از حقابه هیرمند چه خبر؟
به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه جمهوری اسلامی، با اقدامات صورت گرفته ازسوی کشور افغانستان در گذشته و هیات حاکمه فعلی آن یعنی طالبان، در زمینه سدسازی‌های مختلف در مسیر رودخانه هیرمند و عدم تامین حق‌آبه ایران از آن، شاهد خشک شدن تدریجی تالاب بین‌المللی هامون در گذر زمان هستیم.
محدودیت در منابع آبی شرق و جنوب شرق کشور و اهمیت رودخانه هیرمند به عنوان رگ حیاتی سیستان و بلوچستان موجب گردیده مساله حق‌آبه ایران از آب این رودخانه به عنوان یک مساله مهم سیاسی، اجتماعی و زیست‌محیطی، توجه ویژه‌ای را به خود معطوف نماید.
با وجود ادعای اخیر مطرح شده ازسوی هیات حاکمه افغانستان در راستای توجیه عدم تعهد خود به پرداخت حق‌آبه ایران، امروزه با استفاده از تکنیک سنجش از دور و بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای می‌توان به بررسی صحت این ادعا پرداخته و بر پایه مطالعات علمی، حقیقت ماجرا را آشکار ساخت. هیات حاکمه افغانستان پس از احداث سدهای متعدد بر مسیر رودخانه هیرمند همانند سلما، کجکی، بخش‌آباد و کمال‌خان، در ادعایی به کمبود آب در پشت سدهای کجکی و کمال‌خان و عدم وجود آب کافی به منظور جاری‌سازی به سوی ایران اشاره داشته است. حال با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای، آب ذخیره شده در پشت سدهای کجکی و کمال‌خان و همچنین روند تغییرات مساحت آنها در طی ماه‌های گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. در نقشه‌های تهیه شده از سد کجکی، روند افزایشی آب ذخیره شده در پشت این سد در بازه مهر ۱۴۰۱ تا فروردین ۱۴۰۲ به وضوح قابل مشاهده است. همچنین این روند افزایشی در ذخیره آب پشت سد کمال‌خان از آبان تا اسفند ۱۴۰۱ نیز مشهود است.
به‌طور کلی وجود آب کافی در مخزن این دو سد با استفاده از نتایج به دست آمده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای تایید گردیده و تنها علت عدم ورود این حجم از آب به ایران، مسدود نمودن مسیر آب رودخانه هیرمند است.
همچنین در دیگر اقدام صورت گرفته توسط طالبان، می‌توان به ایجاد یک کانال در حاشیه سد کمال‌خان با هدف انحراف آب رودخانه هیرمند و هدایت آب پشت سد کمال‌خان به شوره‌زار گودزره در خاک افغانستان اشاره نمود. با مقایسه دو تصویر ماهواره‌ای از حاشیه سد کمال‌خان در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۴۰۰، می‌توان هدایت حق‌آبه سیستان و بلوچستان به شوره‌زار بدون سکنه گودزره و ممانعت از ورود آب پشت سد کمال‌خان به خاک ایران را در سال ۱۴۰۰ مشاهده نمود.
با اقدامات هیات حاکمه افغانستان در زمینه سدسازی‌های مختلف در مسیر رودخانه هیرمند و عدم تامین حق‌آبه ایران از آن، شاهد خشک شدن تدریجی تالاب بین‌المللی هامون در گذر زمان و ایجاد یکی از کانون‌های اصلی وقوع ریزگرد در سیستان هستیم. امروزه خشکی این تالاب و بروز آسیب‌های ناشی از آن همانند وقوع ریزگرد‌ها در سطح استان، سیستان و بلوچستان را در وضعیت بحرانی قرار داده و موجبات از بین رفتن فرصت‌های شغلی و افزایش مهاجرت مردم آن را فراهم آورده است.
در حدود دوسالی که از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد، بار‌ها مسئولین دولتی، با تاکید بر اینکه در مورد حقابه هیرمند گفتگو‌های صریحی با طالبان داشته اند، درآخرین اقدامات برای حقابه هیرمند، ماموریت ویژه‌ای به وزرای خارجه و نیرو برای "پیگیری جدی" این موضوع داده شده است.
در همین ارتباط، وزیر خارجه کشورمان برای طی راه حل‌های دیپلماتیک، ۲۷ اردیبهشت با سفر به استان سیستان و بلوچستان اعلام کرد مسئله آب رودخانه هیرمند از چهار ماه قبل به این وزارتخانه و وزارت نیرو محول شده و تاکنون در این زمینه اقدامات و کار‌های خوبی انجام شده و اگر لازم باشد از ابزار فشار هم برای وادار کردن آن بخش از هیئت حاکمه افغانستان که همراهی نخواهند کرد با اعطای حق‌آبه ایران، استفاده خواهد شد.
امیرعبداللهیان وزیر خارجه همچنین ماه گذشته درباره حق‌آبه هیرمند گفته بود: ایران و افغانستان با داشتن حدود ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک، دو کشور همسایه با مشترکات فراوان هستند. در بحث مرز‌ها نگاه راهبردی ما به توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی است.
وی افزود: در موضوع حق‌آبه از مسیر حقوقی و سیاسی مسئله را در دستورکار داریم. رئیس‌جمهور به آقای کاظمی قمی نماینده رئیس‌جمهور در امور افغانستان ماموریت داد که مسائل را از نزدیک بررسی کند. اقداماتی انجام شده و مقامات هیات حاکمه افغانستان مذاکرات خوبی با کاظمی قمی داشتند و هم درحال رسیدن به نتایج خوبی هستیم و امیدواریم بعد از روشن شدن ابعادش، جزییات آن را برای افکار عمومی توضیح دهیم.
وزیر نیرو هم با بیان اینکه براساس معاهده بین‌المللی ۱۳۵۱ و براساس همه موازین بین الملل، ایران در موضوع حقابه هیرمند صاحب حق است، گفته بود: منتطریم در هیرمند هرچه سریع‌تر این حق رها سازی شود.
محرابیان با اعلام این نکته که تاخیر زیادی در رهاسازی صورت گرفته، افزود: برای پایدار سازی آب منطقه سیستان و بلوچستان و مناطق تابعه برنامه‌های متنوعی تدارک دیده ایم. هیچ نگرانی در باره تامین آب نداریم، ولی حقابه را دائم مطالبه میکنیم و تا تحقق آن پیگیری‌ها به هر نحو ادامه دارد.
وزیر نیرو با اشاره به اینکه تیم فنی جمهوری اسلامی ایران از بهترین متخصصان تشکیل شده است، گفته بود: این تیم متخصص آمادگی دارد تا در چهارچوب قوانین بین‌المللی و معاهده هیرمند به منظور تعیین وضعیت حقابه، از سد کجکی و نیز وضعیت سد انحرافی کمال‌خان و شرایط مسیر رودخانه هیرمند از سد کجکی تا مرز ایران بازدید به عمل آورد.
همزمان رئیس‌جمهور در سفری که اردیبهشت به استان سیستان و بلوچستان داشت، شخصا به موضوع حقابه هیرمند ورود پیدا کرد و در موضع گیری جدی به حاکمان افغانستان اخطار داد تا حقابه مردم سیستان و بلوچستان را به فوریت بدهند.
رئیس جمهور در صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه "حرف من را جدی بگیرید تا بعداً گلایه نکنید" تصریح کرده بود "اگر کارشناسان ما کمبود آب را تایید کنند حرفی نداریم وگرنه اجازه نخواهیم داد حق مردم ما تضییع شود و این مساله چیزی نیست که مشمول مرور زمان شود".
بعد از اخطار رئیس جمهور، طالبان در بیانه‌ای تاکید کرد که به موافقتنامه آب بین ایران و افغانستان و انتقال آب به ایران متعهد هستند و نوشتند که تلاش میکنیم آب تعهد شده به ایران را برسانیم!
این سابقه خبر از آن جهت آمد تا مشخص شود بعد از گذشت بیش از دو ماه از قول دولت برای احقاق حقابه هیرمند از یک سو و وعده‌های پوشالی طالبان ازسوی دیگر، حالا سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته در نشست خبری خود از ناکامی اقدامات طرف ایرانی در جهت تامین حقابه هیرمند خبر داده است.
کنعانی در پاسخ به سوالی درباره اختلاف ایران و افغانستان درباره حقابه هیرمند گفته: پیگیری‌ها و گفتگو‌ها در این زمینه ادامه دارد و طرف افعانستانی متعهد به عمل تعهدات خود در قبال توافقنامه و حقابه ایران است و بر این موضوع هم اعتراف و تاکید دارد.
وی در عین حال افزود: با وجود پیگیری‌های ایران هنوز به صورت عملیاتی گامی ازسوی طرف افعانستان برداشته نشده است، اما این موضوع را با جدیت در گفتگو‌های خود با هیات حاکمه افعانستان ادامه میدهیم.
سخنگوی وزارت خارجه خاطر نشان کرده: تامین حقابه ایران از هیرمند یکی از اقدامات توام با حسن نیتی خواهد بود که به ما نشان خواهد داد دولت سرپرستی موقت افغانستان مایل است روابط دو کشور را مبتنی بر منافع مشترک دنبال کند و به حقوق قانونی همسایه خود توجه نماید.
حال سوال جدی از مسئولین دولتی اینست که چه خبر از حقابه هیرمند؟! آیا قرار است استان سیستان و بلوچستان همچنان تشنه بماند و طالبان با یکه تازی‌های خود، وعده‌های توخالی بدهند و در عین حال از امتیازات روابط با جمهوری اسلامی ایران برخوردار باشند؟!
دولت بی کفایت رئیس جمهور محبو ومردمی وباسواد ما که هشدار جدی داد حالاانها هشدارمارا جدی نگرفتند ایراد ازطالبان هست نه رئیسی دریاچه هامون در منطقه زابل هست و اهالی زابل سیستانی و شیعه هستند. علت اینکه طالب ها (که نمانده قوم پشتون هستند) حق آبه را نمیدهند بدلیل دشمنی آن ها با شیعیان هست و میخواهند زابل را از شیعیان پاک کنند. در قرن ۱۹ میلادی امیر عبدالرحمن پشتون (که عقبه ی تاریخی حکومت طالبان هست) میلیون ها نفر از شیعیان افغانستان را نسل کشی کرد و مردان شیعه را کشت و زنان را در بازار برده کابل بعنوان کنیز فروخت و اگر این امکان برایشان فراهم بشود این کار را در ایران هم خواهند کرد. این هم عاقبت محبت به افغانی‌ها حالا برامون شاخ شدن طالبان متشکریم ایران حالا جرات داره حرف بزنه خوب ما فقط زورمان به آمریکا و اروپا میرسه اگه غلطی کنند موشک باران میکنیم بحث دولت مقتدر و ابر قدرت افغانها چیز دیگری است اونجا فقط خفه خون میگیریم بله کمک به پشتونهاونادیده گرفتن فارسی زبانهای افعانستان نتیجه همین خواهدبودتاابد همان خبرهای خوش برجام عزت داریم این طالبان همان،گسانی،هستند،که اب،به روی امام حسین ع بستند بدتر چون انها ۷۲،نفر یا اندکی بیشتر،الان استانی، را از تشنگی،،کشاندند،لعنت به قاتلان،امام مسین،،طالبان بابا افغانستان گناه داره کاریشون نداشته باشید. ببینید اگر برق هم لازم دارن بهشون بدیم . ازاول مشخص بود که طالبان حق آبه ایران راپرداخت نمی کنند ایران اهرمهای فشارزیادی دارد چرااز آنها استفاده نمی کند کارمون به کجا رسیده! طالبان هم برامون یکه تازی مکنه عهههه ! مگه رييسي دستور داد به طالبان حقابه را ندادند!؟؟؟؟؟ ایران با استفاده از تکنولوژی ماهواره‌ای نظامی و پهپاد می‌تواند سدهای ایجاد شده بر روی هیرمند را با خاک یکسان کند . البته منتظر یک خطای استراتژی از سوی طالبان هستیم تا این موضوع عملی شود . البته موضوع حق آبه دریاچه هیرمند باید از سوی طالبان رعایت شود ولی اونها هم چیزی برای از دست دادن ندارند که این کار رو دارند آنجا می‌دهند. بنابراین باید عیارسنجی شود که ارزش دارد حرکتی شود یا خیر ! کثافت تر و پست تر و پلید تر و منافق تر از طالبان وجود نداره الکی مردم رو سر کار گذاشتید آبی در کار نیست .مهاجرین رو اخراج کنید شما هم بیکارید هی گیر میدهید به این حق آبه ناقابل .ما اهل کراماتیم آنچه که داریم مال مردم ایرانه میدهیم به کشورهای مختلف مسئولین دو دهه هست کاری موثر و قاطع انجام نداده ونخواهند داد!!!الانم امارت شیطانی طالبان ميدونند که همش بعضی ها حرف می زنند واز اقدام قاطع خبری نیس!!!!
مسئولین ما فقط زورشان برای مردم داخل کشور زیادهوگرنه برای گرفتن حق آبه باید با همین التماس و خواهش و دادن امتیاز سوخت و ....
بازهم منتظر حق آبه بمانند
سوال جدی از مسئولین دولتی اینست که چه خبر از حقابه هیرمند؟! آیا قرار است استان سیستان و بلوچستان همچنان تشنه بماند و طالبان با یکه تازی‌های خود، وعده‌های توخالی بدهند و در عین حال از امتیازات روابط با جمهوری اسلامی ایران برخوردار باشند؟!???????????????????????????????????????؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ آقایان عرضه گرفتن حق مردم محروم سیستان و بلوچستان رو ندارند. دقیقادولت جمهوری اسلامی ایران یک سفره ای پهن کرده و همه همسایگان دور و نزدیک باج میده تا مشروعیت بخره دریغ از اینکه پیش مردم خودم مشروعیتش از دست داده
دیپلماسی عزت و اقتدار بی عرضگی کل مسولان بدون استثنا طالبان هم ابرقدرت منطقه!!! حساب نمیبره... برادران طالب قول دادند مشکلات بوجود آمده را حل کنند.وقضیه فیصله یافت. همه میدونند حقابه بهانه بود تا حالا کی دیده مسئولان ج ا در مورد منافع ملی با همسایگان مشکل پیدا کنند که این دومیش باشه. در جنوب اعراب نفت وگازمونو میخورن در غرب عراق اروندو مال خودش کرده در شمالغرب باکو گردنکلفتی میکنه و....چطور شد یدفه یاد حقابه با افغانستان مفلوک افتادند؟ از بس گفتیم افغانستان باید حق آبه ایران را بدهد خسته شدیم ، عراق هم که پول از را نمی دهد ، آذربایجان هم که شاخ شانه می کشد ، ترکیه و اردوغان هم که تهدید می کند ، پس وای بر مردم که مظلوم واقع شده اند. واز نظر مشعشع لاوروف در مورد جزایر ایرانی خلیج فارس چه خبر؟؟؟؟ حقابه هیرمندو که لولو خورد ولی از تعطیلی پنج شنبه ها چه خبر!!!! الان وقت سفره کی میخوان تصویب کنن پس چی میخواد بگه نمیدم میگه درسته ولی خبری نیست حالا دیگه افقانهایم مارو بازی میدن ترحم بر پلنگ تیز دندان ستم کاری بود بر گوسفندان روزی که وزارت امور خارجه فرش قرمز برای طالبان پهن کرد روزی که بر خلاف دنیا سفارت افغانستان را به طالبان تحویل دادید روزی که سیمان ایران سد های افغانستان را ساخت به فکر سیستان این شناسنامه ایران نبودید طالبان مقصر نیست در جهت منافعش حرکت میکند مسوولین محترم دولت شما بر خلاف منافع سیستان و ایران حرکت میکنید همین ۱۰ میلیون افغانی برند کشور خودشون حقابه نخواستیم. افغان ها که جرأت نداشتند در کوچه پس کوچه های ایران حرف بزنند هرروز که برای ایران شاخ و شونه می کشند وکلیپ پر می کنند،چند روز قبل در یکی از معادن با ایرانیان درگیر میشوند اگر الان جلوی ای طالبانی ها گرفته نشود فردا بسیار دیر خواهد بود،اقای ریسی به فرموده خود عمل کنید فقط سه موشک نقطه زن ارسال کنید تا هم حق آبه ایران اجرا شود وهم حساب دستشان بیاید بغول اون عزیز از بس با همسایگان مماشات توی هر زمینه ای داریم جمهوری اسلامی را به هیچ حساب میکنن دور تا دورمون رو تعرض و دشمنی گرفته و دارن به انحای مختلف منافع ایران رو می‌برند از حقابه گرفته تا نفت و گاز و ندادن پولمون و هر چه فکر کنید اونوقت دشمن اصلی مون آمریکاست اون که مسئولین تلاش میکنن به هر بهانه ای از همراهی تیم ورزشی گرفته تا. ،،،، برن ویزاشو بگیرن و سیر و سیاحت کنند این وضع تا کی ادامه داره. حق دادنی نیست حق گرفتنی است.........ولی دریغ از یک اراده قوی برای گرفتن حقابه.طالبان به ها دهن کجی میکنند .من جای رییس جمهور بودم به هر قیمتی بود حق مردم رو میگرفتم حتی با جنگ.