کلیات
فُردو روستایی است در استان قم از توابع بخش کهک شهرستان قم ایران. با مختصات جغرافیایی ۵۰ درجه و ۵۴ دقیقه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی کهک و ۴۷ کیلومتری جنوب شهر قم قرار دارد و اقلیمی معتدل و کوهستانی دارد. در سال ۱۳۸۸ مرکز هسته‌ای فردو رونمایی شد که به تشدید بحران برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.
جمعیت
این روستا در دهستان فردو قرار داشته و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵جمعیت آن ۱۰۵۲ نفر (۲۳۰خانوار) بوده‌است و از نظر جمعیت از شهر ورزنه اصفهان جمعیت کمتری دارد.
منطقه گردشگری
روستای کوهپایه‌ای فردو بافت مسکونی متراکمی دارد که خانه‌های روستا برای غلبه بر شیب طبیعی زمین و امنیت بیشتر در کنار یکدیگر و اکثر در یک طبقه و به ندرت در دو طبقه با سقف‌های مسطح ساخته شده‌اند. دیوار‌های خانه‌ها ضخیم و در و پنجره‌های چوبی و آهنی دارند. مصالح عمده به کار رفته در ساخت اکثر واحد‌ها مسکونی آجر، خشت، کاهگل، گچ، سیمان و آهن می‌باشد.
این روستا با ایجاد باغ‌های میوه مثل گیلاس و قیسی سیب و دیگر میوه‌های فصل یکی از روستا‌های نمونه در تولید این نوع میوه هاست اهالی این روستا توانستند با مهارکردن آب‌های زمستان در استخر‌های بزرگ باغ‌های زیادی ایجاد کنند که در اقتصاد روستائیان بسیار مؤثر بود و از مهاجرت اهالی به شهر جلوگیری کرد.
فردو قصبه‌ای است جزء دهستان قهستان بخش کهک شهرستان قم، واقع در هیجده هزارگزی جنوب خاوری کهک و ۳۷هزارگزی جنوب راه قم به اصفهان. ناحیه‌ای است کوهستانی سردسیر و دارای ۱۸۰۰ تن سکنه است. از ۲۰ رشته قنات مشروب می‌شود. محصولاتش غلات، بادام، گردو، قیسی، صیفی، لبنیات و عسل است. اهالی به کشاورزی و گله داری گذران می‌کنند، عده‌ای برای تأمین معاش به قم و تهران رفته برمیگردند. از صنایع دستی زنان کرباس بافی است. پنیر این ده معروف است و در تابستان از این ده برف به قم حمل می‌شود. راه فرعی نیز به شهر قم از این روستا وجود دارد. محل دفن امامزاده‌ای به نام بوره در این دهستان قرار دارد. مزارع اسدآباد، ارسک، دیاغش، چشمه دراز، تجرتش، کج خانه، وردیل، رنجبران، وسف، احمدآباد جزء این ده است. در تابستان از قراء اطراف برای تعلیف احشام به کوه‌های این ده می‌آیند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج. ۱). روستای فردو" در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی "کهک" و ۴۷ کیلومتری جنوب "شهر قم" قرار دارد. این روستا از جنوب غربی به "کوه چال" از جنوب شرقی به "کوه عبدالوهاب خاوه" و از شرق به "کوه سلطان سعید شاه خاوه" محدود می‌شود. نام "روستای فردو" برگرفته از کلمه "فردوس" به معنای بهشت است.
روستای فردو در محدوده کوهستانی جنوب شرقی کهک استقرار یافته و ارتفاع آن از سطح دریا ۲۰۷۸ متر است و اقلیمی معتدل و کوهستانی دارد. آب و هوای این روستا در بهار و تابستان خنک و مطبوع و در زمستان سرد و خشک است. رودخانه فصلی فردو در شرق روستا جریان دارد.
روستای فردو دارای جاذبه‌های طبیعت گردی بسیاری است. ازجمله جا‌های دیدنی در جنوب این روستا آبشار معروف به باغچه نبات فردو می‌باشد محیط زیست طبیعی روستای فردو جزو بهترین زیستگاه‌های وحوش محسوب شده و روستای فردو در منتهی الیه جنوب شرقی منطقه شکار ممنوع کهک قم واقع شده و از جنوب با پناهگاه حیات وحش جاسب دلیجان هم‌مرز می‌باشد. از گونه‌های جانوری طبیعت فردو می‌توان به قوچ و میشی وحشی (از نژاد اصفهانی) کل و بز، گربه پالاس، گرگ، روباه معمولی، سمور، سنجاب درختی، پایکا، هامستر دم دراز (کوچک‌ترین جونده ایران) و انواع پرندگان همچون عقاب طلائی، سارگپه، دلیجه، قرقی، کبک، کبوترجنگلی و … نام برد. به تازگی نیز یک پاسگاه محیط بانی در کنار جاده فردو به مزرعه وسف تأسیس شده‌است که محیط بانان با استقرار در آن به حفاظت از حیات وحش منطقه می‌پردازند.
بحران زیست محیطی
در منطقه فردو و به ویژه منطقه گردشگری وسف، علی رغم بحران آب و محدودیت منابع آب زیر زمینی، تلاش های بسیاری برای برداشت آب زیر زمینی در جریان است که نگرانی ها را در مورد آینده این منطقه بالا می برد.
- در مورد حوزه های انتخابیه استان قم بیشتر بخوانید
- در مورد غارت منابع آب در مناطق کوهستانی استان قم بیشتر بخوانید
در مورد فردو در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
