کلیات
محمداشرف غنی متولد ۱۳۲۸ در ولایت لوگر، رئیس‌جمهور کنونی افغانستان است. او در دو انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ و ۱۳۹۳ کاندیدا بود و از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۴ به عنوان وزیر مالیه افغانستان در دولت حامد کرزی فعالیت می‌کرد. اشرف غنی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ افغانستان در رتبه چهارم قرار گرفت و در انتخابات ۱۳۹۳ با ۳۷٫۶ درصد آراء در رتبه دوم قرار دارد و با عبدالله عبدالله در دور دوم این انتخابات به رقابت پرداخت و براساس نتایج نخستی دور دوم توانست ۵۶٫۴۴٪ آراء مردم افغانستان را به خود اختصاص دهد، با این حال اعتراض عبدالله عبدالله به نتیجه انتخابات باعث شد، که همه آراء داده‌شده مورد بازشماری دوباره قرار گیرد که سرانجام با امضای توافقنامه تشکیل دولت وحدت ملی میان دو نامزد، اشرف غنی احمدزی به عنوان رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی افغانستان و عبدالله عبدالله به عنوان رئیس اجراییه تعیین شد. او در انتخابات ۱۳۹۸ موفق شد حداکثر آراء را از آن خود کند.
زندگی شخصی
اشرف غنی از پشتون‌های قبیله احمدزی است که در جنوب کابل به دنیا آمد. پدرش شاه‌پسند نام داشت و بنابر برخی گزارش‌ها در جوانی کارمند یک شرکت حمل‌ونقل در کابل بود و در دهه ۱۹۸۰ کار حمل‌ونقل را با تعدادی کامیون در پاکستان ادامه می‌داد. مادرش کوکبه (ملقب به ضیاگل) نام داشت و دختر احمدعلی لودین (لودین یکی از اقوام پشتون در افغانستان است که بیشتر در لوگر و شرق افغانستان اقامت دارند تعدادی نیز در مناطق جنوب غربی و هرات نیز مسکن گزین شده‌اند و به زبان فارسی گپ می‌زنند) بود. او هنگام تحصیل در لبنان با رولا همسر آینده‌اش آشنا شد و با این دختر لبنانی مسیحی ازدواج کرد. دو فرزند غنی و رولا با نام‌های مریم و طارق در آمریکا به دنیا آمده‌اند و در نتیجه تمام آنها شهروند آمریکا نیز محسوب می‌شوند.
تحصیلات
اشرف‌غنی تحصیلات ابتدایی خود را در ولایت/اُستان لوگر سپری نمود و ازدبیرستان/لیسه حبیبیه فارغ تحصیل گردید. برای تحصیلات دانشگاهی به لبنان رفته و در دانشگاه آمریکایی بیروت در رشته علوم سیاسی سند لیسانس/کارشناسی و ماستری/کارشناسی‌ارشد خود را کسب کرد.
در سال ۱۳۵۳ برای تدریس در رشته مردم‌شناسی به افغانستان بازگشت و در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه کابل مشغول به آموزگاری شد. در سال ۱۳۵۶ پس از کسب بورسیه تحصیلی برای ادامه تحصیلات به دانشگاه کلمبیا در نیویورک رفت و مدرک ماستری دوم/کارشناسی‌ارشدِ دوم خود را در رشته روابط بین‌الملل از همین دانشگاه کسب کرد؛ پس از یک سال در پی به قدرت رسیدن حزب دمکراتیک خلق در افغانستان بسیاری از اعضای خانواده او به زندان افتادند. غنی در آمریکا ماندگار شد و مدرک دکترای خود را در رشته انسان‌شناسی فرهنگی از دانشگاه کلمبیا دریافت کرد. رساله دکترای او «تولید و تسلط: افغانستان نام داشت. او همچنین دارای دو مدرک دکتری افتخاری؛ یکی از طرف دانشگاه سکرانتن ایالات متحده آمریکا «در سال ۲۰۰۷» و دیگری از طرف دانشگاه گیلف کانادا «در سال ۲۰۰۸» است.
کار در بانک جهانی
اشرف غنی پس از فارغ تحصیلی در سال ۱۹۸۳ برای آموزگاری در دانشگاه برکلی کالیفرنیا دعوت شد و از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۱ آموزگار دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا بود و در این دوره بطور‌معمول به عنوان کارشناس در برنامه‌های بخش فارسی و پشتوی رادیو بی‌بی‌سی حضور پیدا می‌کرد. او از سال ۱۹۹۱ به عنوان مردم‌شناسِ راهنما به کار در بانک جهانی مشغول شد، کار او مشاوره در مورد ابعاد انسانی برنامه‌های اقتصادی بود و در برنامه‌های بانک جهانی در آسیای شرقی، جنوب آسیا، روسیه، چین و هند شرکت داشت.
بازگشت به افغانستان
اشرف غنی پس از حادثه ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱ کار در بانک جهانی را رها کرد و به همکاری با شبکه‌های خبری و روزنامه‌های مختلف پرداخت. او در سال ۲۰۰۲ به عنوان مشاور ویژه اخضر ابراهیمی نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور افغانستان انتخاب شد. مهم‌ترین فعالیت او در این پست همکاری در طراحی، مذاکرات و اجرای موافقتنامه بن بود که یک نقشه راه را برای تعیین دولت جدید افغانستان پس از سقوط طالبان مشخص می‌کرد.
غنی از دسامبر ۲۰۰۱ به افغانستان بازگشت و در ۱ فوریه ۲۰۰۲ به عنوان مشاور ارشد حامد کرزی رئیس‌جمهور افغانستان، وزیر مالیه افغانستان و رئیس اداره هماهنگ‌کننده کمک‌های بین‌المللی به افغانستان انتخاب شد. او از سال ۲۰۰۴ از حضور در دولت اجتناب کرد و به عنوان رئیس دانشگاه کابل انتخاب شد. غنی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ شرکت کرد و با کسب ۳٪ آراء پس از حامد کرزی، عبدالله عبدالله و رمضان بشردوست در رتبه چهارم قرار گرفت. اشرف غنی در دوره دوم ریاست جمهوری حامد کرزی در سال ۲۰۱۰ مسئول برنامه انتقال مسئولیت‌های امنیتی از نیرو‌های بیرونی به نیرو‌های داخلی (بومی) شد.
انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۳ افغانستان
اشرف غنی در سال ۱۳۹۳ برای دومین بار در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرد. در این انتخابات عبدالرشید دوستم جنگ‌سالار معروف ازبک‌تبار را به عنوان معاون نخست و سرور دانش وزیر تحصیلات عالی و مسلکی هزاره‌تبار را به عنوان معاون دوم در کنار خود داشت. محاذ ملی به رهبری پیر احمد گیلانی، جبهه نجات ملی به رهبری صبغت‌الله مجددی و حزب حرکت انقلاب اسلامی به رهبری موسی خان هوتک و حزب اسلامی به رهبری عزیزالله دین محمد از مهم‌ترین جریان‌های حمایت‌کننده اشرف غنی در این انتخابات به‌شمار می‌رفتند.
بر اساس نتایج شمارش ۱۰ درصد آراء؛ غنی با کسب ۳۷٫۶٪ آراء پس از عبدالله عبدالله در رتبه دوم قرار گرفت و با عبدالله در دور دوم این انتخابات به رقابت رفت. اشرف غنی به‌طور کلی در ولایت/اُستان‌های شرقی و برخی از ولایت/اُستان‌های شمالی و مناطق پشتون‌نشین و ازبک‌نشین رأی بیشتری کسب کرده و در ولایت/اُستان‌های پکتیا، ننگرهار، فراه، جوزجان، فاریاب، نیمروز، هلمند، زابل، لوگر، خوست، کنر، لغمان و تخار در رتبه یکم قرار داشت.
اشرف‌غنی در دور دوم انتخابات در رقابت با عبدالله عبدالله توانست ۵۶٫۴۴٪ آراء مردم افغانستان را به خود اختصاص دهد، با این حال اعتراض عبدالله عبدالله به نتیجه انتخابات سبب شد تا با موافقت غنی، کُل آراء داده‌شده مورد بازشماری دوباره قرار گیرد؛ که در صورت تأیید نتایج نخستی دور دوم انتخابات، اشرف غنی احمدزی رئیس‌جمهور افغانستان پنداشته میشد.
اما نظر به آمار حمایت‌کنندگان اشرف غنی احمدزی در ولایات/اُستان‌های پکتیکا و پکتیا، به نفع وی بیشتر از نفوس آن جا‌ها تقلب نمودند و این امر سبب شد عبدالله عبدالله کمیسیون مستقل انتخابات را به صورت رسمی نشناسد و دست به اعتراضات مدنی بزند و این اعتراض‌های مدنی تا زمانی ادامه پیدا کرد که کمیسیون مستقل انتخابات در دور دوم اعلام نتایج ابتدایی آقای اشرف غنی را برنده‌ای انتخابات اعلام نمود و در همین زمان آقای عبدالله رقیب آقای غنی تصمیم گرفت تا حکومت خود را اعلام نمایید و هواخواهان او نیز به همین انتظار در تالار مجلس بزرگ (لویه جرگه) جمع شدند، اما آقای عبدالله از هوادارانش چند روزی وقت خواست که با مخالفت هوادارانش روبرو شد.
کوشش‌های عبدالله برای خواستن وقت بجایی نرسید تا اینکه او حرف‌های پشت پرده را بازگو نموده و گفت: قرار است روز جمعه جان کری وزیر خارجه آمریکا به افغانستان سفر نمایید و این بُن‌بست را بشکند.
همان‌بودکه جان کری روز جمعه به افغانستان آمد و با هردو نامزد و کمیسیون جداگانه دیدار کرد و تصمیم بر آن شد که تمامی آرای انتخاباتِ ۲۴ جوزا/خرداد ۱۳۹۳ مورد بررسی قرار گیرد، بررسی‌ها انجام شد و در نهایت در ۳۰ سنبله/شهریور ۱۳۹۳ با ایجاد حکومت وحدت ملی؛ اشرف غنی احمدزی به عنوان رئیس‌جمهور افغانستان و عبدالله عبدالله به عنوان رئیس اجراییه حکومت وحدت ملی تعیین شدند.
انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۸
محمد اشرف غنی به همراه امرالله صالح و سرور دانش در ۳۰ جدی/دی ۱۳۹۷ برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۸ خود را نامزد کرد. او نام دسته انتخاباتی خود را «دولت ساز» گذاشت. بر اساس اعلام نتایج اولیه انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که در تاریخ ۱ دی ۱۳۹۸ اعلام شد، اشرف غنی موفق شد با کمسب حدااکثر آراء (۵۰/۶۴ درصد) پیروز انتخابات شود.
فرار از کشور افغانستان
اشرف غنی- رئیس جمهور افغانستان، در مرداد ماه 1400 به واسطه اشغال کابل توسط گروه طالبان از کشور فرار کرد و به تاجیکستان رفت.
در مورد اشرف غنی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
