چرا ترس از کرونا نباید به اضطراب تبدیل شود؟

امیر پروسنان - بیماری کرونا از اسفند ۱۳۹۸ تاکنون زندگی همه انسان‌ها در جهان را با چالش‌هایی مواجه کرده که این چالش‌ها در بسیاری مواقع منجر به بروز اضطراب و وسواس‌هایی در افراد شده و شرایط زندگی را از حالت طبیعی خارج کرده، اما آیا باید نسبت به کرونا بی‌خیال بود یا می‌توان به کمک ترس منطقی، شرایط را مدیریت کرد.

به گزارش ایران پزشک، دو مفهوم ترس و اضطراب در مورد وقایع مختلف، مرزهای ظریفی دارند که افراد می‌توانند به کمک یکی، از خودشان در برابر خطرات احتمالی محافظت کرده و به موجب دیگری، در دام خطرات بیفتند.

ترس از کرونا تا حدی قابل قبول است و می‌توان به کمک آن، منطقی تصمیم گرفت و شرایط را جوری تعریف کرد که در دام این بیماری نیفتاد. ولی اگر همین ترس منجر به اضطراب شود، وضعیت سیستم ایمنی بدن به سمت ضعیف شدن رفته و فضا برای ابتلا به ویروس آماده خواهد شد.

نازنین آهنگری، دکترای روان شناسی بالینی در این زمینه به خبرنگار ایران پزشک گفت: اکثر افراد گمان می‌کنند که ترس و اضطراب یک چیز هستند، در حالی‌که از روان شناختی و فیزیولوژی، این دو با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. وقتی ترس را تجربه می‌کنیم، یک خطر قریب الوقوع را پیش بینی می‌کنیم. یعنی تهدیدی برای امنیت ما رخ می‌دهد که هیجانی به اسم ترس رخ می‌دهد که این هیجان می‌تواند به افراد برای سازگاری با شرایط کمک کند.

وی ادامه داد: ترس یک هیجان اساسی انسان محسوب می‌شود که می‌تواند از افراد در برابر خطرات مراقبت کند. حتی انسان‌های اولیه به کمک ترس از بلایای محیطی در امان می‌ماندند.

آهنگری بیان کرد: اضطراب هیجان دیگری است که در بسیاری از مواقع، منبع آن مشخص نیست و به اتفاقات آینده مرتبط می‌شود. معمولا افراد برای چیزی که در گذشته رخ داده، مضطرب نمی‌شوند و هیجان‌های دیگری مانند حسرت یا افسوس یا افسردگی را تجربه می‌کنند. ولی در مورد رویدادهای ناگواری که در آینده ممکن است رخ بدهد، احساس اضطراب تجربه می‌شود.

این روان شناس بالینی افزود: برخی اتفاقات که می‌تواند در آینده رخ بدهد که نوعی تهدید و غیر قابل کنترل است باعث بروز اضطراب می‌شود. بنابراین درباره رویدادهایی مانند بیماری کرونا که خطراتی به همراه دارد و یک تهدید محسوب می‌شود، ترس تجربه می‌شود که طبیعی است. اگر این ترس در افراد ایجاد نشود، پروتکل‌های بهداشتی رعایت نشده و خود مراقبتی رخ نمی‌دهد و در نتیجه افراد و خانواده‌شان در معرض خطر قرار می‌گیرند. البته میزان ترس باید به فرد کمک کند که از خود مراقبت کند، نه این‌که زندگی کاملا محدود شده و کارکردهای اجتماعی متوقف شود.

وی اظهار کرد: واکنش طبیعی به یک اتفاق تهدید کننده سلامت، ترس است. البته ترسی که با میزان خطر سازگار باشد. ولی نباید اجازه داد نگرانی و ترس نسبت به کرونا تبدیل به اضطراب شود. زیرا اضطراب یک شرایط فیزیولوژیک در بدن ایجاد می‌کند که فرد مستعد ابتلا به بیماری می‌شود. متخصصان مربوطه و پزشکان به این موضوع پرداخته‌اند که اضطراب می‌تواند روی سلامت و سیستم ایمنی بدن تاثیر گذاشته و آن را ضعیف کند.

آهنگری گفت: در شرایط حاضر باید از سیستم ایمنی بدن که مهمترین سد در برابر ویروس کرونا است محافظت کنیم و نباید اجازه داد که اضطراب منجر به تضعیف آن شود. بنابراین نباید اجازه داد که ترس تبدیل به اضطراب شود.

وی درباره انواع نگرانی بیان کرد: دو دسته نگرانی وجود دارد. یک دسته، نگرانی کارساز و یک دسته، نگرانی دردسرساز است. نگرانی کارساز خوب است و منجر به این می‌شود که افراد حواس جمع‌تری داشته باشند و خطرات را درک کنند و از سلامت خود و اطرافیان محافظت کنند. ولی نگرانی دردساز منجر به اضطراب می‌شود و حل مسئله را متوقف کرده و مانع فکر کردن و تصمیم گیری و پیدا کردن راه حل خواهد شد.

این روان شناس بالینی پیشنهاد داد: در این زمینه پیشنهاد می‌شود افرادی که در برابر عوامل اضطراب زا حساسیت بیشتری دارند یا زودتر با محرک‌های اضطراب زا درگیر می‌شوند، مداخلات تخصصی و روان شناسی دریافت کنند. ولی افرادی که دچار این وضعیت نشده و می‌توانند میزان خطر را برآورد کنند، باید به این فکر کنند که با چه تدابیر و رعایت‌هایی می‌توان میزان خطر بیماری را کم و محیط و شرایط را آماده کرد تا ترس منجر به اضطراب نشود.