کلیات
القاعده یک گروه تروریستی بین المللی است که در دوران جنگ شوروی در افغانستان توسط «اسامه بن لادن» در شهر پیشاور تأسیس شد؛ گروهی که در قالب شبکه های نظامی گوناگون فراملی و به عنوان یک جنبش اسلامی سنی فعالیت می کند که هدف خود را مبارزه با تأثیرات و دخالت های غیرمسلمانان بر دنیای اسلام و گسترش اسلام در جهان می داند. القاعده در فهرست سازمانهای تروریستی بسیاری از دولتها و سازمانهای بینالمللی از جمله شورای امنیت ملل متحد، ناتو، اتحادیه اروپا و ایالات متحده قرار گرفتهاست.
مرگ بن لادن
اسامه بن لادن رهبر القاعده در سال ۲۰۱۱ در عملیات نظامی ارتش آمریکا در پاکستان کشته شد و پس از آن ایمن الظواهری رهبری این شبکه را بر عهده گرفت. شاخههای مختلف این شبکه در کشورها و مناطق متفاوتی فعال هستند. جبهه النصره در سوریه وانصارالشریعه در یمن از شاخههای القاعده هستند که کنترل بخشهایی از این دو کشور را در اختیار دارند البته در اواخر ژوئیه ۲۰۱۶ جبهه النصره از القاعده جدا شد.
فعالیت های تروریستی
القاعده حملات متعددی را علیه اهداف نظامی و غیرنظامی در کشورهای مختلف انجام دادهاند. حملات ۱۱ سپتامبر مهمترین آنها بود که آمریکا در پاسخ به آن جنگ با تروریسم را با حمله به افغانستان آغاز کرد.
آغاز فعالیت
نام القاعده برگرفته از نام اولین پایگاه نظامی این سازمان «قاعدة الجهاد» است. البته بیشتر اعضا در ابتدا این سازمان را «جبهه بینالمللی جهاد علیه یهودیان و صلیبیان» مینامیدند. در همین راستا تشکیلات القاعده در سال ۱۹۸۸ توسط اسامه بن لادن میلیاردر عربستانی جهت مبارزه با شوروی در افغانستان تأسیس شد. القاعده از سازمان «مکتب الخدمة» که هدف آن مسلحکردن و آموزش مجاهدین داوطلب جنگ با شوروی بود گسترش و پیشرفت یافت. این سازمان از حمایت پاکستان و همچنین ایالات متحده آمریکا برخوردار بود.
ارتباط ایمن الظواهری با القاعده
در سال ۲۰۰۰ ایمن ظواهری چشمپزشک مصری سازمان جهاد اسلامی مصر را با القاعده ادغام نمود و به شخص دوم این تشکیلات تبدیل شد.
پراکندگی جغرافیایی فعالیتها
القاعده در تمام کشورهای اسلامی با جمعیت سنی مذهب هواداران یا اعضایی دارد. اما در کشورهای غیر اسلامی نیز که مسلمانان یا مسلمان تبارها و عرب تبارها زندگی میکنند القاعده و جهادیهای سلفی طرفدارانی دارند. از جمله در بریتانیا و فرانسه. بیشترین افراد القاعده از کشورهای عربی خاورمیانه هستند.
فعالیت القاعده در سوریه
تا پیش از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ القاعده حضور قابل ذکری در سوریه نداشت. اما با شروع این جنگ تندروها به سرعت سازماندهی یافته و به مؤثرترین نیروی جنگی در اپوزیسیون سوریه تبدیل شدند. گروههایی همچون جبهه النصره و داعش تروریستهای خارجی زیادی را نیز برای جنگیدن و آموزش نیروهای خود به خدمت گرفتند. در آوریل ۲۰۱۳ امارت اسلامی عراق، اعلام کرد که با جبهه نصرت، متحد میشود تا یک کشور واحد موسوم به «دولت اسلامی عراق و شام» را تأسیس کنند، اما جبهه النصره و رهبری القاعده با این ادغام مخالفت کرد.
پس از آن القاعده ضمن حمایت از النصره به عنوان تنها شاخه رسمی خود در سوریه با داعش وارد جنگ شدهاست. النصره در ۲۴ مارس ۲۰۱۵ با سایر گروههای شورشی در شمال سوریه ائتلاف کرده و گروه جیشالفتح را تشکیل داد و پس از آن موفقیتهای نظامی چشمگیری را در استان ادلب کسب کرد، اما جبهه النصره در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶ نام خود را به جبهه فتح شام تغییر داد و از القاعده جدا شد.
حضور در یمن
القاعده در یمن، در ژانویه ۲۰۰۹ تشکیل شد. شاخه القاعده مستقر در یمن، در ژانویه سال ۲۰۰۹ و در پی ادغام دو شبکه منطقهای تروریستهایی که وابسته به شبکه بینالمللی حوثی در یمن و ایران بودند، ایجاد شد. این گروه که هدفش سرنگون کردن رژیم پادشاهی عربستان سعودی و دولت یمن و تأسیس خلافت اسلامی است، سوگند خورده که به تأسیسات نفتی، خارجیان و نیروهای امنیتی همچنان حمله کند.
حملات تروریستی
در ۲۵ ژوئن سال ۱۹۹۶ میلادی بر اثر انفجار یک کامیون بمبگذاریشده در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر عربستان، ۱۹ سرباز آمریکایی کشته و حدود ۴۰۰ تن زخمی شدند. در ابتدا افبیآی ایران را مسئول این بمبگذاری دانست؛ امّا ویلیام پری، وزیر دفاع آمریکا در زمان بیل کلینتون، در سال ۲۰۰۷ اعلام کرد به این نتیجه رسیدهاند که بمبگذاری کار القاعده بوده و نه ایران.
انفجار یواساس کول حملهای تروریستی علیه کشتی تخریبگر یواساس کول نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۰ بود، که در حالی انجام شد که این کشتی در لنگرگاه عدن یمن مشغول سوختگیری بود. در مرگبارترین حمله علیه یک کشتی نیروی دریایی آمریکا از زمان رویداد یواساس استارک در ۱۹۸۷، ۱۷ ملوان آمریکایی کشته و ۳۹ نفر زخمی شدند. سازمان القاعده مسئولیت این حمله را برعهده گرفت.
حملات ۱۱ سپتامبر عبارت است از سلسلهای از حملات انتحاری که در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، توسط القاعده در خاک ایالات متحده آمریکا انجام شد. در صبح آن روز، ۱۹ تن از اعضای القاعده، چهار هواپیمای تجاری - مسافربری را ربودند. هواپیماربایان، دو هواپیما را در فاصلههای زمانی گوناگون تعمداً به برجهای دوقلوی مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک زدند. در نتیجه این دو برخورد، همه مسافران به همراه عده بسیاری که در ساختمانها حضور داشتند، کشته شدند. هر دو ساختمان، پس از دو ساعت بهطور کامل ویران شدند و آسیبهای زیادی به ساختمانهای پیرامون زدند. گروه هواپیماربایان، هواپیمای سوم را به پنتاگون، واقع در ارلینگتون در ویرجینیا زدند. هواپیمای چهارم، اما در زمینی نزدیک شنکسویل، در ایالت پنسیلوانیا، سرنگون شد. این در حالی بود که شماری از مسافران و خدمه پرواز پیش از سرنگونی هواپیما، تلاش کردهبودند تا کنترل هواپیما را که هواپیماربایان آن را به سمت واشینگتن، دی. سی. هدایت میکردند، به دست بگیرند. اما هیچکدام از مسافران این پرواز و سه پرواز دیگر زنده نماندند. کشته شدگان این حملهها ۲٬۹۷۴ تن بودند، که با در نظر گرفتن ۱۹ هواپیماربا در کل شمار کشتههای این حملهها به ۲٬۹۹۳ تن میرسد. بیشتر کشته شدگان این حملهها مردم عادی و شهروندان بودند، که ملیت آنها از ۹۰ کشور گوناگون جهان بود. بهعلاوه، مرگ دستکم یک تن ناشی از قرارگرفتن در برابر گرد و خاک بهوجودآمده از ویرانی دو برج نیز گزارش شد.
بمبگذاری عاشورای ۲۰۰۴ مجموعه بمب گذاریهایی در بغداد بود که به کشته و مجروح شدن صدها تن از شیعیان در روز عاشورا انجامید. این بمب گذاریها شدیدترین در دوران اشغال عراق توسط آمریکا بود. القاعده عراق متهم به دست داشتن در این بمبگذاری بود.
صبح روز پنجشنبه ۱۱ مارس ۲۰۰۴ (۲۱ اسفند ۱۳۸۲) در مادرید، پایتخت اسپانیا، ده بمب در ساعات پرتردد در سه ایستگاه قطار منفجر و قطارهای مملو از جمعیت را متلاشی کرد. در این بمبگذاریها ۱۹۱ نفر کشته ۲٬۰۵۰ نفر مجروح شدند.
بمبگذاریهای سفارتها در تاشکند در روز جمعه ۳۰ ژوئیه ۲۰۰۴ در سه بمبگذاری انتحاری در تاشکند پایتخت ازبکستان رخ داد. این بمب گذاریها سفارتهای اسرائیل و آمریکا و دفتر دادستان کل ازبکستان را هدف قرار دادند. دو تن از نگهبانان امنیتی ازبکستان در ورودی سفارت اسرائیل کشته شدند و نه نفر دیگر در بمب گذاریها زخمی شدند.
بمبگذاری در حرم حضرت علی بن ابیطالب (ع) در ۲۳ اوت ۲۰۰۳ روی داد و به قتل ۹۵ تن از جمله محمدباقر حکیم و مجروح شدن بیش از ۵۰۰ تن انجامید، این حمله به القاعده نسبت داده شد.
بمب گذاریهای ۷ ژوئیه ۲۰۰۵ - ۱۶ تیر ۱۳۸۴ رشتهای از حملات انتحاری انفجاری در ساعات بامداد ۷ ژوئیه ۲۰۰۵ در مرکز لندن با هدف شهروندان عادی در سیستم حمل و نقل عمومی لندن بودند. در این روز ۴ بمب در ۳ ایستگاه مترو و یک اتوبوس شهری توسط ۴ بمبگذار انتحاری منفجر شد که به مرگ ۵۲ شهروند عادی و هر ۴ عامل حمله انجامید، همچنین ۷۰۰ نفر در این حملات زخمی شدند.
بامداد روز چهارشنبه، ۳ اسفند ۱۳۸۴ (۲۲ فوریه ۲۰۰۶)، مردان مسلح به نگهبانان حرمین عسگریین در شهر سامرا حمله کردند و با ورود به این مکان و نصب بمب در نقاط مختلف آن، این حرم را منفجر کردند. بهطوریکه بخشی از حرم ویران شد و به گنبد طلای آن آسیب جدی رسید. بعد از این حادثه مقامات امنیتی وقت عراق، عاملین این حادثه را گروهی متشکل از هفت عضو القاعده معرفی کردند.
بمبگذاری ۱۹ نوامبر ۲۰۱۳ در بیروت، انفجاری است، که توسط دو بمبگذاری انتحاری در مقابل سفارت ایران در بیروت انجام گرفت و بر اثر آن ۲۳ نفر از جمله رایزن فرهنگی ایران در بیروت کشته شدند. گردان عبدالله عزام، از گروه جهادی سَلَفی وابسته به القاعده مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفت.
در ۲۰ نوامبر سال ۲۰۱۵، یک حمله تیراندازی و گروگانگیری در هتل رادیسون بلو در باماکو، پایتخت مالی انجام شد که دستکم ۲۷ نفر کشته شدند. بعد از گروگانگیری نیرویهای ویژه به هتل حمله و گروگانها را آزاد کردند. گروه مرابطون همراه با القاعده مسئولیت این حملات را پذیرفت. در پی این حمله دولت مالی برای ده روز وضعیت فوق العاده و سه روز عزای عمومی برای کشته شدگان اعلام کرد.
پنتاگون:
سخنگوی پنتاگون مدعی شد یکی از سرکردههای القاعده در افغانستان در حمله هوایی آمریکا کشته شده است.
کد خبر: ۶۳۸۰۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۱۵
کد خبر: ۶۳۷۵۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۱۳
در سال 2000 آمریکا و اسرائیل برای تأسیس تیم مشترکی برای مبارزه با تروریسم به توافق رسیدند. این تیم از طریق خط ارتباط مستقیم اطلاعات بین پنتاگون و وزارت جنگ اسرائیل تشکیل شد.
کد خبر: ۶۳۵۶۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۰۶
ارتش آمریکا اعلام کرد یک سرکرده گروه القاعده در افغانستان را که در حال طرح ریزی حملاتی علیه آمریکا و اروپا بود، در حمله پهپادی خود به هلاکت رسانده است.
کد خبر: ۶۳۵۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۰۶
متن کامل اسناد مربوط به نقش عربستان در 11 سپتامبر ـ بخش نهم؛
وقتی که از یکی از افسران بلندپایه پرسیده شد که چطور میشد از وقوع حملات 11 سپتامبر جلوگیری کرد، اظهار داشت: در صورت همکاری گسترده سعودیها این امر ممکن بود. در ادامه وی به تلاشهای بینتیجه آمریکا برای همکاری عربستان، در تابستان 2001 اشاره میکند.
کد خبر: ۶۰۹۹۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۰۸
متن کامل اسناد مربوط به نقش عربستان در 11 سپتامبر ـ بخش دهم و پایانی؛
«پاسخ من به سوال شما این است که پیش از 11 سپتامبر، به جز استثناهای نسبتاً معدود، هیچ گونه تحقیق و بازرسی چشمگیر و جامعی از سوی افبیآی در خصوص سعودیها و.......... یا حمایتشان از تروریسم، وجود نداشت. خانم «هیل»، من قصد ندارم که اینجا بایستم و به شما بگویم که ..........».
کد خبر: ۶۰۹۹۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۰۹
متن کامل اسناد مربوط به نقش عربستان در 11 سپتامبر ـ بخش هشتم؛
برخی شواهد، نشان از حمایت دولت عربستان از تروریستها، از طریق سازمانهای خیریه دارد. بنیاد خیریه «ام القرا» ـ که در عربستان مستقر است ـ سازمان غیر دولتی اسلامی است که با اقدامات تروریستی مرتبط است... افبیآی بر این باور است که هم مسجد تیمیه در لسآنجلس، و هم مرکز اسلامی سندیگو، مشغول پولشویی هستند.
کد خبر: ۶۰۹۹۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۰۸
متن کامل اسناد مربوط به نقش عربستان در 11 سپتامبر ـ بخش هفتم؛
الثمیری یکی از دیپلماتهای کنسولگری عربستان در لسآنجلس است و به عنوان یکی از «امامان» در مسجد ملک فهد در کالور سیتی، کالیفرنیا نیز فعالیت دارد. طبق اسناد افبیآی، مسجد ملک فهد در سال 1998 با بودجهای که عبدالعزیز، ولیعهد عربستان سعودی تأمین کرده بود، ساخته شد.
کد خبر: ۶۰۹۹۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۰۷
متن کامل اسناد مربوط به نقش عربستان در 11 سپتامبر ـ بخش ششم؛
دولت آمریکا همچنین یک شماره دیگر مربوط به ویرجینیا در یکی از محلهای اختفای اسامه بنلادن در پاکستان پیدا کرد. این شماره به نام فردی با نام ... به ثبت رسیده که ... در ماه ژوئن 2002 مورد بازجویی افبیآی قرار گرفت. وی توضیح نداد چرا شماره او در محل اختفای بنلادن در پاکستان کشف شده است.
کد خبر: ۶۰۹۸۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۰۷
متن کامل اسناد مربوط به نقش عربستان در 11 سپتامبر ـ بخش پنجم؛
همسر «اسامه باسنان» مستقیم از همسر بندر بنسلطان پول دریافت کرده، ولی همسر البیومی تلاش کرده تا سه فقره چک متعلق به همسر سفیر عربستان را که در وجه همسر «باسنان» صادر شده بود، دریافت و به حسابهای شخصی خود واریز کند.
کد خبر: ۶۰۹۶۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۰۶
گروه تروریستی " القاعده " پس از کشتن سه شبه نظامی هوادار "عبد ربه منصور هادی" رئیس جمهور مستعفی و فراری، بر بخش ساحلی "احور" در استان "ابین" سیطره یافت.
کد خبر: ۵۶۹۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۰۲
گزارش دو تحلیلگر آمریکایی؛
گروه تروریستی داعش که تا پیش از جدایی خود از القاعده با نام « القاعده عراق» فعالیت میکرد، با شروع ناآرامیها و جنگ داخلی سوریه، همه توجهات را به خود جلب کرد. با این حال، اکنون برخی محافل تحلیلی از وجود گروهی خطرناکتر از داعش سخن میگویند که قصد حمله به اهداف غربی را نیز دارد.
کد خبر: ۵۶۳۶۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۰۶
سرکرده القاعده در ولایت صنعا در جریان حمله به منزل فرمانده لشکرسوم زرهی یمن کشته شد.
کد خبر: ۵۶۲۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
کیوسک بینالمللی «تابناک»؛
وقوع حملات تروریستی در پایتخت بورکینا فاسو، حمله گروه تروریستی الشباب به مرکز اتحادیه آفریقا در سومالی، گزارشها از انتظار برای آغاز اجرای برجام و تأثیر این موضوع بر قیمتهای جهانی نفت، حضور مقامات آمریکایی و انگلیسی در اتاق جنگ عربستان در یمن و مشخص شدن دو نامزد پیشرو جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، از جمله مهمترین موضوعاتی است که امروز مورد توجه مطبوعات بین المللی قرار گرفته است.
کد خبر: ۵۶۱۰۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۶
کد خبر: ۵۶۱۰۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۶
گروه ترویستی القاعده در یک پیام صوتی - تصویری جدید، ایتالیا را تهدید کرد.
کد خبر: ۵۶۰۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۴
فرمانده ارشد گروه تروریستی تکفیری بین المللی القاعده در یمن روز گذشته در درگیری با افراد ناشناس در استان حضرموت به هلاکت رسید.
کد خبر: ۵۶۰۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۴
القاعده با انتشار فایل صوتی در فضای مجازی، عربستان و آمریکا را تهدید کرده و اعلام کرد انتقام افرادی که توسط دولت سعودی اعدام شدند را از آنها خواهد گرفت.
کد خبر: ۵۶۰۲۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۱
یکی از رهبران القاعده در فایل ویدیوئی تهدید کرد که گروهش آمریکا را نابود و سر باراک اوباما را از تن جدا میکند.
کد خبر: ۵۶۰۱۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۱
انصارالله یمن:
سخنگوی جنبش انصارالله یمن با تاکید بر اینکه القاعده و داعش ساخته و پرداخته آمریکا است اعلام کرد که القاعده و داعش پرچمهای خود را روی بانک و مراکز دولتی یمن در استان «مکلا» به اهتزاز در میآورند، پس چرا از سوی جنگنده های آمریکایی بمباران نمی شود.
کد خبر: ۵۶۰۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۱