در مورد قزاقستان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید کلیات
قزاقستان با نام رسمی جمهوری قزاقستان، کشور مستقل و فراقارهای در آسیای مرکزی و اروپا است. پایتخت این کشور در سال ۱۹۹۸ از آلماتی در جنوب که بزرگترین شهر کشور است به نورسلطان یا آستانه در شمال منتقل شد.
جمعیت قزاقستان ۱۸٬۷۵۵٬۰۰۰ نفر، زبانهای رسمی آن قزاقی و روسی و واحد پول آن تِنگه است. قزاقستان بزرگترین کشور محصور در خشکی در دنیا است و تراکم جمعیتی کمی دارد. حدود ۷۰ درصد از مردم این کشور مسلمان هستند.
نور سلطان، پایتخت کنونی قزاقستان شهری است بسیار سرد و بادخیز که دمای هوا در زمستان در آن به منفی ۴۰ درجه میرسد. گروههایی از ملیگرایان روس در روسیه و داخل قزاقستان دعوی الحاق مجدد شمال قزاقستان به روسیه را داشتند، و این یکی از انگیزههای رئیسجمهوری قزاقستان برای انتقال پایتخت به شهری در مرکز کشور و نزدیک به روسیه بود و این امر باعث شد که شمار زیادی از قزاقها به این شهر منتقل شوند و این دعوی به خودی خود خاموش شود.
پایگاه فضایی
پایگاه فضایی بایکونور در کشور قزاقستان قرار دارد و قدیمیترین پایگاه فضایی جهان است. یوری گاگارین نخستین انسان فضانورد از این پایگاه به فضا سفر کرد. این پایگاه در دوران شوروی سابق و به خاطر موقعیت جغرافیایی مناسب در جمهوری قزاقستان ساخته شد. پس از فروپاشی شوروی، کشور روسیه این پایگاه را تا سال ۲۰۵۰ از قزاقستان اجاره کردهاست.
مردم
ساکنان اصلی آسیای مرکزی از مردم ایرانیتبار سَکا بودند. مردمان ترکتبار از سده پنجم به اینسو آغاز به نفوذ و کوچ در منطقه کردند.
هونها در اوایل سده هشتم قبل از میلاد به این منطقه آمدند و در سالهای بعدی ترکان قبچاق که از کوهستانهای آلتای آمده بودند در حوالی دریاچه آرال و دشت قبچاق ساکن شدند قزاقها شعبهای از ترکان قبچاق هستند. در سده سیزدهم، این منطقه توسط امپراتوری چنگیزخان مغول تصرف شد. پس از مرگ او، این امپراتوری بین فرزندان او قسمت شد و قزاقستان کنونی به جُغَتای، پسر چنگیزخان رسید؛ ولی قسمت غربی و بیشتر قسمتهای شمالی به گنقیز نوه چنگیزخان رسید. به دلیل حکومت طولانی مغولها بر این منطقه عناصر مغولی در این منطقه نفوذ کردهاست.
واژه شناسی
واژهٔ قزاقستان از دو بخش «قزاق» و پسوند فارسی «ستان» تشکیل شدهاست، که به معنای «سرزمین قزاقها» است. واژه قزاق نیز خود به معنی «کوچنده» و از ریشه ترکی «قَز» است که معنای کوچیدن میدهد و به زندگی کوچنشینی قزاقها اشاره دارد.
پس از انقلاب اکتبر و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی، قزاقستان با عنوان جمهوری سوسیالیستی قزاقستان شوروی به یکی از جمهوریهای آن تبدیل شد. با فروپاشی شوروی، قزاقستان به استقلال دست یافت.
جغرافیا و تاریخ
قزاقستان در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱ آخرین جمهوری شوروی بود که اعلام استقلال کرد.
قزاقستان از شمال با روسیه، از شرق با چین، در جنوب شرقی با قرقیزستان، در جنوب با ازبکستان و در جنوب غربی با ترکمنستان همسایه است. سواحل شمال شرقی دریای خزر در خاک این کشور قرار دارد.
وسعت قزاقستان ۲٬۷۲۴٬۹۰۰ کیلومتر مربع (بیش از سه برابر ترکیه یا پاکستان و کوچکتر از آرژانتین) است و حدود ۲۰٪ آن در سوی کوههای اورال قرار گرفته و به لحاظ جغرافیایی بخشی از آن در اروپا است. البته قزاقستان معمولاً یک کشور آسیایی طبقهبندی میشود.
قزاقستان بزرگترین کشور خشکیبست (محصور در خشکی) دنیا است. قزاقستان به بزرگی اروپای غربی است و از دریای خزر در غرب تا کوههای آلتای در شرق ادامه مییابد. مرزهای شمالی قزاقستان در دشتهای سیبری غربی و مرزهای جنوبی آن در بیابانهای آسیای میانه قرار دارند.
با وجود وسعت زیادی که این کشور را نهمین کشور بزرگ دنیا کرده، بیشتر پهنههایش کویر و استپ است و تراکم جمعیت آن تنها ۶ نفر در هر کیلومترمربع است.
دشت قزاق با مساحت ۸۰۴٬۵۰۰ کیلومترمربع یکسوم کشور را دربرمیگیرد و بزرگترین منطقه خشک استپی در جهان است. علفزارها و شنزارهای گسترده شاخصه این دشت هستند.
رودها و دریاچههای مهم قزاقستان عبارتند از دریاچه آرال، رود ایلی، رود ایرتیش، رود ایشیم، رود اورال، سیردریا، رود چارین، دریاچه بالخاش و دریاچه زایسان. دره چارین که ۱۵۰ تا ۳۰۰ متر عمق و ۸۰ کیلومتر درازا دارد فلات سنگی و سرخرنگ را درمینوردد و در راستای رودخانه چارین در شمال تیانشان ادامه مییابد. دهانه بیگاچ، دهانهای برخوردی است که از برخورد یک سیارک در حدود ۵ میلیون سال پیش بهوجود آمده و ۸ کیلومتر قطر دارد.
آبوهوای قزاقستان بری است و تابستانهای گرم و زمستانهای سرد دارد. بارندگی در این کشور نسبتاً کم است و اراضی آن در شرایط خشک تا نیمهخشک قرار دارند.
شهرها
شهرهای اصلی قزاقستان عبارتند از آستانه، آلماتی، قراغندی، چیمکند، آتیراو و اسکمن. شهرهای بزرگ قزاقستان به ترتیب آلماتی با حدود ۲ میلیون نفر، آستانه و قراغندی با حدود ۷۰۰ هزار نفر هستند. به جز شهرهای نامبرده میتوان به شهرهای آکتاو(۲۶۲٬۰۰۰نفر)، پاولودار(۳۲۹٬۰۰۰)، پتروپاولسک(۲۰۱٬۰۰۰) و اوست کامنگورسک(۳۱۹٬۰۰۰) نیز اشاره کرد.
زبان
زبان قزاقی که زبان مردم قزاق و زبان ملی این کشور است، زبانی است از زیرگروه شرقی زبانهای ترکیتبار که خود زیر شاخه از زبانهای آلتایی است. از نزدیکترین زبانها به قزاقی، زبان کشور همسایه قرقیزی است. زبان روسی با توجه به سابقه تاریخی و حضور گسترده خود همچنان موقعیت زبان رسمی (در قانون اساسی قزاقستان از اصطلاح زبان ارتباطات بینالمللی استفاده شدهاست) را حفظ کردهاست.
زبانهای زبان اوکراینی، زبان تاتاری، قرقیزی، اویغوری، ازبکی، ترکی آذربایجانی، باشقیری، فارسی تاجیکی، زبان آلمانی، زبان کرهای، زبان ترکمنی، زبان ارمنی و زبان مغولی تنها تعدادی از مهمترین زبانهایی هستند که بزرگترین اقلیتهای قومی این کشور به آنها سخن میگویند. بسیاری از اقلیتهای قومی قزاقستان برای داشتن زبان مشترک به جز روسی، زبان قزاقی را هم میدانند. آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان بینالمللی در سالهای اخیر افزایش یافتهاست.
اقتصاد این کشور تا حد زیادی به بخش کشاورزی متکی است. قزاقستان بیشترین تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه را در میان جمهوریهای تازه استقلال یافته دارد و نیز از اعضای مهم سازمان همکاری شانگهای است.
منابع معدنی و طبیعی
این کشور از لحاظ منابع زیرزمینی هم بسیار غنی است، از سال ۱۹۹۳ تاکنون بیش از ۴۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی در این بخش انجام شدهاست. همچنین تخمین زده میشود که قزاقستان صاحب دومین منابع بزرگ در اورانیوم، کروم، روی و سرب و سومین در منگنز، چهارمین در مس و در مورد زغال سنگ، آهن و طلا نیز در بین ۱۰ کشور اول دنیا قرار میگیرد. و همچنین یازدهمین منابع بزرگ هم در نفت و هم در گاز طبیعی را در اختیار دارد.
کشف و استخراج نفت در مناطق غربی در کنار دریای خزر، این کشور را جزو کشورهایی با درصد رشد اقتصادی بالا در میان جمهوریهای اتحاد شوروی سابق قرار دادهاست. قزاقستان به درآمدهای نفتی بسیار وابسته است و سقوط جهانی قیمت نفت در مقطعی وضعیت اقتصادی این کشور را دشوار کرد.
تحریمهای دوجانبه روسیه و غرب به سقوط روبل روسی و بحران اقتصادی در روسیه منجر شده که تأثیراتی جدی بر جماهیر دیگر سابق شوروی، از جمله قزاقستان، گذاشتهاست.
در مورد قزاقستان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کد خبر: ۱۰۶۶۸۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۸
پلیس پاکستان از کشته شدن «نور مقدم» دختر 27 ساله «شوکت مقدم» دیپلمات سابق این کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۵۴۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۳۱
در آستانه موج چهارم ویروس کرونا در جمهوری قزاقستان سه استان این کشور از وضعیت سبز به زرد و دو شهر مهم آلماتی و نورسلطان پایتخت قزاقستان در وضعیت قرمز قرار گرفتند.
کد خبر: ۱۰۶۱۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
کیوسک بین الملل تابناک
تحریم سه موسسه و ۱۳ کشتی روسی توسط آمریکا، درخواست آمریکا از امارات برای پایان دادن به جنگ یمن، رزمایش مشترک روسیه و قزاقستان در دریای خزر، افتتاح سرکنسولگری ایران در حلب سوریه و نشست سازمان ملل و اتحادیه اروپا درباره عراق از جمله مهمترین خبرها، رویدادها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۰۵۳۶۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۱
حسن یزدانی، مصطفی حسینخانی و کامران قاسمپور با شکست حریفان خود راهی فینال شدند.
کد خبر: ۱۰۴۶۷۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۹
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران با پربار توصیف کردن دیدارها و نشستهای خود با مقامهای قزاقستان و با اشاره به سفر منطقهای خود، اولویت ایران را همسایگان این کشور توصیف کرد.
کد خبر: ۱۰۴۴۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۹
مردم محلی قزاقستان ، به دلیل بیماری همهگیر کرونا که باعث منع سفر به خارج از کشور شده است، به یخچالهای طبیعی و باشکوه رشتهکوه تیان شان در نزدیکی بزرگترین شهر کشور خود آلماتی میروند.
کد خبر: ۱۰۴۳۹۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۵
تولید کنندگان واکسن روسی کرونا موسوم به «اسپوتنیک وی» اعلام کردند که این واکسن در قزاقستان مجوزهای لازم را اخذ کرده و به ثبت رسیده است.
کد خبر: ۱۰۳۴۶۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۷
قزاقستان اعلام کرد مجازات اعدام را از قوانین کیفری خود حذف کرده است.
کد خبر: ۱۰۲۵۳۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۳
تاکنون ۱۲ هزار و ۸۳۰ نفر از کادر پزشکی قزاقستان ، معادل ۸۸ درصد، به ویروس کرونا مبتلا شده اند.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
مقامات چینی ادعا کردند
مقامات چینی ادعا میکنند که کشور همسایه آنها، قزاقستان با شیوع ویروس جدیدی روبرو است که حتی کشندهتر از ویروس کرونا است.
کد خبر: ۹۹۹۳۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۷
مدتی است نوعی "سینه پهلوی مسری" در قزاقستان شایع شده که از ویروس کرونا هم کشندهتر است و سازمان بهداشت جهانی معتقد است این سینه پهلو بیارتباط با کووید ۱۹ نیست.
کد خبر: ۹۹۰۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۲۵
کد خبر: ۹۸۴۱۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۰
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۸۲۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۸
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۸۰۵۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۰۶
رییسجمهوری قرقیزستان در گفتوگو با همتایان خود از ازبکستان و قزاقستان درباره تدابیر مشترک به منظور جلوگیری از شیوع کرونا به رایزنی پرداخت.
کد خبر: ۹۷۶۳۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۶
کشور قزاقستان در راستای مقابله با شیوع ویروس کرونا اقدام به ساخت تونلهای ضدعفونی کننده کرده است.
کد خبر: ۹۷۱۸۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۴
کد خبر: ۹۷۱۳۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۰
کد خبر: ۹۵۸۸۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۵
,ایبک اسمادیاروف سخنگوی وزارت امور خارجه قزاقستان اعلام کرد مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز شنبه برای گفتگوها در خصوص همکاری های منطقه ای و دوجانبه همچنین مسائل بین المللی, وارد پایتخت قزاقستان شد.
کد خبر: ۹۵۶۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۳