کلیات
استعلام استیضاح دونالد ترامپ در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۹ توسط نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و رهبر اکثریت حزب دموکرات در این مجلس به صورت تلویزیونی اعلام شد. پس از پایان انتخابات 2020 و به دنبال عدم پذیرش نتایج توسط ترامپ، دوباره روند استیضاح او به جریان افتاد.
علت استیضاح
استیضاح دونالد ترامپ به دلیل شکایت یک مقام اطلاعاتی آمریکا در مورد سوء استفاده او از قدرت استعلام شدهاست. این شکایت به مکالمه تلفنی ترامپ با ولودیمیر زیلنسکی رئیسجمهور اوکراین اشاره دارد. طی آن گفتگو ترامپ از زیلنسکی خواسته بود تا احتمال فساد اقتصادی پسر جو بایدن (سناتور دمکرات و معاون باراک اوباما) را پیگیری کند و در مقابل، وعده افزایش کمک نظامی به اوکراین را داده بود.
پسر جو بایدن پیشتر برای یک شرکت انرژی در اوکراین کار میکردهاست. جو بایدن یکی از داوطلبان اصلی برای انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا است و این شکایت ترامپ را متهم کرده که از قدرت خود سوءاستفاده کرده تا یک کشور خارجی را به مداخله در انتخابات ۲۰۲۰ فرابخواند.
ترامپ این اتهام را نیز مانند اتهام دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ «کارزاری رسانهای» علیه خود دانسته و افشاگر این مکالمه را «تقریباً مانند یک جاسوسی» خطاب کردهاست. در صورت برکناری ترامپ از مقامش، تا پایان دوره چهار ساله او (۲۰ ژانویه ۲۰۲۱)، معاون او، مایک پنس رئیسجمهور آمریکا خواهد بود.
تحولات مرتبط با استیضاح ترامپ بر اساس زمان
۳ مهر ۱۳۹۸: نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا دستور آغاز تحقیقات رسمی استیضاح ترامپ را به صورت تلویزیون اعلام کرد.
۵ مهر: مأمور سیا، افشاگری بودهاست که شکایت او باعث به جریان افتادن طرح استیضاح دونالد ترامپ شد.
۹ مهر: وکیل دونالد ترامپ به کنگره احضار شد.
۱۵ مهر: ترامپ از نخستوزیر استرالیا کمک خواست.
۳ آبان: بیل تیلور، دیپلمات ارشد آمریکایی در اوکراین، به کنگره گفت که بولتون از تماس بین ترامپ و ولادیمیر زیلنسکی ابراز نگرانی کردهاست.
۸ آبان جان بولتون مشاور امنیت ملی سابق آمریکا برای ادای شهادت در تحقیقات استیضاح ترامپ به کنگره احضار شد.
۱۷ آبان وکیل اوکراینی مسول پرونده ترامپ در نامهای خواستار توقف اتهام زنیها به وی شدهاست.
۱۹ آبان ترامپ گفت: گزارش تماس دوم با ریاست جمهوری اوکراین را به طو کامل نشر خواهد داد.
۲۰ آبان مجلس نمایندگان ۲۶۷۷ صفحه اظهارات مقدماتی را منتشر کردهاست که مربوط به ۸ شاهدی است که در کمیته اطلاعات حضور داشتند و نشان میدهد که شواهدی از مدیریت وکیل شخصی رئیسجمهور ترامپ، رودی جولیانی بر فعالیتهای در خارج از مجرای دیپلماتیک منظم که در اوکراین مرسوم است انجام شدهاست. ۲۱ آبان یک مقام پنتاگون متن جلسه استماع و شهادت «لائورا کوپر» معاون وزیر دفاع این کشور را منتشر کرد. کوپر همچنین گفت که ترامپ برای تعلیق ارسال کمکها به اوکراین حتی کنگره را هم در جریان نگذاشته و این در حالی است که ملزم به چنین کاری بودهاست.
۲۳ آبان دونالد ترامپ از سفیر خود در شورای اروپا خواست توضیحات تکمیلی دربارهٔ روند پیشرفت پروندهٔ اوکراین ارائه کند.
نخستین جلسه استماع علنی برای پیشبرد تحقیقات استیضاح «دونالد ترامپ» با حضور اعضای کمیته امور اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا و شاهدان دعوتشده به این جلسه برگزار شد.
۱ آذر فیونا هیل هیل کارشناس امنیت ملی مسایل روسیه در شورای امنیت از جمهوریخواهان به دلیل تبلیغ «روایت داستانی» انتقاد کرد که گویا اوکراین به جای روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ دخالت کردهاست، وی ادعا کرده که این تئوری توسط روسیه کاشته شدهاست و بازی در دست آنها است.
۱۴ آذر نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده روز پنجشنبه ۵ دسامبر از کمیته قضایی این مجلس خواست تا مراحل استیضاح دونالد ترامپ را به جریان بیندازد.
استیضاح دوباره ترامپ
ژانویه 2020 و پس از آشوب های خیابانی در آمریکا که به دلیل عدم تمکین ترامپ به نتایج انتخابات به راه افتاد، دوباره نانسی پلوسی، رئیس دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا از مطرح شدن لایحه استیضاح دونالد ترامپ خبر داد.
بررسی ها نشان می دهد سه نماینده دموکرات کنگره در تدوین متن لایحه استیضاح ترامپ نقش دارند. تد لیو، دیوید سیسیلین و جیم راسکین سه نماینده دموکرات مجلس هستند که متن لایحه استیضاح ترامپ را تهیه کردهاند.
رسانههای آمریکا از پشتیبانی ۱۶۰ نماینده دیگر از این لایحه خبر دادهاند. از جمله اتهاماتی که ترامپ به موجب آنها سزاوار استیضاح شناخته شده، «تشویق آگاهانه به شورش علیه حکومت» است. او همچنین به «خیانت به سوگند ریاستجمهوری» متهم شده است.
فرجام استیضاح
مجلس سنای آمریکا 13 فوریه 2021 با پایان رسیدگی به دومین پرونده استیضاح دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق این کشور، او را از اتهام «تحریک به شورش» تبرئه کرد.
در این جلسه ۵۷ سناتور به استیضاح دونالد ترامپ رای مثبت و ۴۳ سناتور نیز رای منفی دادند. دموکرات ها برای متخلف شناخته شدن دونالد ترامپ به رای موافق دو سوم اعضای مجلس سنا (۶۷ رای) نیاز داشتند. هفت سناتور جمهوریخواه همراه با ۵۰ سناتور دموکرات دونالد ترامپ را به دلیل «تحریک به شورش» مجرم شناختند.
مجلس نمایندگان ایالات متحده روز ۱۳ ژانویه (۲۴ دی) طرح استیضاح دونالد ترامپ، رئيسجمهوری وقت آمریکا را به اتهام «تحریک به شورش» تصویب کرده بود.