پتروپالایشگاه و فرصت‌های پیش روی تیم جدید وزارت نفت/ قطع وابستگی بودجه به صادرات نفت خام امکان پذیر است
به گزارش تابناک اقتصادی؛ یکی از اصلی‌ترین تغییر رویکردهای آغاز تصدی جواد اوجی بر وزارت نفت دولت سیزدهم، عزم این وزارتخانه برای رهایی از خام‌فروشی نفت با احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌هاست.
جواد اوجی وزیر نفت تاکنون در تمامی موضع‌گیری‌های خود بر لزوم توسعه پتروپالایشگاهها و ایجاد پارک‌های شیمیایی ذیل آنها تاکید کرده است؛ مثلا او با تاکید بر احداث پتروپالایشگاهها به‌منظور تأمین سوخت و خوراک صنایع پتروشیمی می‌گوید: «در دنیا امروز به دنبال احداث پالایشگاه نفت نمی‌روند، بلکه در زمینه ساخت پتروپالایشگاهها سرمایه‌گذاری میشود که تنها سوخت‌محور نباشند، به‌گونه‌ای که همزمان تولید سوخت و خوراک برای صنایع پتروشیمی داشته باشد، این مورد نیز جزو اولویت‌ها و برنامه‌های وزارت نفت برای جلوگیری از خام‌فروشی است». یکی از مهم‌ترین قوانین حمایتی مصوب در این موضوع قانون پتروپالایشگاه‌هاست که تا حدودی مسیر پیش روی وزارت نفت برای احداث پتروپالایشگاهها را مشخص کرده است.
استفاده از ظرفیت‌های قانونی ایجاد شده راهگشای مسیر توسعه پتروپالایشگاهها
استفاده از ظرفیت‌های ایجاد شده در قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی» مصوب مجلس دهم که مورد حمایت جدی مجلس یازدهم نیز قرار گرفته است، می‌تواند مسیر کاهش خام فروشی از طریق احداث پتروپالایشگاه به منظور تولید مواد بالادستی پتروشیمیایی از نفت را تسهیل کند.
این قانون در سی ام مرداد ۱۳۹۸ توسط رئیس جمهور ابلاغ شد. فرایند تدوین و تصویب آیین‌نامه اجرایی این قانون نیز توسط وزارت نفت و کمیسیون اقتصادی هیات دولت طی جلسات فشرده‌ای از سی ام مرداد ۱۳۹۸ تا ۱۸ دی ۱۳۹۸ ـ که در هیات وزیران به تصویب رسید ـ انجام شد؛ البته به نظر می‌رسد که پیگیری‌های خاص مقام معظم رهبری نسبت به اجرای این سیاست، در سرعت پیشرفت کار بی‌تأثیر نبود، به طوری که ایشان در ۲۸ آبان ۱۳۹۸ در دیدار جمعی از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی به اهمیت این قانون اشاره کردند و فرمودند: «بخش خصوصی و تعاونی باید حتماً توسعه پیدا کند. در بخش نفت و گاز، بخش خصوصی و تعاونی می‌توانند حضور همه‌جانبه داشته باشند. یک قانونی اخیراً در این زمینه تصویب شده، در زمینه‌ی صنایعِ پایین‌دستیِ نفت و گاز، که باید اجرایی بشود. بعضی از قوانین در مجلس تصویب میشود، ولی اجرایی نمی‌شود؛ یعنی آیین‌نامه‌های لازم تهیّه نمی‌شود، همین‌طور می‌ماند. باید سریع این کار انجام بگیرد؛ باید دنبال بکنند که این کار انجام بگیرد.»
آیین‌نامه اجرایی این قانون نیز پس از تصویب هیات وزیران، در تاریخ ۲۹/ ۱۰/ ۱۳۹۸ توسط رئیس جمهور ابلاغ و وزارت نفت نسبت به اعلان فراخوانِ جذب سرمایه‌گذار احداث پتروپالایشگاهها طی یک ماه مکلف شد.
پس از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی آن در اواخر سال ۹۸ توسط رئیس جمهور، وزارت نفت نسبت به فراخوان استفاده از مزایای آن اقدام کرد و نهایتاً هشت شرکت به‌عنوان شرکت‌های برگزیده انتخاب شدند. این هشت شرکت که مطابق شرایط قانون، همگی در نوار ۲۰ کیلومتری سواحل جنوب کشور جانمایی شده‌اند، مجوز خوراک خود را در مردادماه ۹۹ از وزارت نفت دریافت و کار عملیات طراحی یا اصلاح طراحی مهندسی خود را آغاز کردند.
فرصت‌هایی که با آغاز فرایند احداث پتروپالایشگاهها برای کشور پدید می‌آیند
احداث پتروپالایشگاهها ابرپروژه‌های استراتژیکی هستند که صنایع زیادی را با خود درگیر می‌کنند و جزو پروژه‌های به اصطلاح سرمایه‌بر هستند؛ با توجه به شرایط کشورمان فرصت هایی که حرکت به سمت پتروپالایشگاه‌سازی می‌تواند برای کشور فراهم کنند؛
1- رونق صنایع داخلی و بستر سرمایه‌گذاری مولد
یک پالایشگاه چه در دوره ساخت و چه در دوره بهره‌برداری می‌تواند موجب رونق بسیاری از صنایع داخلی کشور شود. فعال شدن بسیاری از صنایع و کارخانه‌های فولاد، قطعه‌سازی، (نظیر شرکت‌های لوله‌سازی، ابزار دقیق و انواع شرکت‌های سازنده قطعات نظیر شرکت‌های آذراب، هپکو و ماشین‌سازی اراک و تبریز که اتفاقاً در سال‌های اخیر با مشکل رکود اقتصادی مواجه بوده‌اند) در دوره ساخت و پس از آن و نیز شکل گرفتن شرکت‌های شیمیایی ذیل پتروپالایشگاه با هدف تکمیل زنجیره ارزش فراورده‌های نفتی می‌تواند موجب شکوفایی صنایع شیمیایی کشور شود. علاوه بر این، جذب نقدینگی در پروژه‌های مولد مانند ساخت پتروپالایشگاه‌های جدید با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی و خصوصی از فعالیت‌های سوداگرانه التهاب‌آفرین جلوگیری می‌کند.
2- پایدار شدن و افزایش منابع ورودی صندوق توسعه ملی
با احداث پتروپالایشگاه و پتروشیمی، فارغ از اینکه کشور تحریم باشد یا نباشد و همچنین منابع فروش نفت وصول شود یا خیر صندوق توسعه در کل دوره بهره‌برداری واحدهای پتروپالایشی از یک درآمد پایدار بهره‌مند میشود. نکته مهم دیگر، افزایش منابع ورودی صندوق توسعه ملی با این طرح است. در زمان تحریم اگر نفتی نیز فروش برود، با اعمال تخفیف‌ها و قبول تاخیر در وصول همراه است (مثل منابع نفتی بلوکه شده ایران در برخی کشورها از جمله کره جنوبی)؛ اما با فروش نفت صادراتی به پتروپالایشگاه‌های داخلی، قیمت بین المللی فوب خلیج فارس لحاظ میشود و پس از اتمام دوره تنفس خوراک تاخیری در تسویه خوراک نفت خام صورت نمی‌گیرد.
3- حل چندپارگی و تشتت مدیریتی در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها
طی سال‌های متمادی، زنجیره ارزش نفت و گاز کشور بر اساس تفکیک صنایع پالایشی و پتروشیمی توسعه یافته که در آن هدف توسعه صنایع پالایشی، تأمین سوخت است؛ بنابراین اقتصاد پالایشگاه در تولید سوخت خلاصه شده است. به‌طور کلی از یک پالایشگاه خوراک‌هایی مانند گاز مایع، نفتا و در موارد معدود گازوئیل و پروپیلن گزینه‌های خوراک ارسالی به پتروشیمی هستند. در کشورهای پیشرفته شیمیایی پالایشگاه‌ها در خدمت تأمین این خوراک‌ها به پتروشیمی‌های پایین‌دست و شروع تکمیل زنجیره ارزش آنها از این لایه در یک پارک شیمیایی است اما در کشور ما به دلیل بی‌توجهی به این موضوع، قدرت احداث پتروشیمی در همان لایه اول گرفته شده است.
4- قطع وابستگی بودجه به صادرات نفت خام
پالایشگاههای قدیمی کشور با هدف تأمین نیاز داخلی فرآورده‌های نفتی احداث شده‌اند؛ اما خوشبختانه بعد از ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس، ایران به تازگی و (احتمالا تنها برای حدود چهار سال) صادرکننده بنزین، گازوئیل و سایر فرآورده‌های نفتی شده است؛ بنابراین فرآورده‌های پتروپالایشگاه‌های جدیدالاحداث، با فرض کنترل مصرف داخلی و اجرای سیاست‌های بهینه‌سازی و بهره‌وری در مصرف فرآورده‌ها، صادراتی خواهد بود و دولت می‌تواند با ساخت آنها، کسری بودجه خود را با صادرات فرآورده‌های نفتی یا فروش خوراکِ نفت خام به پتروپالایشگاه‌های خصوصی تأمین کند و مشکل کسری بودجه کشور در کنار اشتغالزایی و خلق ارزش افزوده جبران شود.
در مجموع طی سال‌های اخیر به دلیل ضعف مدیریت، فرصت‌ها و عواید بسیاری که می‌توانسته از این صنعت نصیب کشور شود از بین رفته است. فرصت‌هایی همچون تاثیرگذاری در بازارهای صادراتی، تولید و صادرات فرآورده‌های نفتی با ارزش افزوده، رونق صنایع و تجهیزات مرتبط با نفت و گاز و ... . صنعت نفت و گاز با اعمال تحریم‌ها، هم می‌تواند موجب بروز معضلات بزرگ اقتصادی شود و هم نقش مهمی در خنثی کردن تحریم‌های نفتی داشته باشد. اهمیت برنامه‌ریزی دقیق میان‌مدت و بلندمدت و اولویت‌بندی حوزه‌های مربوط به وزارت نفت نقش مهمی در جلوگیری از دچار شدن به روزمرگی، جبران عقب ماندگی‌های پیش آمده و حرکت در جهت خنثی کردن تحریم‌های نفتی دارد. حال موعد آن رسیده است که وزارت نفت دولت سیزدهم با در پیش گرفتن یک راهبرد عقلانی و کارشناسی، قطار توسعه در صنعت نفت را به ریل اصلی خود بازگرداند و با احداث پتروپالایشگاهها و پارک‌های شیمیایی، ضمن بی‌اثر کردن تحریم‌ها نفتی، ارزش افزوده و اشتغالزایی فراوانی را برای مردم کشور به ارمغان بیاورد.
اگر چنین برنامه ای اجرا گردد غیراز هدف اصلی ایجاد شغل های تخصصی وغیرتخصص وفراوان میگردد 
| 
شعار دادن خیلی راحته !! شما بگو خوراک این پترو پالایشگاه از کجا تامین بشود .. منابع نفتی و گازی رو به افول است و خوراک مجنمع های فعلی هم نصفه نیمه تامین میشه.
پتروپالایشگاه کلمه قشنگی برای مصاحبه های تلویزیونی و سخنرانی است اما اجرای آن برای همه پالایشگاه های ایران شدنی نیست | چرا؟ با دلیل و منطق بگو | برای همه پالایشگاههای در حال تاسیس که سوخت محور نباشند... شدنی است. اظهار فضل الکی نفرمایید | این حرفهای قشنگ به راحتی ممکن نیست. فقط جهت اطلاع بد نیست به سرنوشت پالایشگاه ستاره خلیج فارس نگاه بکنید. سالها پالایشگاه به صورت نیمه کاره باقی ماند تا بالاخره به لطف برجام توانستیم قطعات کلیدی اون رو بخریم و راه اندازیش بکنیم. ضمن اینکه ساخت پالایشگاه کلی پول می خواد که دولت نداره. متاسفانه دولت آقای رئیسی داره چند تا هندوانه رو با یک دست بلند می کنه و مجلس هم هر روز پوست خربزه میذاره زیر پای دولت. فقط کافیه یکم در مورد نقدینگی همین 3-4 تا طرح اصلی منتشر شده تا اینجا فکر بکنید تا به عمق فاجعه پی ببرید. | تغییر کارکرد و تولید محصولات جدید کاری نیست که به توان به راحتی برای پالایشگاه های موجود انجام داد. برای یک پالایشگاه تازه تاسیس که درحال طراحی است می توان انجام داد. | این حرف را براساس ۲۶ سال تجربه کاری در پالایشگاه می زنم اصولاً حرف های قشنگ زیادی می شنویم. فقط سوالی که پیش میاد اینه که چرا در این ۴۲،سال اثرات این حرف های دوست داشتنی را ندیدیم. | آره واقعااز این حرفها زیاد شنیده ایم
| چون علاوه بر پول، قطعات با فناوری بالا می خواد که به دلیل تحریم امکان وارداتش میسر نبوده و نیست. هر کاری بودجه می خواهد. بودجه ارزی می خواهد. با حرف مملکت اداره نمی شود | پول در بهش خصوصی بسیار زیاد وجود دارد چرا به خارج نیرود و اینهمه ملک در ترکیه خرید میشود یا باعث تورم نیشود و قیمت ملک در ایران بالا میرود ایا لینها بخاطر وجود مول زیاد نیست ؟ دو صد گفته چون نیم کردار نیست. اعضای دولت به جای لفاظی عمل کنند . سرمایه اولیه برای احداث پتروپالایشگاهها از طریق بورس قابل تامین است آلودگی زیست محیطی نیز برای این پروژه ها باید در نظر گرفته شود. برای قطع وابستگی باید بی تعادف همه تن بکار مفید ودراند زا بدهن وهیچکس نباید از کار کردن منع شود .مفت خوری وتن پروری باید قطع شود بدون انها هرگز وابستگی به نفت قطع نخواهد شد نفت بنزین شفاف معامله کن در بورس تا مشخص بشه خیلی از موارد اینا همه حرف مفته مثل این میمونه به یک خانواده که نون نداره بخوره بگی یک ماشین بخر که اینقدر کرایه ندی
آخه عزیز دل تو خبرا یک نگاهی بکن کارمنده به خاطر این که 5 ماه حقوق نگرفته همسرش میاد خودسوری میکنه اونوقت تو اینجا نشستی میگی پترو پالایشگاه بسازیم که خام فروشی نکنیم
با کدوم پول اصلن میدونی یک پترو پالایشگاه چند میلیارد سرمایه میخواد
اقتصاد مقاومتی چیه ؟؟؟ یعنی در مقابل تورم مقاومت نکنیم ؟؟؟!! هزینه بهره برداری و استهلاک این پتروپالایشگاهها خیلی بالا است. بیشتر تا حدودی مشکلات صادرات نفت خام در اثر تحریم ها بر طرف می کند این کار سرمایه گذاری میخواد و باید قبل از هر چیز امنیت سرمایه گذاری و دور شدن از بروکراسی فراهم شود دولت دستش خالی هست ولی پول در بخش خصوصی زیاد هست که داره نشکلات ایجاد میکنه تکنولوژی هم هست کشوری که با تحریم صنایع نظامی پیشرفته ایجاد کرده هر کاری میتونه بکنه مثل گذشته نباید فکر کرد که دولت پولداشته و به خارجیها میداده الان پول دست بخش خصوصی هست و تکنولوژی دست وزارت دفاع پس منابع در داخل کشور هست و اگر درست هدایت شود هرکاری میتوان کرد چرا یک ایرانی حاضر می شود پول بدهد و مثلا در ترکیه خانه بخرد که اقامت آنجا را بگیرد . اقامتی که عملا فقط برای سکونت در آنجاست و اجازه کار یا فعالیت اقتصادی ندارد. چرا حاضر نیست همان پول را مثلا در کیش یا شمال ایران با آن همه تنوع طبیعی سرمایه گذاری کند.با این شرایط فکر می کنید کسی حاضر است میلیاردها تومان در پروژه های سرمایه گذاری کند که به طور مداوم در معرض ریسک های مختلف باشد از تغییر قوانین گرفته تا رشوه گیری و باج خواهیی بسیاری از مدیران و بحران های بزرگ سیاسی ، تحریم و.....
| چون یک عده سودجو هستند که بسیار هوشمندانه افکار مردم را در دست گرفته و با طعمه سود آنها را به اینطرف و آنطرف می کشانند و بعضاً دفاتر بین المللی هم دارند و اینبار طعمه خود را در خانه های ترکیه جاسازی و شروع به فریب مردم کردند و مردم بعداً متوجه می شوند که چه فریبی خورده اند مملکت الان داغونه از کدوم بودجه میگید اگر بازار سرمایه ی درست حسابی داشتیم که نقدینگی ملتو هدایت بکنه بسمت تولید و اشتغال ملت با روی گشاده از این سرمایه گزاری استقبال میکرد هم چرخ تولید راه می افتاد هم ملت به سود میرسید هم اشتغالزایی میشد ولی افسوس با این بورس رانتی و بی در و پیکر اعتماد مردم جلب نمیشه تا نقدینگی جامعه در مسیر صحیح قرار بگیره ...! اولا" ، قطع وابستگی بودجه به نفت نشده است بلکه به دلیل تحریم ها و عدم فروش و صادرات نفت دولت با وضع مالیات های مختلف - و کسب درآمد از جیب مردم با ایجاد تورم سفره های مردم را کوچک نموده است ! دولت ارزاق عمومی مردم را با دلار ۴۲۰۰ تومانی خرید و وارد می کند و با دلار آزاد به مردم عرضه می کند ! درآمد جایگزین نفت در بودجه را نام ببرید ؟ ! دوما" ، آیا زمان ۴۳ سال ، زمان کافی برای عملی کردن این گفته ها نبود پس چرا هیچ اتفاقی رخ نداده است ؟ آیا دوره پایان گفتار درمانی نرسیده است ؟ محصولات پتروشیمی ایران چیست ؟ آیا تولیدات پتروشیمی مواد اولیه صنایع روز دنیا است یا دیگر منسوخ شده است ! پروپیلن های خطی یا حلقوی ؟! یه موضوع مهمی ک اصلا بهش توجه نمیشه اینه ک اگر افراد متخصص بدرستی سرجاشون قرار بگیرند میشه پیشرفت فوق العاده ای در تمام زمینه ها ایجاد کرد مثل کشورهای اروپایی. گام اساسی برای پیشرفت و رفاه مردم کشورمون اینه ک سهمیه های مختلف ک کاملا قانونی هستن رو حذف کنید. باور کنین خود اون افراد استفاده کننده از سهمیه هم دارن ضرر میکنن. من چن بار از اطرافم شنیدم ک کسی رو رد کردن و یک سهمیه ای رو جذب کردن و اونی ک رد شده رفته کانادا یا کلا دنبال کار دیگه. واقعا حیفه . با دست خودمون داریم بزرگترین سرمایه ی کشور رو نابود میکنیم. لطفا بیشتر به این موضوع بپردازید همانطور که به شرکت های فولادی اجازه داده شد که برق خودشون رو تولید کنند و اضافات برق خودشون را به شبکه برق سراسری بدهند مشابه آن می تونه در پالایش نفت خام هم اتفاق بیفتهیعنی شرکت های شیمیایی برای تامین مواد خام خودشون پالایشگاه کوچک احداث کنند و یا سهام عمده پالایشگاه ها را بخرند و اضافه های خودشون رو به شبکه سراسری توزیع مواد پالایشی تزریق کنند و دولت هم باید مثل شبکه برق سراسری با آنها همکاری منطقی بخصوص در قیمت ها داشته باشه
اگر واقعاً مسئولین کشوری دست به دست هم بدهند و چند نفر باسواد و دلسوز را وارد تصمیم گیری های اقتصادی کنند براحتی مشکل اقتصاد کشور قابل حل است بخصوص اینکه تحمل مردم کشور ما هم به خاطر تحریم ها و مشکلات ناشی از جنگ و اذیت های غرب و در راس آن آمریکا بسیار بالا رفته و تبدیل به انسان های پولادین شده و منابع زیادی از قبیل نفت و گاز در کشور وجود دارد
ما در سال 98 و 99 در موضوع زمین و مسکن و دلار و سکه و طلا شاهد افزایش تصاعدی بودیم که کمتر کسی این افزایش قیمت ها را پیش بینی می کرد اما در موضوع بانک ها که بیشتر سرمایه های خرد افراد ضعیف جامعه در آن وجود دارد نبودیم من نمی گویم که سود بانکی را افزایش بدهیم فقط می خواهم بگویم که این موضوع نشان می ده که بانک ها کاملا ربوی و بر مدار و اصول اسلامی نیست
وظیفه بانک ها این هستش که جدای از عملیات مبادله مالی و ضمانت ها در تولید سرمایه گذاری کنند و ما در طول 98 و 99 شاهد افزایش سرمایه ناشی از ارزیابی شرکت های تولیدی بودیم و یک دادگاه خاص باید رسیدگی کند که چرا این افزایش سرمایه ها در سود بانک ها هیچ تاثیر نگذاشت
دولت باید یک برنامه اقتصادی درستی تدوین کند که بازارها بطور هماهنگ عمل کنند و دچار سودهای مثلث ربوی و حبابی و دلالی نشوند
سرمایه های بسیار عظیمی بصورت دلار و سکه و ... در دست مردم وجود دارد و تنها یک آدم باهوش اقتصاددان می تواند این پول ها را وارد عرضه صنعت و تکنولوژی و تولید کند که هم صاحبان پول سود ببرند و هم صندوق بیت المال آباد و به نفع مردم تمام شود و اگر تولید حل شود تقریباً همه چیز حل می شود