کلیات

شهرستان بیجار یکی از شهرستان‌های استان کردستان است، که در شرق این استان واقع شده‌است. مرکز این شهرستان شهر بیجار است.

جمعیت

جمعیت این شهرستان طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، برابر با ۸۹٫۱۶۲ بوده‌است.

جغرافیای طبیعی و انسانی

بیجار منطقه‌ای است کوهستانی در پایان سلسله کوه های غربی ایران و یک سوم زمین های آن تقریباً کوهستانی است. نوع زمین و ساختمان آن مرکب از سنگ‌هایی رسوبی مخصوصاً ترکیبات رسی و آهکی و شنی در هم آمیخته می‌باشد که پیوسته به دگرگونی‌های دوران سوم زمین‌شناسی است.

این شهر در طول ۴۷ درجه و ۳۶ دقیقه شرقی گرینویچ و عرض شمالی ۳۵ دجه و ۵۲ دقیقه استوا واقع شده‌است. ارتفاع بیجار از سطح دریا ۱٬۹۴۰ متر می‌باشد، شهر بیجار ۷۷۰ متر از تهران و ۴۲۵ متر از سنندج بلندتر است. بیجار دارای آب و هوای سرد و خشک است.

سد گلبلاغ

سد خاکی گلبلاغ در ۱۵ کیلومتری محور بیجار - قروه بر روی رودخانه اوزن دره احداث شده که با حجم مخزن ۸ میلیون متر مکعبی ظرفیت آبیاری حداقل ۸۰۰ هکتار از اراضی پایاب سد را دارد.

آب وهوا

این منطقه دارای آب و هوایی نیمه خشک است. به علت ارتفاع زیاد منطقه نسبت به سایر مناطق استان، اختلاف درجه حرارت سردترین روز سال با گرم‌ترین روز سال به ۷۹ درجه سانتی گراد می‌رسد. حداقل دما در منطقه مربوط به بهمن ماه با ۳۸ درجه سانتی گراد زیر صفر و حداکثر آن مربوط به ماه‌های تیر و مرداد با ۴۱ درجه سانتی گراد بالای صفر بوده‌است. متوسط بارش سالیانه منطقه ۹/۴۳۹ میلی‌متر است. طول مدت ماه‌های خشک منطقه به ۴ ماه می‌رسد و تعداد روزهای یخبندان منطقه ۱۰۷ روز می‌باشد.

مردم‌شناسی

طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰: جمعیت شهرستان بیجار برابر با ۹۳٬۷۱۴ نفر، ۴۶۶۱۳ مرد و ۴۷۱۰۱ نفر زن می‌باشد که ۲۶۱۲۷ خانوار را شامل می‌شود جمعیت نقاط شهری: ۵۲٬۲۸۳ نفر، ۲۶۰۲۳ مرد و ۲۶۲۶۰ زن، ۱۴۹۷۰ خانوار می‌باشد. جمعیت نقاط روستایی: ۴۱۴۳۱ نفر، ۲۰۵۹۰ مرد و ۲۰۸۴۱ زن، ۱۱۱۵۷ خانوار می‌باشد.

 زبان مردم شهرستان بیجار به زبان کردی لهجه گروسی سخن می‌گویند، همچنین در منطقه بیجار زبان کردی با لهجهٔ گروسی که مابین لهجه اردلانی و کلهری (به کردی: گه‌ڕووسی) است نیز تکلم می‌کنند. زبان ترکی با لهجه زنجانی زبان حدود یک سوم شهرستان بیجار هست که در شهرهای بیجار، یاسوکند، پیرتاج، توپ آغاج و روستای ترک نشین شهرستان زندگی میکنند.

لهجه رایج کردی در استان کردستان لهجه اردلانی نام دارد که در سنندج و شهرهای اطراف رایج است اما مکریانی لهجه‌ای است که در شهرستان‌های پیرانشهر ، بوکان ، سردشت ، اشنویه ، نقده ، تکاب ،شاهین دژ ، میاندوآب و مهاباد (مکریان) رایج است.

دین و مذهب

مردم شهرستان بیجار مسلمان و پیرو مذاهب تشیع و تسنن هستند.

در چند دهه گذشته یهودیان نیز در شهر زندگی می‌کردند که مهاجرت کرده‌اند.