تقابل چین و آمریکا چه اندازه جدی است؟
به گزارش تابناک، دکتر علی اصغر زرگر در گفت وگو با شفقنا در پاسخ به این سوال که در تنش اخیر بین چین و آمریکا مسئله چقدر جدی است و آمریکا به دنبال تحرکات اخیر خود در منطقه شرق آسیا چه اهدافی را دنبال می کند؟ اظهار داشت: آمریکایی ها سعی دارند مقداری از تعهدات خود را در منطقه خاورمیانه کاهش دهند. معمولاً آمریکا بیشترین نیرو و تشکیلات فرماندهی خود را در این منطقه داشت و امروز آن را کاهش می دهند و می خواهند امنیت منطقه را به عربستان سعودی یا یک ائتلاف عربی بسپارند. آقای بایدن که به عربستان آمد اعلام کرد که ما اجازه نخواهیم داد خاورمیانه جولانگاه روسیه و چین شود. چالش عمده ای که ابرقدرت آمریکا در حال حاضر دارد چه از نظر سیاسی یا اقتصادی و یا از نظر ژئوپلیتیکی و نظامی، در حقیقت روسیه و چین هستند.
روسیه را به گونه ای تحریک کردند و سعی کردند که او را در باتلاق جنگ با اوکراین بکشانند و هم نیروهایش را مستهلک کنند و قوای روسیه را تحلیل بدهند و هم این که تحریم هایی را علیه روسیه وضع کنند. لذا قدرت روسیه را در بوته آزمایش قرار دادند و به گونه ای به روس ها فهماندند که دیگر ابرقدرت سابق نیستند و باید با غرب هم زیستی کنند و لذا باید تحت کنترل آمریکا و اروپا قرار بگیرند.
وی افزود: به زعم آمریکایی ها چین هم چالش بزرگی است. مدت ها است که منابع مختلف آمریکایی مثل اندیشکده ها و محافل سیاسی هشدار داده اند که چین چالشی پیش رو است و آمریکا نباید اجازه دهد که چین قد علم کند یا اینکه بتواند منافع آمریکا را زیر سوال ببرد و مخدوش کند. این است که بخشی از نیروهایشان را به آسیای جنوب شرقی بردند و این قضیه ای که امروز اتفاق افتاده برنامه ریزی کردند. مساله به چالش کشیدن چین است و آزمایشی است که آمریکایی ها با نشان دادن قدرت خود، سعی کردند علی رغم همه هشدار هایی که چین داده است به آن منطقه و تایوان بیایند و رئیس مجلسشان را به تایوان بفرستند و نشان دهند که علیرغم نارضایتی چینی ها ما کار خود را انجام می دهیم. تحت عنوان حمایت از دموکراسی یا اینکه یک چین تایپه مستقل و یا یک تایوان مستقل وجود داشته باشد و در واقع آمریکا چین را به چالش کشیده و تا آنجا پیش رفته اند که چین بارها تاکید کرد که کار شما بازی با آتش است ولی آمریکایی ها با یک نمایش قدرت سعی کردند که این خانم را به چین تایپه ببرند و چین هم جز این که رزمایشی انجام دهد و به گونه ای محاصره ای داشته باشد و یک مانور نظامی انجام دهد، عکس العملی به نیروهای آمریکایی نشان نداده است.
از نظر کاربرد نیروی نظامی چین هنوز محافظه کار است
وی تصریح کرد: چین هنوز به اوج قدرت خود نرسیده و هنوز از نظر اقتصادی راه توسعه را پیش می برد و این توانسته چین را به پیشرفت اقتصادی برساند و به عنوان قله دوم اقتصادی دنیا معرفی کند ولی از نظر نظامی هنوز چین کار دارد تا بتواند با قدرت نظامی آمریکا هم وزن شود و خود چینی ها این را می دانند. بنابراین از نظر کاربرد نیروی نظامی چین هنوز محافظه کار است. یعنی هنوز خواهان یک تنش رسمی و در سطح بالا و یا درگیری نظامی در سطوحی بالا و فراگیر نیست. چین این را قبلا هم نشان داده بود که پیشرفت چین تایپه در آرامش و در محیطی بدون تنش انجام می شود و پیشرفت چین نیازمند تعاملی بین المللی است و این تعامل می تواند با آمریکا و کشور های دیگر باشد.
هنوز زود است که کشوری مثل آمریکا تهدید به جنگ کند
زرگر اظهار داشت: لذا هنوز زود است که کشوری مثل آمریکا تهدید به جنگ کند و چین واکنش متقابل نشان دهد. ولی چین هنوز به آن سطح از آمادگیِ درگیری و به چالش کشیدن قدرت بزرگی مثل آمریکا نرسیده است. لذا آمریکایی ها پیرو سیاست خود که می خواهند چین را به چالش بکشند و اجازه ندهند چین به عنوان یک قدرت دسته اول منافع آمریکا را در دنیا به چالش بکشد، هستند. چه در مناطق خاصی از خاورمیانه که بایدن نسبت به آن ها هشدار داده که خلأ منطقه توسط چینی ها و روس ها پر نشود و چه در آسیای جنوب شرقی و یا تایوان و اینجا پایگاهی مثل اسرائیل مطرح است که هم پایگاهی برای منافع غرب و آمریکا در خاورمیانه است و هم در تایوان همین نقش را برای آمریکا ایفا می کند. یعنی همان نقش پیش قراول برای گسترش نفوذ آمریکا و نقطه ای که از آنجا بتوان چین را به چالش کشید.
وی افزود: فکر نمی کنم که چینی ها علی رغم رزمایش و محاصره تایوان، بیشتر پیش روی کنند و تا آنجا پیش بروند که بخواهد تایوان را با نیروی نظامی به خاک چین ملحق کنند و شاید هم اوکراین درسی برای چینی ها شده که اگر نتواند با ضربات اولی کادر رهبری تایوان را نابود کند، امکان این وجود دارد که مقاومت هایی به وجود آید و پیرو آن آمریکایی ها وارد معرکه می شوند و بنابر این یک جنگ فرسایشی ایجاد خواهد شد. بنابراین چین با این تهدید ها و رزمایش ها تاییدیه سازمان ملل متحد را گرفت که ما از چین واحد حمایت می کنیم ولی در عین حال راضی نیستیم که از نظر نظامی این الحاق انجام شود.
توسعه چین نیاز به تعامل دارد
وی با بیان اینکه آمریکایی ها گفتند، ما هم می خواهیم از دموکراسی در تایوان حمایت کنیم و در پی آن نیستیم که تایوان مستقل شناسایی شود گفت: سایر کشورهای دیگر از جمله خود ایران این کار را تایید کردند و به گونه ای تایید بین المللی را مبنی بر اینکه تایوان خاک چین است به چینی ها داده شده است. حال نیازی نیست که به اقدام نظامی دست بزنند کار تا جایی ادامه تواند داشت که احتمالاً رهبران تایوان هم از این تهدیدات خسته شوند و شاید اکثریت جمعیت آنجا با توجه به ارتباط تنگاتنگی که از لحاظ اقتصادی با چینِ مادر دارند، شاید رضایت دهند و به گونه ای حالتی از نیمه استقلال داشته باشند ولی رسما به عنوان چین اعلام موجودیت کند. به نظر من آمریکایی ها دست بردار نیستند و نظر کلی آنها این است که چین را به چالش بکشانند و اجازه ندهند که چین در سطوح بین المللی منافع آمریکا را در نقاط مختلف دنیا به چالش بکشد. چون چین ضعف های خاصی دارد. یکی از ضعف های عمده چین نیاز به مواد اولیه است که این مواد اولیه را از سراسر دنیا تهیه می کنند که نفت و گاز از جمله آنها است؛ لذا توسعه چین نیاز به تعامل دارد.
چین آسیب پذیر است
این استاد دانشگاه تصریح کرد: دوم این که اگر چین بخواهد از نظر اقتصادی به همین روش ادامه دهد، نیاز به بازار دارد و برای عرضه تولیداتش در آمریکا و اروپا و کشورهای دیگری مثل ایران و پاکستان و هند و… بازار هایی دارد. ولی در مقایسه، حجم تجارتی چین با غرب و آمریکا بالاتر است و این روابط اقتصادی موتور محرکه اقتصاد پیشرفته چین است. بنابراین چین آسیب پذیر است. چینی ها این را خوب می دانند و محافظه کاری در سیاست خارجی چین در طی این ۵۰ سال وجود داشته و هنوز هم تداوم دارد. ولی آن قدر قدرت را انباشته کرده اند که از نظر نظامی و اقتصادی بتوانند تهدید کنند و اقداماتی داشته باشند ولی این اقدام به گونه ای نیست که چین را در جنگی منطقه ای درگیر کند. چینی ها این نکته را خوب می دانند و به نظر می آید که صبرشان زیاد است.
زرگر ادامه داد: بندر معروف انگلیسی ها، بعد از ۱۰۰ یا ۹۰ سال (هنگ کنگ) به چین پیوست و اینگونه نبود که بعد از انقلاب چین، چینی ها بریزند و هنگ گنک را بگیرند و انگلیسی ها آن را پس بگیرند و باز دوباره خرابه ای تحویل بگیرند. چینی ها اجازه دادند تا هنگ کنگ به عنوان دروازه ورود کالا و تکنولوژی شناخته شود که از قِبَل هنگ کنگ، شانگهای ساخته شود. صبر هم داشتند تا اینکه این مدت تمام شد و قراردادی که بین چین با انگلیسی ها بود به اتمام رسید و یک بندر مدرن ساخته شده را تحویل گرفتند. این است که چینی ها از نظر کلی محافظه کاری و صبر دارند. برعکس ایرانی ها که اگر بندرعباس در اجاره انگلیسی ها بود، بعد از انقلاب اسلامی ایران به دنبال پس گرفتن بودیم و دوباره انگلیسی ها آن را پس می گرفتند و در نهایت یک بندر مخروبه تحویل ما داده می شد. ولی چینی ها اجازه دادند خرابه ساخته شود. همین طور درباره تایوان هم به همین صورت عمل خواهند کرد ولی در عین حال چین اکنون بن مایه قدرتی رل دارد که می تواند آمریکا را تهدید کند و سیاست خارجی آمریکا را محدود کند. خصوصاً این اجازه را به آمریکایی ها و سایر کشورهای غربی ندهد که تایوان را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت بشناسند.
وی در خصوص اینکه آیا این اتفاق تاثیری در بازار انرژی و اقتصاد جهانی خواهد داشت؟ گفت: بازار انرژی تابع عرضه و تقاضا است. این بحران تاثیر آنی ندارد و به عنوان بحرانی که بتواند جهانی و تاثیر گذار باشد نخواهد بود و بر قیمت انرژی جهانی تاثیر گذار نیست. انرژی راه خود را طی می کند و تابع عرضه و تقاضا است. البته تابع برخی از بحران های بین المللی است مثلا اگر در منطقه شورش به پا شود. تابع رشد اقتصادی و زمستان و دلال بازی و منابع استراتژیکی کشورها است که از نظر میزان نفتی که در کشور ها وجود دارد تاثیر گذار است. لذا به این عوامل بیشتر بستگی دارد تا به بحران احتمالی بین آمریکا و چین. لذا من فکر نمی کنم این موضوع تاثیر آن چنانی بر مسئله انرژی در دنیا داشته باشد.
جفتشون هم بارها نشان دادن که تقابلی ندارن. بیخود آتیش بیار معرکه نشین. بهترین تحلیل