کلیات
شورای امنیت ملل متحد یکی از ارکان سازمان ملل متحد است که وظیفه پاسداری از امنیت و صلح بینالمللی را به عهده دارد. بر اساس منشور سازمان ملل متحد، حیطه قدرت شورای امنیت شامل اعزام نیروهای پاسدار صلح، تصویب تحریمهای بینالمللی، و اعطای اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه کشورهای متخاصم است. تصمیمهای این شورا به صورتقطعنامههای شورای امنیت اعلام میشود.
اعضای شورای امنیت
شورای امنیت پنج عضو دائم و ده عضو انتخابی دارد. پنج عضو دائم این شورا در تصمیمها و رایگیریهای شورا حق وتو دارند. ریاست شورای امنیت نوبتی است (بهترتیب الفبای انگلیسی) و طول مدت آن یک ماه ریاست میباشد.
آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه اعضای دائم این شورا هستند.
۱۰ عضو انتخابی شورا توسط مجمع عمومی برای یک دوره دوساله (که از ۱ ژانویه آغاز میشود) انتخاب میشوند. با این حال در نخستین انتخاب اعضای غیر دائم پس از افزایش عده اعضای شورای امنیت از ۱۱ به ۱۵ عضو، ۲ عضو از ۴ عضو اضافه شده برای یک دوره یک ساله انتخاب شدند. عضوی که خارج میگردد بلافاصله قابل تجدید انتخاب نخواهد بود. هر سال، مجمع عمومی، پنج عضو جدید را انتخاب و جایگزین اعضای قدیمیتری که دوره عضویتشان در ۳۱ دسامبر پایان مییابد، میسازد.
تاریخچه
اولین جلسه شورای امنیت در ۱۷ ژانویه ۱۹۴۶ در کلیسای وست مینستر لندن برگزار شد. از زمان اولین جلسه آن تاکنون، شورا بطور مداوم به کار خود ادامه داده و به صورت گستردهای در جهان اعتبار کسب کردهاست و جلساتی در بسیاری از شهرها مانند پاریس و آدیس آبابا داشتهاست. با وجود این بیشتر جلسات آن در مقر معاونت سازمان ملل متحد تشکیل میشود. اولین جلسات آن در اطراف دریاچه ساکسس در نیویورک برگزار شد، و جلسات بعدی در مقر کنونی آن در شهر نیویورک برگزار میشود.
تا کنون در تعداد اعضای شورای امنیت سه دوره تغییر صورت گرفتهاست. در سال ۱۹۶۵ با اصلاح مادههای ۲۳ و ۲۷ منشور سازمان ملل متحد، اعضای انتخابی شورا از ۶ کشور به ۱۰ کشور افزایش یافتند.
در سال ۱۹۷۱ مجمع عمومی و شورای امنیت کرسی نمایندگی چین را از جمهوری چین (تایوان)، که از سال ۱۹۴۹ فقط بر تایوان و جزایر اطراف آن اعمال حاکمیت میکرد، گرفته و به جمهوری خلق چین واگذار کردند.
هم چنین، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۹۱، هیچ تغییری بر ماده ۲۳ اعمال نشد و بدون هیچ اختلاف قابل توجهی، فدراسیون روسیه کرسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را در اختیار گرفت.
اعضای دائم و دارای حق وتو [ویرایش]نوشتار اصلی: حق وتو شورای امنیت
نقش شورای امنیت
طبق ماده ۲۴ منشور، شورای امنیت از طرف تمامی اعضای سازمان ملل مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی است و باید در اجرای این وظایف طبق اهداف و اصول ملل متحد عمل کند.
وظایف و اختیارات خاص شورای امنیت
مسئول اولیّه حفظ صلح و امنیت بینالمللی.
توصیه روشهای مسالمتآمیز حل و فصل اختلافات بینالمللی.
تأسیس ارکان فرعی که برای انجام وظایف خود لازم میداند.
توسل به قوه قهریه برای حفظ یا اعاده صلح در صورت لزوم؛
تنظیم برنامه برای تأسیس سیستمی برای هدفمندی استفاده از تسلیحات نظامی و نظارت بر آن.
تحقیق، تجزیه و تحلیل هر وضعیتی که باعث افت جهانی یا افزایش تنش شود.
فراخوانی اعضا برای اعمال کردن تحریمهای اقتصادی و سایر ابزارهایی که با توسل به زور ارتباطی ندارد در جهت جلوگیری یا توقف هر نوع تجاوز و عملی کردن تصمیمهای شورا.
بهکارگیری نظام قیمومت بینالمللی در صورت ضرورت در مناطق استراتژیک؛
تعیین وجود تهدید به صلح یا اقدام تجاوزکارانه و ارائهٔ توصیه دربارهٔ اینکه چه اقدامی باید صورت گیرد.
دعوت از طرفهای مربوطه برای پیروی از اقدامات موقتی که برای پیشگیری از وخامت اوضاع ضروری یا مطلوب به نظر میرسد.
وظایف و اختیارات مشترک شورای امنیت و مجمع عمومی
درخواست نظر مشورتی از دیوان بینالمللی دادگستری درباره هر مسئله حقوقی؛
ارائه توصیه به مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای انتصاب دبیرکل سازمان ملل متحد و انتخاب قضات دیوان بینالمللی دادگستری به اتفاق مجمع عمومی.
توصیه به مجمع عمومی در خصوص پذیرش اعضای جدید سازمان ملل
توصیه به مجمع عمومی در مورد سلب امتیازات یا تعلیق حقوق و مزایای عضویت کشوری که مورد توبیخ واقع شدهاست و توصیهٔ برقراری مجدد این امتیاز و حقوق.
توصیه به مجمع عمومی برای اخراج عضوی که بهطور دائم از منشور سرپیچی میکند.
طرز کار شورای امنیت
شورای امنیت بهطور دائمی مشغول به کار است در حالی که جلسات مجمع عمومی سازمان ملل بنابر جداول زمانی خاص یا برخی ضرورتها تشکیل میشود. مقررات مربوط به آییننامه داخلی شورای امنیت، نیز توسط خود شورا تصویب شدهاست.
سازماندهی کارهای شورای امنیت
شورای امنیت به نحوی سازمان یافتهاست که بتواند بهطور دائم انجام وظیفه کند و در زمانهای مشخصی اجلاس برگزار نمیکند. به محض اینکه شرایط ایجاب کند با درخواست رئیس شورا فوراً تشکیل جلسه میدهد. از این روی هر عضو شورای امنیت، یک نماینده دائمی انتخاب میکند که در مقرّ سازمان ساکن باشد تا شورا بتواند در مواقع لزوم تشکیل جلسه دهد.
نهادهای وابسته به شورای امنیت
کمیته های زیر را می توان از جمله نهادهای مرتبط و وابسته با شورای امنیت معرفی کرد. کمیته ستاد نظامی، کمسیون خلع سلاح، کمیته کارشناسان، کمیته پذیرش اعضای جدید.
معاون اول نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد در جلسه شورای امنیت آمریکا و اقدامات آن را علت اصلی مشکلات کنونی برجام برشمرد.
کد خبر: ۱۰۹۳۲۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۴
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد در دوازدهمین و جدیدترین گزارش خود از روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت با استقبال از مذاکرات وین میان ایران و گروه ۱+۴ بر ضرورت رفع تحریمهای هستهای یکجانبه آمریکا علیه ایران و بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام تاکید کرد.
کد خبر: ۱۰۹۳۰۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۳
سفیر ایران در سازمان ملل گفت جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای مشارکت فعال و سازنده در فرایند اصلاحات شورای امنیت اعلام میکند.
کد خبر: ۱۰۸۸۱۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۶
مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد اظهار داشت: شورای امنیت سازمان ملل در انجام وظایف خود باید برای «پیشگیری» و توسل به اقدامات غیر قهرآمیز تحت فصل ششم منشور اولویت قائل شود.
کد خبر: ۱۰۸۸۱۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۵
شورای امنیت سازمان ملل سه رهبر حوثی را تحریم کرد.
کد خبر: ۱۰۸۷۰۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۰
نماینده دائم فلسطین در سازمان ملل از برگزاری نشست پشت درهای بسته شورای امنیت درباره شهرکسازی رژیم صهیونیستی در اراضی فلسطین طی فردا (دوشنبه) خبر داد.
کد خبر: ۱۰۸۶۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۷
بیانیه شورای امنیت سازمان ملل در جمعه شب گذشته ۲۲ اکتبر (۳۰ مهرماه ۱۴۰۰) در تایید انتخابات اخیر عراق، قبل از اینکه نهادهای ذیربط عراقی آن را نهایی کنند، با مواضع انتقادی جریانهای سیاسی عراق مواجه شد.
کد خبر: ۱۰۸۳۸۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۳
شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه به وقت محلی با انتشار بیانیهای از روند برگزاری انتخابات عراق استقبال و به مردم و دولت این کشور تبریک گفت.
کد خبر: ۱۰۸۳۵۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۱
عربستان ضمن تاکید بر اینکه حقوق فلسطینیان به سرقت رفته و امیدی به تأسیس این کشور نیست از مقر سازمان ملل به شدت رژیم صهیونیستی را مورد حمله قرار داد و از شورای امنیت خواست این رژیم را مجبور کند به اشغالگری پایان داده و از سرزمینهای عربی خارج شود.
کد خبر: ۱۰۸۳۱۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۷
وزیر خارجه ترکیه با انتقاد شدید از عملکرد سازمان ملل و مکانیسم رای گیری در این نهاد گفت که سازمان ملل قادر به حل هیچ مشکلی نیست.
کد خبر: ۱۰۷۹۵۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۰
مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد گفت: شورای امنیت سازمان ملل باید به مسوولیت خود عمل کرده و رژیم اسرائیل را وادار سازد تا فورا به تجاوزات خود به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه پایان دهد.
کد خبر: ۱۰۷۹۰۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۷
شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه به وقت محلی با استقبال از اعلام تشکیل دولت جدید لبنان، حمایت خود را از ثبات، امنیت، تمامیت ارضی، حاکمیت و استقلال سیاسی این کشور اعلام کرد.
کد خبر: ۱۰۷۸۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۶
"لیز تراس" وزیر امور خارجه انگلیس اعلام کرد: در نشست امروز (پنجشنبه) اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل مذاکرات هستهای ایران به بحث و بررسی گذاشته شد.
کد خبر: ۱۰۷۸۰۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه به وقت محلی به اتفاق آرا ماموریت نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) را برای مدت شش ماه تمدید کرد.
کد خبر: ۱۰۷۶۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۶
وزارت امور خارجه آمریکا چهارشنبه شب پرتاب موشکی کره شمالی را محکوم کرد و آن را ناقض قطعنامههای متعدد شورای امنیت سازمان ملل متحد خواند.
کد خبر: ۱۰۷۶۴۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۵
اعضای شورای امنیت سازمان ملل عصر امروز چهارشنبه به وقت محلی نشست غیرعلنی فوق العادهای درباره کره شمالی برگزار میکنند.
کد خبر: ۱۰۷۶۴۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۵
دولت سوریه از شورای امنیت و سازمان ملل خواست تا تجاوزات رژیم صهیونیستی به این کشور را محکوم کرده و اقدامات قاطعانهای برای جلوگیری از تکرار آن انجام دهند.
کد خبر: ۱۰۷۳۹۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۳
نماینده چین در شورای امنیت گفت، کشورش به دلیل تردیدهایی که درباره قطعنامه پیشنهادی فرانسه و انگلیس پیرامون افغانستان داشت به آن رای ممتنع داد.
کد خبر: ۱۰۷۳۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۹
دولت سوریه ضمن محکوم کردن حملات اخیر رژیم صهیونیستی به این کشور، از شورای امنیت خواست تا اقدامات لازم را برای توقف چنین تجاوزاتی اتخاذ کند.
کد خبر: ۱۰۷۱۱۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۳۰
وزارت خارجه هند روز دوشنبه در بیانیهای در واکنش به تحولات افغانستان اعلام کرد که دولت هند تمام اقدامات لازم برای اطمینان از امنیت شهروندان هندی و منافع خود در افغانستان انجام خواهد داد.
کد خبر: ۱۰۷۰۳۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶