داریم. طرح‌هایی در زمینه میعانات گازی داریم که پیشرفت خوبی داشته اند و لازم است بهره برداری از آنها تسریع شود. مثلاً طرح پیشگامان سیراف با پیشرفت ۳۰ درصد ذیل قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی قرار دارد و باید بحث تأمین مالی اش از بورس به طرق مختلف مثل ابزار شرکت سهامی عام پروژه و یا اوراق مالی پیش برود. حاکمیت باید اقدامات لازم را در زمینه برطرف کردن موانع بروکراتیک موجود انجام دهد.
وی ادامه داد: طرح آدیش جنوبی با ظرفیت ۶۰ هزار بشکه و طرح مهر جنوبی با ظرفیت ۱۲۰ هزار بشکه مطرح هستند. مورد اخیر بالای ۵۰ درصد پیشرفت داشته و نیاز به حمایت دارد تا بتواند طی دو سال آینده به بهره برداری برسد. این طرح‌ها با مشکلاتی مانند تسهیلات و مجوز‌ها درگیر هستند که باید در راستای رفع آنها گام برداریم.
محمدعلی قادریان گفت: طرحهای نفت خام نسبت به میعانات گازی پیشرفت‌های کمتری دارند. طرح مروارید مکران، نگین بندرعباس، شهید سلیمانی و لاوان را داریم. پیشرفت این طرح‌ها زیر ۵ درصد است و این نشان می‌دهد که توسعه پتروپالایشگاهها در کشور سرعت خوبی ندارد. به طوری که این طرح‌ها بعد از دو الی سه سال شروع به کار پیشرفت چندانی نداشته اند.
وی ادامه داد: چاره کار در این است که شخص آقای مخبر جلسات منظمی را در زمینه حل و فصل مشکلات توسعه پتروپالایشگاهها در کشور به صورت حداقل ماهانه داشته باشند و مشکلات این حوزه را پیگیری کنند. در درجه اول، این پروژه‌ها به لحاظ تأمین مالی مشکل دارند که باید با استفاده تسهیلات بانک‌ها و صندوق توسعه ملی و حواله‌های نقدی مشکل را رفع کنیم.
به گفته این کارشناس انرژی، استفاده از حواله‌های نقدی صندوق توسعه ملی برای طرحهای پترپالایشگاهی یک بازی برد برد است. از یک طرف حواله‌های صندوق تبدیل به دارایی میشوند و از طرف دیگر تأمین مالی طرحهای پتروپالایشگاهی کشور را داریم.
محمدعلی قادریان خاطرنشان کرد: موضوع راه اندازی پتروپالایشگاهها در کشور بحثی نیست که فقط مربوط به وزارت نفت باشد. یک مسئله فرابخشی است و لازم است شخص معاون اول رئیس جمهور در این زمینه ورود کنند و جلسات منظم ماهانه برای رفع مشکلات و کمک به رونق پتروپالایشگاهها در کشور داشته باشند.
تا اختلاس و ارتشاء با سرعت مافوق صوت باشدتوسعه در همه ابعاد آن ، لاكپشتي خواهد بود
در حال حاضر واردات سواری دست دوم کارکرده اوراقی وغیر اوراقی و کامیون واتوبوس دست دم در الویت است۔این پترو پالایشگاهها خصوصی یا پروژه های وزارت نفت است۔ به ازای هر صد میلیارد دلار سرمایه گذاری ، رشد سه درصد در اقتصاد کشور می تواند اتفاق افتد.البته ، توسعه مثل نردبان دو پایه دارد که پله های ترقی و توسعه روی آن قرار دارد.
آن دو پایه اگر نباشد ، نردبان شکل نمی‌گیرد که بتوان پله ها را روی آن قرار داد.
دو پایه در اقتصاد عبارت است از اول ، تعامل با مردم کشور
دوم ، تعامل با خارج از کشور.
اقتصاد کشور ، در تعامل با داخل و خارج ، دچار مشکل جدی ست. لذا حالا حالا ها از رشد خبری نخواهد بود .
این تلخ است و هست!
در ایران طرح های متعددی همواره شروع و بمدت طولانی متوقف ویا با سرعت فوق لاک پستی پیشرفت میکنند۔این یک روش قدیمی در ایران است۔ ترک عادت موجب مرض است۔ برخی افراد این طرح ها به تولید نرسیده بازنشسته میشوند۔پتروپالایشگاهها ممکن است در صورتی ایجاد ان منتفع کننده برای ما باشد که طراحی وساخت بخش عمده مثلا ۷۵ در صد وبیشتر توسط شرکت های ایرانی در زمان مقبول صورت گیرد۔برای پیشرفت صنعتی کشور ممکن است از طرح های کوچکتر که قابل طراحی وساخت در کشور در مدت مقبول باشد شروع کنیم۔ما بیش از صد سال است در صنعت که چه عرض کنم در تولید نفت خام هستیم۔ماشین سازی لازم برای ساخت تجهیزات پالایشگاهی و پترو شیمیائی درمدت مقبول نداریم۔ ژاپنی ها ،۔چینی ها ،کره ای ها ، هندی ها و۔۔۔چند سال است در صنعت نفت فعال هستند وبما خدمات میدهند؟ایران بعد از امریکا وروسیه در اذربایجان سومین کشوری است که در کار نفت است۔ نعمت بودن تحریم‌ها تبدیل به ظالمانه بودن آنها شد چرا؟؟ 
| 
از نعمت بپریث! | از نعمت بپرس ! دلایل عدم پیشرفت طرحهای پترو پالایشی :1- انتخاب مدیران خارج از سازمان نفت و غیر تخصصی توسط دولت فعلی
2- دریافت مالیاتهای غیر عادلانه و ظالمانه از حقوق کارشناسان خبره و کار بلد بدنه نفت بطوریکه حقوق دریافتی یک کارشناس بالای 28سال سابقه در سال 1402 کمتر از 1401 است و با این تورم افسار گسیخته زندگی برای این قشر جهنم شده.
3- عدم وجود ارتباطات موثر علمی و کاری با کشورها و شرکتهای صاحب نظر و دارای طرح و ایده در زمینه پروژههای پتروپالایشی.
توسعه دریک بخش زمانی رخ می‌دهد که چاره ای جز توسعه برای درآمد زایی وجود نداشته باشد. متاسفانه رانت‌های مختلف وحمایت های مخرب دولتی باعث ارضای مدیریت این بخش در درآمد زایی با تکیه بر وضعیت موجود شده وعملا درآمدهای کلان یک عده سهامدار محدود، انگیزه توسعه را گرفته است. ایجاد انحصار در تولید مواد خاص،سو استفاده از وابستگی دولت به ارز نیمایی محصولات صادراتی آنها، رانت انرژی وسایر رانت‌های دولتی، آزادی در تعیین نرخ وتوزیع مواد تولیدی بالادستی، درآمدهای کلان عده ای خاص، همگی مانع ایجاد رقیب وتوسعه می‌کند.لذا ادامه وضعیت موجود به نفع آنهاست. چه دلیلی دارد آنها بگذارند رقیب برایشان درست شود. چه دلیل دارد آنها انحصار تولید را با کارخانه های جدید تقسیم کنند؟ وقتی بخش عمده وکلان درآمدهای آنها در ایجاد محدودیت در توسعه است، وقتی با ارز نیمایی گلوی دولت زیر تیغ آنهاست وقتی درقیمت گذاری داخلی وتوزیع هیچ تعزیراتی حاکم نباشد وقتی کارخانجات پایین دستی التماس مواد آنها میکنند، چه انگیزه ای برای توسعه می‌ماند؟ پتروپالایشگاه اصلا سود ده نیستند. قیمت یک تن گازوییل 800 دلار و قیمت یک تن محصولات پلی اتیلن حدود 1000 دلار و سایر محصولات پتروشیمی حداکثر 1200 دلار است. خب وقتی میتونید گازوییل و بنزین 800 دلاری بفروشید چرا باید میلیونها دلار صرف مجتمع پتروشیمی کرد با حاشیه سود ناچیز ( و بعضا ضرر)؟