کلیات
فنلاند، با نام رسمی جمهوری فنلاند (به فنلاندی: Suomen tasavalta) کشوری است در شمال اروپا. این کشور ۵٫۴ میلیون نفر جمعیت دارد و پایتخت آن هلسینکی است. حدود یک میلیون نفر از جمعیت کشور در منطقه کلان‌شهری هلسینکی زندگی می‌کنند. واحد پول این کشور یورو است.
دو زبان فنلاندی و سوئدی در این کشور رسمیت دارند. ۸۹٫۳۳ درصد از مردم کشور فنلاندی‌زبان هستند و سوئدی در چند منطقه ساحلی در غرب، جنوب، و منطقه خودگردان اُلند صحبت می‌شود. حدود ۷۸ درصد از مردم این کشور پیرو آیین لوتری از دین مسیحیت هستند و ۲۰ درصد نیز مذهبی ندارند.
کشور فنلاند در زبان فنلاندی سوئومی (Suomi) نامیده می‌شود. واژه فنلاند که در فارسی به‌کار می‌رود از نام فرانسوی آن کشور گرفته شده‌است. از نظر مساحت، فنلاند هشتمین کشور در اروپا و پس از جمهوری کنگو شصت و پنجمین کشور در جهان است. فنلاند از نظر جمعیت کم‌تراکُم‌ترین کشور در اتحادیه اروپا به‌شمار می‌آید. فنلاند از سده دوازدهم تا آغاز سده نوزدهم جزئی از سوئد بود و پس از آن در دوره‌ای تبدیل به یک دوک‌نشین بزرگ خودگردان در امپراتوری روسیه شد و این وضعیت تا انقلاب روسیه ادامه یافت. فنلاند یکی از کشور‌هایی است که هر ساله در صدر جدول کیفیت بالای زندگی در جهان قرار می‌گیرد.
جغرافیا
فنلاند بین طول جغرافیایی ۲۲ تا ۳۲ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ۶۰ تا ۷۰ درجه شمالی قرار دارد. فنلاند از شمال با نروژ، از شرق باروسیه، از غرب با سوئد همسایه است. خلیج بوتنی در غرب، خلیج فنلاند در جنوب و دریای بالتیک در جنوب غربی آن قرار دارد. هلسینکی در جنوبی‌ترین نقطه کشور قرار دارد، اما از همه پایتخت‌های جهان به شمال نزدیکتر است. فاصله هلسینکی تا سرحد شمالی کشور در حدود ۱۱۲۰ کیلومتر است. مرز شمالی فنلاند نزدیک به انتهای جنوبی آب‌دره‌های سواحل اقیانوس منجمد شمالی است، اما خود آب‌دره‌ها در باریکه‌ای از خاک نروژ قرار گرفته‌اند. فنلاند به اقیانوس منجمد شمالی راه ندارد.
فنلاند سرزمینی است پَست، مشتمل بر چندین دریاچه (معروف به کشور هزار دریاچه با پوشش ۱۰ درصد از مساحت کل کشور) و ۸۶ درصد کشور پوشیده از جنگل‌های توندرا و تایگا است. رشته کوه‌های آن اغلب در نیمه شمالی واقع شده‌اند. بزرگ‌ترین دریاچه فنلاند سایمای بزرگنام دارد که ۴۳۷۷ کیلومتر مربع مساحت آن است. طولانی‌ترین رود فنلاند نیز کمی یوکی با ۴۸۳ کیلومتر درازا است.
این کشور ۲۰۰۰۰ جزیره با وسعتی بیش از ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع دارد. تابستان فنلاند بسیار درخشنده و گرم و کوتاه و زمستان آن بسیار تاریک، سرد و بسیار بلند دارد. در لاپلند در شمال فنلاند به مدت دو ماه تمام در زمستان خورشید طلوع نمی‌کند و در تابستان نیز دو ماه غروب آفتاب وجود ندارد.
قرار داشتن یک سوم از خاک فنلاند در بالای مدار شمالگان، این کشور را پس از ایسلند، به شمالی‌ترین کشور جهان مبدل ساخته‌است. در شمالی‌ترین نقطه فنلاند تابستان‌ها خورشید برای ۷۳ روز غروب نمی‌کند و همه ۲۴ ساعت روز هوا روشن است. در زمستان نیز ۵۱ روز خورشید طلوع نمی‌کند. به علت نامساعد بودن آب و هوای شمال فنلاند، جمعیت بسیار کمی در این مناطق زندگی می‌کند.
خاک خوب در این کشور کم است. در زمان‌های بسیار قدیم در عصر یخبندان، یخپهنه‌ها خاک این سرزمین را کنده و برده‌اند و در بسیاری مناطق جز سنگ خارا چیزی بر جای نمانده‌است. بخشی از زمین‌های فنلاند مردابی است. تابستان‌های این کشور کوتاه است، اما در عوض روز‌های تابستان آن بسیار طولانی است. به همین جهت کشاورزان فنلاند در همان مقدار زمین کشاورزی خود خوب عمل می‌کنند. محصولات کشاورزی آنها عبارت است از جو دوسر، سیب‌زمینی، گندم و جو. بسیاری از روستا‌های فنلاند روستا‌های لبنیاتی است. اقلیم فنلاند برای روییدن علف مناسب‌تر است تا برای غلات. چند سده است که جماعتی از مردم فنلاند ماهیگیری می‌کنند، ولی چوب فنلاند منبع مهم ثروت طبیعی آن کشور به‌شمار می‌آید. سه چهارم مساحت کشور را جنگل فرا گرفته‌است.
سیاست
نظام سیاسی فنلاند جمهوری است که بر اساس مجلس اداره می‌شود. رئیس‌جمهور مسئول معرفی نخست‌وزیر است و کابینه را نخست‌وزیر اداره می‌کند. نخست‌وزیر و کابینه‌اش باید بتوانند از مجلس رأی اعتماد بگیرند. مجلس این کشور ۲۰۰ کرسی دارد که نمایندگان آن برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌شوند. رئیس‌جمهور که مسئولیت اصلیش هدایت سیاست‌های خارجی است، هر شش سال یکبار توسط انجمن انتخاباتی برگزیده می‌شود. سن رأی در این کشور ۱۸ سالگی است و رأی دادن حق عمومی است.
در حال حاضر سائولی نینیسته رئیس‌جمهور این کشور است که در سال ۲۰۱۲ به ریاست جمهوری انتخاب شد. نخست‌وزیر فنلاند یو‌ها سیپیلا است که در سال ۲۰۱۵ به این سِمت برگزیده شد. مقام‌های فنلاند با جدیت بیشتری در حال بررسی پیوستن کشورشان به ائتلاف نظامی ناتو به رغم هشدار‌های روسیه هستند. فنلاند از سال ۱۹۹۴ در برنامه مشارکت برای صلح ناتو شرکت کرده و از آن زمان تاکنون به شکلی مداوم مشارکت‌هایش در این سازمان را افزایش داده‌است. فنلاند مدت زیادی است که شرط تعیین شده از سوی ناتو برای هزینه‌کرد دو درصد تولید ناخالص داخلی در بودجه دفاعی را عملی کرده‌است و در قابلیت‌های دریایی و هوایی سرمایه‌گذاری‌های هنگفت کرده‌است. اخیراً یک نظرسنجی نشان داد که ۲۱ درصد فنلاندی‌ها از پیوستن به ناتو حمایت می‌کنند در حالی که ۵۱ درصد با آن مخالف هستند و ۲۸ درصد نیز بی‌طرفی را ترجیح می‌دهند.
دولت فنلاند ساخت شبکه پناهگاه‌ها و تونل‌های زیرزمینی شهر هلسینکی به طول ۲۰۰ کیلومتر را برای استفاده مردم در شرایط جنگی و برای مقابله با تهدید‌های احتمالی روسیه تکمیل کرده‌است. مقام‌های فنلاند از آن بیم دارند که در صورت تنش روسیه با کشورهای غربی، مورد حمله ارتش روسیه قرار گیرند.
فرهنگ
مهمترین رویداد‌های مهم تاریخی یا ورزشی در فنلاند «پاوو نورمی» و «لاسه ویرن» هستند. این کشور موفقیت‌های ورزشی مهمی در زمینه اتومبیل‌رانی و قهرمانی فرمول یکداشته‌است. «یاری لیتمن» و «سامی هیپیا»، دو ستاره فوتبال این کشور هستند. از شخصیت‌هایی فرهنگی فنلاند می‌توان به «ژان سیبلیوس» یا آهنگسازان معاصری، چون «کایا ساآریاهو» و «ماگنوس لینبرگ» و رهبران ارکستری مانند «پکا سالونن»، «یوکا پا ساراسته»، «ساکاری اورامو» و «اوسو وانسکا» را نام برد.
فنلاندی‌ها به فنلاندی بودن شرکت نوکیا و «لینوس توروالدز»، سازنده لینوکس افتخار می‌کنند. فنلاندی‌ها شدیداً علاقه‌مندند که هر چه در خارج در مورد آنها می‌نویسند را بخوانند و همیشه نظر بازدیدکنندگان از فنلاند را درباره این کشور می‌پرسند.
مردم
جمعیت فنلاند پنج میلیون و ۲۳۴ هزار و ۶۲۴ نفر است که میانگین سنی آنها ۴۱٫۶ سال است. امید به زندگی برای زنان ۸۲٫۳۱ سال و برای مردان ۷۵٫۱۵ سال است. کمتر از ۰٫۱ درصد از جمعیت این کشور (حدود هزار و پانصد نفر) به بیماری ایدز مبتلا هستند. ۹۳٫۴ درصد از جمعیت آن فینی، ۵٫۷ درصد سوئدی و ۰٫۴ درصد روسی هستند. بقیه از تبار‌های استونیایی، کولی‌های اروپا و سامی هستند. ۸۴٫۲ درصد از جمعیت آن مسیحی و پیرو کلیسای لوتری فنلاند هستند. ادیان اسلامو یهود نیز به ویژه میان مهاجران فنلاند رایج است. همچنین بخشی از مردم این کشور بی‌دین می‌باشند.
بیشتر مردم فنلاند به زبان فنلاندی که از زبان‌های فینو اوگریایی است صحبت می‌کنند. این زبان که تا حدودی با زبان مجاری نیز نزدیکی دارد و به همراه زبان‌های استونیایی، مجاری و مالتی، زبان‌های رسمی غیر هندواروپایی اتحادیه اروپا می‌باشند. گاهی اوقات فنلاند را به دلیل تناسبات فرهنگی زیاد با کشورهای سوئد، نروژ و دانمارک، در رده کشورهای اسکاندیناوی قرار می‌دهند که گذشته آنها به وایکینگ‌ها برمی‌گردد.
در مورد فنلاند در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
