کلیات
بیستم ماه صفر، چهل روز پس از شهادت امام حسین علیه السلام و یاران با وفای آن حضرت، در تاریخ به «اربعین» حسینی مشهور شده است.
اربعین و قداست آن
اربعین واژهای است عربی که در متون دینی ما زیاد به آن توجه شده است. به گونهای که این کلمه از قداست خاصی برخوردار است. حضرت آیت الله جوادی آملی قائل است: در رقم اربعین، خصوصیتی وجود دارد که در سایر ارقام، آن خصوصیت وجود ندارد. غالب انبیا در سن چهل سالگی به مقام رسالت رسیدهاند. مدت مناجات حضرت موسی علیهالسلام در کوه طور چهل شب بود: «و واعدنا موسی اربعین لیله»؛
گفتهاند در نماز شب ۴۰ مومن را دعا کنید... برای حسین بن علی علیهالسلام آسمان و زمین چهل روز گریستند.
روز اربعین در روایات
در برخی از روایات به بزرگداشت این روز، اشاره شده است. در حدیثی از امام حسن عسکری علیه السلام زیارت اربعین به عنوان یکی از نشانههای مومن شمرده شده است. در این حدیث، آن حضرت میفرماید: علایم مومن پنج چیز است:
۱- پنجاه و یک رکعت نماز در هر شبانه روز (۱۷ رکعت واجب، بقیه مستحب)
۲- انگشتر به دست راست کردن
۳- پیشانی به خاک مالیدن
۴- بلند گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» در نماز
۵- زیارت اربعین
در این زیارت که متن آن را شیخ طوسی به نقل از امام صادق علیه السلام آورده است،
جملات بسیار ارزندهای آمده است. در بخشی از این زیارت، هدف از قیام امام حسین علیه السلام، همان هدف نبی اکرم صلوات الله علیه معرفی شده است. «و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضلالة»
امام حسین علیه السلام جان خویش را فدا کرد تا بندگان را از جهالت و سرگردانی گمراهی نجات دهد. آیت الله جوادی آملی مینویسد: این کلمه «لیستنقذ عبادک» معنایش این است که همه کارهای حسین بن علی علیه السلام برای آن بود که هدف رسول گرامی صلوات الله علیه عمل شود. یعنی اگاه کردن مردم به تکالیف، سپس عمل کردن به آن.
رویدادهای روز اربعین
از رویدادهای مهم اربعین می توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱- روز مراجعت اسرای کربلا از شام به مدینه.
۲- روزی که جابر بن عبدالله انصاری به زیارت قبر امام حسین علیه السلام مشرف شد.
اقوال در مراجعت اسراء به کربلا
اما در اینکه در این روز اسرای کربلا از شام به کربلا رسیده باشند، تردیدی جدی وجود دارد.
۱) شیخ مفید در «مسار الشیعه» آورده است: روز اربعین روزی است که اهل بیت امام حسین علیه السلام از شام به سوی مدینه مراجعت کردند و نیز روزی است که جابر بن عبد الله انصاری برای زیارت امام حسین علیه السلام وارد کربلا شد.
شیخ طوسی در مصباح المتهجد و ابن اعثم در الفتوح نیز همین مطلب را ذکر کردهاند. میرزا حسین نوری مینویسد: از عبارت شیخ مفید، استفاده میشود که روز اربعین روزی است که اسرا از شام به مقصد مدینه خارج شدند نه آنکه در آن روز به مدینه رسیدند.
۲) در این میان سید بن طاووس در «لهوف» اربعین را روز بازگشت اسرا از شام به کربلا ذکر کرده است. ایشان مینویسد: وقتی اسرای کربلا از شام به طرف عراق برگشتند، به راهنمای کاروان گفتند: ما را به کربلا ببر؛ بنابراین آنها به محل شهادت امام حسین علیه السلام آمدند. سپس در آنجا به اقامه عزا و گریه و زاری پرداختند.
ابن نما حلی نیز روز اربعین را روز بازگشت اسرا از شام به کربلا و ملاقات آنها با جابر و عدهای از بنی هاشم ذکر کرده است.
بسیاری از بزرگان از جمله نوری، شهید مطهری، رسول جعفریان، مرحوم آیتی و... این روایت سید بن طاووس را (که البته بدون ذکر سند است) نپذیرفتهاند و به نقد آن پرداخته اند. میرزا حسین نوری ازجمله مهمترین کسانی است که پس از نقل قول سید بن طاووس به نقد آن پرداخته است.
منبع و ماخذ دیگری که در این باره به بحث و استدلال پرداخته کتاب: «"تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهدا علیه السلام» تالیف آیت الله قاضی طباطبایی است. وی برخلاف نظر علامه نوری، معتقد است که اولین اربعین، در ۲۰ ماه صفر سال ۶۱ هجری بوده است و سعی دارد با رد دلائل علامه نوری این مطلب را به اثبات برساند.
باید به این نکته توجه داشت که قاضی طباطبایی کتاب لهوف را از معتبرترین مقاتل میداند و در این خصوص، بحثهای زیادی مطرح کرده است. اما با توجه به اینکه علامه نوری از کتاب دیگر سید بن طاووس یعنی «اقبال» به نقد لهوف پرداخته، لذا قول و استدلال ایشان (علامه نوری) در این باره صحیحتر به نظر میرسد.
رسول جعفریان در این خصوص مینویسد: شهید محراب مرحوم حاج سید محمد علی قاضی طباطبایی کتابی مفصل در باره اربعین نوشت...، هدف ایشان در این کتاب این بود که ثابت کند: آمدن اسرا از شام به کربلا در نخستین اربعین، بعید نیست...، اما به نظر میرسد در اثبات نکته مورد نظر، با همه زحمتی که مولف محترم کشیده، چندان موفق نبوده است... چرا که به فرض که طی این مسیر برای یک کاروان در زمان کوتاهی با آن همه زن و بچه ممکن باشد، باید توجه داشت که اصل این خبر در منابع تاریخی از قرن هفتم به آن سوی تجاوز نمیکند. علاوه بر این علمای بزرگ شیعه و سنی به آن اشاره نکردهاند.
۳) شیخ مفید در ارشاد، ابو مخنف در مقتل الحسین، بلاذری در انساب الاشراف، دینوری در اخبار الطوال و ابن سعد در الطبقات الکبری اشارهای به بازگشت اسرا به کربلا نکردهاند بلکه برعکس تصریح کرده اند و نوشته اند روز اربعین روزی است که اهل بیت امام حسین علیه السلام وارد مدینه شده یا از شام خارج شدهاند.
محمد ابراهیم آیتی و شهید مطهری (ره) نیز آمدن اسرای کربلا را در روز اربعین به کربلا انکار کردهاند. شهید مطهری (ره) در این رابطه مینویسد: آمدن اسرای کربلا در اربعین به کربلا جز در لهوف که آن هم نویسندهاش در کتابهای دیگرش آن را تکذیب کرده و لااقل تایید نکرده، در هیچ کتاب دیگری چنین چیزی نیست و هیچ دلیل عقلی هم این را تایید نمیکند.
شیخ عباس قمی هم داستان امدن اسرای کربلا را در اربعین از شام به کربلا، بسیار بعید میداند.
زیارت جابر بن عبدالله انصاری
اما در خصوص ورود جابر بن عبدالله انصاری در روز اربعین سال ۶۱ هجری به کربلا، به نظر میرسد بین منابع تاریخی چندان اختلافی نباشد.
شیخ طوسی مینویسد: «روز اربعین روزی است که جابر بن عبدالله انصاری صحابی رسول خدا صلوات الله علیه از مدینه برای زیارت قبر امام حسین علیه السلام به کربلا امد و او اولین زائری بود که قبر شریف ان حضرت را زیارت کرد. در این روز زیارت امام حسین علیه السلام مستحب است و زیارت اربعین همین است.»
تاریخچه زیارت اربعین
مرحوم آیتی مینویسد: ظاهر عبارت شیخ طوسی ان است که جابر از مدینه به منظور زیارت حرکت کرده بود و در روز بیستم ماه صفر وارد کربلا شد. نه آنکه رسیدن او به کربلا (به طور تصادفی) بعد از چهل روز از شهادت امام علیه السلام، روی داده باشد و بعید نیست که همینگونه باشد چرا که بعد از رسیدن اهل بیت علیهم السلام به کوفه ابن زیاد، عبدالملک بن الحارث السلمی را از عراق به حجاز فرستاد، تا عمرو بن سعید بن عاص اموی، والی مدینه را از شهادت امام و یاران وی اگاه سازد. عبدالملک بیدرنگ به مدینه رفت و خبر شهادت امام را رسما به والی مدینه ابلاغ کرد. در این صورت ممکن است که جابر بن عبد الله انصاری با خبر یافتن از فاجعه شهادت امام علیه السلام و بنی هاشم، از مدینه حرکت کرده باشد. جابر در بیستم ماه صفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد کربلا شد و سنت زیارت امام (در اربعین) به دست او تاسیس گردید.
عطیه و شخصیت او
فردی که در این روز به همراه جابر در این روز به کربلا آمده «عطیه بن سعد عوفی کوفی» است. عطیه شخصیتی است که امام علی علیه السلام این نام را برای او برگزیده است. آیتی به نقل از طبری مینویسد: سعد بن جناده انصاری (پدر عطیه) در کوفه نزد علی علیه السلام آمد و گفت:ای امیر مومنان خدا به من پسری داده لطفا شما او را نامگذاری کنید. علی علیه السلام فرمود: «هذا عطیه الله» این پسر عطیه خداست. حضرت با بیان این جمله در واقع، او را نام گذاری کرد.
آیتی در معرفی عطیه مینویسد: «بسیار شده است که از روی نادانی و بیاطلاعی وی را غلام جابر گفتهاند. در حالی که او یکی از بزرگترین دانشمندان و مفسران اسلامی است. وی از بزرگان تابعین و از شاگردان عبدالله بن عباس میباشد. عطیه تفسیری در پنج مجلد بر قران مجید نوشته و از راویان حدیث محسوب میشود.»
روایت عطیه از روز اربعین
در کتاب «بشارة المصطفی» آمده است: عطیه عوفی میگوید: به همراه جابر بن عبد الله انصاری به منظور زیارت قبر امام حسین علیه السلام وارد کربلا شدیم. جابر نزدیک شریعه فرات رفت. غسل کرد و لباسهای نیکو پوشید... سپس به طرف قبر مطهر، حرکت کردیم. جابر هیچ قدمی را برنمیداشت، الا اینکه ذکر خدا میگفت، تا به نزدیک قبر رسیدیم. سپس به من گفت: مرا به قبر برسان. (برخی نقل کرده اند که جابر در این زمان تقریبا نابینا بوده است.) من دست او را روی قبر گذاشتم. جابر روی قبر افتاد و غش کرد. من مقداری آب روی صورتش پاشیدم. وقتی به هوش امد، سه بار گفت: یا حسین. سپس گفت:ای حسین چرا جواب مرا نمیدهی؟ بعد به خودش گفت: چگونه میتوانی جواب دهی در حالی که رگهای گلوی تو را بریدهاند و بین سر و بدنت جدایی افتاده است. شهادت میدهم که تو فرزند خاتم النبیین و سید المومنین... و پنجمین فرد از اصحاب کساء هستی... درود و سلام و رضوان الهی بر تو باد. سپس به اطراف قبر امام حسین علیه السلام حرکت کرد و گفت: «السلام علیکم ایتها الارواح التی حلت بفناء الحسین... اشهد انکم اقمتم الصلاة و اتیتم الزکاة و امرتم بالمعروف و نهیتم عن المنکر»
بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتواهای آموزشی پیرامون «ارتقاء رتبه معلمان معترض در هفته آینده / ماجرای اخذ شهریه دلاری در مدارس چیست؟»، «نفرات برتر کنکور ۱۴۰۲ معرفی شدند»، «فرزاد بادپا کیست؟»، «نتایج نهایی کنکور کی اعلام می شود؟»، «فقط دو درصد از خیلی باهوشها میتونن عدد رو پیدا کنن»، «اولین روایت پسربچههای حادثه تروریستی حرم شاهچراغ(ع)»، «سه سوته و خیلی راحت کیک فنجونی درست کن»، «نشانههای کمبود ویتامین در بدن را جدی بگیرید»، «حکایتی از عطار؛ کاشکی صد چاه بودی جاه نی»، «علت تمایل دختران جوان برای ازدواج با مردان مسن ازدواج»، «فیلم رشوه ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی یک دانش آموز برای نمره»، «شرایط خروج از کشور مشمولان سربازی برای اربعین »، «ماجرای تجاوز راننده سرویس مدرسه به دانش آموز ۱۲ ساله» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۱۸۸۱۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۵
مدیر امور اتباع و مهاجرین خارجی استان کرمانشاه با بیان اینکه مرز عبوری اتباع خارجی «باشماق» و «تمرچین» خواهد بود، گفت: خروج اتباع خارجی از مرز خسروی در ایام اربعین ممنوع است.
کد خبر: ۱۱۸۸۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۵
وزیر بهداشت گفت: ۱۸۰ مرکز بیمارستانی در تمام استانهای مجاور و کل کشور برای اربعین آماده خدمت رسانی هستند.
کد خبر: ۱۱۸۷۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۴
بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتواهای آموزشی پیرامون «دانش آموزان سمپادی ۷۰ درصد رتبههای زیر هزار کنکور را درو کردند/ ماجرای شکایت از سمپاد در دیوان عدالت اداری چیست؟»، «مدارس در جزیره کیش نوسازی می شوند»، «تاکسی مهر چیست؟/ آیا دانشآموزان مهرماه با تاکسی به مدرسه می روند؟»، «میزان و زمان پرداخت سهام عدالت اعلام شد»، «این دانهها خواص شگفتانگیزی دارد»، «کرایه رفت و برگشت اربعین زمینی ۱۴۰۲ چقدر است؟»، «آزمون هوش بصری؛ مغزت زنانه است یا مردانه؟»، «فیلمی از زد و خورد وحشتناک چند دانش آموز در خیابان»، «چهار بازی ورزشی که بچهها هر کجا میتوانند انجام دهند»، «با این روش به راحتی فضای گوشی اندروید خود را آزاد کنید»، «راننده وحشی مادر و نوزادش را عامدانه زیر گرفت/ فیلم» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۱۸۷۶۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۲
در آستانه فرا رسیدن اربعین 1402 برای بسیاری از شهروندان که عاشق زیارت حرم امام حسین (ع) هستند، نرخ و کرایه سفر به کربلای معلی و دیگر شهرهای زیارتی عراق اهمیت پیدا می کند.
کد خبر: ۱۱۸۷۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۲
در ادامه خدمترسانی بانک ملی ایران به زائران اربعین حسینی، امکان خرید ارز اربعین ، سامانه رایگان و بدون نیاز به اینترنت اعلام وضعیت اربعین درپیام رسان «بله» برای زائران فراهم شده است.
کد خبر: ۱۱۸۷۶۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۲
مدیرکل حملونقل مسافر سازمان راهداری و حملونقل جادهای با اشاره به آغاز پیشفروش بلیتهای اربعین ، گفت: بازه پیشفروش بلیتها از یکم تا آخر ماه صفر یعنی بازه اربعین است.
کد خبر: ۱۱۸۷۴۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۱
سم دولتی سازی حماسه عظیم اربعین
اگر دستگاه دولتی تصمیم بگیرد به کارمندانش برای حضور در مراسم اربعین مرخصی یا تسهیلات بدهد، قاعدتاً این اقدام آثار خطرناکی برای این مراسم خواهد داشت، چون از این پس عدهای که لزوماً رویکرد اعتقادی به این مراسم ندارند، با رویکرد توریستی از این ظرفیت استفاده میکنند و همان گونه که به دیگر سفرها میروند، سری هم به نجف و کربلا میزنند.
کد خبر: ۱۱۸۷۳۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۱
کد خبر: ۱۱۸۷۳۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۰
مدیرکل دفتر حمل و نقل مسافر سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای با بیان اینکه از ۲۷ مردادماه (اول ماه صفر) طرح اربعین حسینی (ع) آغاز خواهد شد، گفت: پیش فروش بلیط اینترنتی سفرهای اربعین به مقصد پایانههای مرزی ۶ گانه از شنبه آینده آغاز میشود.
کد خبر: ۱۱۸۶۹۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۷
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۸۶۶۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۶
این روزها یکی از سوالات متداول برای زائران اربعین ، موضوع استفاده از سیمکارت و داشتن مکالمات تلفنی است و سوالهایی که در این زمینه مطرح میشود.
کد خبر: ۱۱۸۶۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۴
افراد و بیماران قلبی بهتر است در شب پیاده روی کنند تا دچار گرمازدگی و سایر مشکلات نشوند.
کد خبر: ۱۱۸۶۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۳
معاون دادستان تهران با هشدار به ایرلاینها گفت: در مبارزه با سایتهای سودجو و منفعتطلب فروش بلیت هواپیما، ایرلاینها نیز باید بابت فروش غیرقانونی بلیتها پاسخگو باشند چراکه نظارت بر فروش بلیطها برعهده ایرلاینها است.
کد خبر: ۱۱۸۶۰۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۱
به دنبال ابهامهایی درباره نامنویسی اربعین ، معاون عتبات عالیات سازمان حج و زیارت این فرایند را توضیح داد.
کد خبر: ۱۱۸۵۹۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۱
معاون عتبات عالیات سازمان حج و زیارت در خصوص فرایند نام نویسی متقاضیان حضور درعتبات در ایام اربعین حسینی توضیحاتی را ارائه داد.
کد خبر: ۱۱۸۵۸۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۰
اختلال ایجاد شده در سامانه سماح رفع شد.
کد خبر: ۱۱۸۵۰۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۴
بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتواهای آموزشی پیرامون «به زودی سامانه مشاوره ژنتیک برای پیشگیری از تولد کودکان معلول راه اندازی می شود»، «بهترین زمان برای غربالگری چشم کودکان چه سنی است؟»، «شرایط سربازان برای حضور در پیاده روی اربعین »، «عاشورا و تحریفات از تازههای بازار نشر»، «دعوای آقای خواننده با مهران غفوریان در فضای مجازی بالا گرفت»،«صفت برتر و عالی در انگلیسی به زبان ساده با مثال» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۱۸۴۷۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۳
کمتر از دو ماه دیگر اربعین حسینی سال ۱۴۰۲ فرا خواهد رسید و همچون سالهای گذشته بسیاری از شرکت کنندگان این مراسم معنوی، سربازان خواهند بود.
کد خبر: ۱۱۸۴۷۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۲
نام نویسی از زائران و متقاضیان سفر به کربلا در ایام اربعین حسینی از روز سه شنبه هفته جاری (سوم مرداد) آغاز میشود.
رئیس سازمان حج و زیارت گفت: نامنویسی از زائران و متقاضیان سفر به کربلا در ایام اربعین حسینی از از ساعت ۱۰ سه شنبه سوم مرداد آغاز خواهد شد.
کد خبر: ۱۱۸۴۵۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۱