در مورد مولانا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
جلالالدین محمد بلخی معروف به مولانا، مولوی و رومی (۶ ربیعالاول ۶۰۴ در شهر بلخ متولد شد و ۵ جمادیالثانی ۶۷۲ هجری قمری در قونیه چشم از جهان فروبست. او یکی از مشهورترین شاعران ایرانی پارسیگوی است. نام کامل وی «محمد بن محمد بن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی» بوده و در دوران حیات به القاب «جلالالدین»، «خداوندگار» و «مولانا خداوندگار» نامیده میشدهاست. در قرنهای بعد (ظاهراً از قرن ۹) القاب «مولوی»، «مولانا»، «مولوی رومی» و «ملای رومی» برای وی به کار رفتهاست و از برخی از اشعارش تخلص او را «خاموش» و «خَموش» و «خامُش» دانستهاند. زبان مادری وی پارسی بودهاست.
نفوذ مولوی فراتر از مرزهای ملی و تقسیمات قومی است. ایرانیان، تاجیکها، ترکها، یونانیان، پشتونها، دیگر مسلمانان آسیای مرکزی و مسلمانان آسیای جنوب شرقی در طی هفت قرن گذشته به شدت از میراث معنوی رومی تأثیر گرفتهاند.
بازتا گسترده اشعار
اشعار او بهطور گستردهای به بسیاری از زبانهای جهان ترجمه شدهاست. رومی به عنوان «محبوبترین» و «پرفروشترین» شاعر در ایالات متحده آمریکا شناخته میشود. مولوی بیشتر آثارش را به زبان فارسی نوشتهاست، اما در اشعارش از ترکی، عربی و کاپادوسیهای یونانی نیز استفاده کردهاست.
مهم ترین اثر
مثنوی معنوی او که در قونیه تصنیف شدهاست یکی از عالیترین اشعار زبان فارسی بهشمار میرود. آثار او بهطور گسترده در سراسر ایرانِ بزرگ خوانده میشود و ترجمه آثار او در ترکیه، آذربایجان، ایالات متحده، و جنوب آسیا بسیار پرطرفدار و محبوب هستند.
مولوی و ارتباط میان ملت ها
مولوی زاده بلخ خوارزمشاهیان (خراسان در ایران بزرگ، افغانستان کنونی) بود و در زمان تصنیف آثارش (همچون مثنوی) در قونیه در دیار روم میزیست. با آنکه آثار مولوی برای عموم جهانیان است، ولی پارسیزبانان بهره خود را از او بیشتر میدانند، چرا که حدود شصت تا هفتاد هزار بیت او فارسی است و خطبهها و نامهها و تقریرات (تعالیم او به شاگردانش که آن را ثبت کردند و به فارسی غیرادبی و روزانه است). او نیز به فارسی میباشد؛ و تنها حدود هزار بیت عربی و کمتر از پنجاه بیت به زبانهای یونانی/ترکی (اغلب بهطور ملمع در شعر فارسی) شعر دارد.
آشنایی با شمس تبریزی
شاعر پارسیگوی مولانا در ۳۷ سالگی عارف و دانشمند دوران خود بود و مریدان و مردم از وجودش بهرهمند بودند تا اینکه شمسالدین محمد بن ملک داد تبریزی روز سهشنبه ۲۶ جمادیالثانی ۶۴۲ قمری نزد مولانا رفت و مولانا شیفته او شد. در این ملاقات کوتاه وی دوره پرشوری را آغاز کرد. در این ۳۰ سال، مولانا آثاری برجای گذاشت که از عالیترین نتایج اندیشه بشری است. مولانا حال خود را چنین وصف میکند:
زاهد بودم ترانهگویم کردی
سر حلقه بزم و بادهجویم کردی
سجادهنشینِ با وقاری بودم
بازیچه کودکانِ کویم کردی
دیدار شمس تبریزی و مولانا
داستان آشنایی با شمس
روزی مولوی از راه بازار به خانه بازمیگشت که عابری ناشناس گستاخانه از او پرسید: «صراف عالم معنی، محمد برتر بود یا بایزید بسطامی؟» مولانا با لحنی آکنده از خشم جواب داد: «محمد (ص) سر حلقه انبیاست، بایزید بسطام را با او چه نسبت؟» درویش تاجرنما بانگ برداشت: «پس چرا آن یک سبحانک ما عرفناک گفت و این یک سبحانی ما اعظم شأنی به زبان راند؟» مولانا فرو ماند و گفت: درویش، تو خود بگوی. گفت: اختلاف در ظرفیت است که محمد را گنجایش بیکران بود، هر چه از شراب معرفت در جام او میریختند همچنان خمار بود و جامی دیگر طلب میکرد. اما بایزید به جامی مست شد و نعره برآورد: شگفتا که مرا چه مقام و منزلتی است! سبحانی ما اعظم شانی! پس از این گفتار، بیگانگی آنان به آشنایی تبدیل شد. آنگاه شمس تبریزی به مولانا گفته بود از راه دور به جستجویت آمدهام، اما با این بار گران علم و پندارت چگونه به ملاقات الله میتوانی رسید؟ و آنگاه مولانا به او پاسخ داده بود: «مرا ترک مکن درویش و اینبار مزاحم را از شانههایم بردار.»
شمس تبریزی در حدود سال ۶۴۲ قمری به مولانا پیوست و چنان او را شیفته کرد، که درس و وعظ را کنار گذاشت و به شعر و ترانه و دف و سماع پرداخت و از آن زمان طبعش در شعر و شاعری شکوفا شد و به سرودن اشعار پرشور عرفانی پرداخت. کسی نمیداند شمس تبریزی به مولانا چه گفت و چه آموخت که اینگونه دگرگونش کرد؛ اما واضح است که شمس تبریزی عالم و جهاندیده بود و برخی به خطا گمان کردهاند که او از حیث دانش و فن بیبهره بودهاست که نوشتههای او بهترین گواه بر دانش گستردهاش در ادبیات، لغت، تفسیر قرآن و عرفان است.
۸ مهرماه؛ روز بزرگداشت مولوی
روز بزرگداشت مولوی - هشتم مهرماه در تقویم رسمی کشور به عنوان «روز بزرگداشت مولوی» ثبت شده است.
در مورد مولانا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
گذری بر آخرین وصیت حضرت علی و نگاه شعرای ایران به مولا؛
امر به معروف و نهى از منكر را ترك نكنید؛ نتیجه ترك آن این است كه بدان و ناپاكان بر شما مسلط خواهند شد و به شما ستم خواهند كرد، آنگاه هر چه نیكان شما دعا كنند، دعاى آنها برآورده نخواهد شد.
کد خبر: ۶۰۱۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۰۷
در ضیافت شامی که ˈعبدالله گلˈ رئیس جمهوری ترکیه به مناسبت حضور ˈحسن روحانیˈ رئیس جمهوری ایران و هیات همراه ترتیب داد، حضور خانم پا به سن گذاشته ای، متفاوت بود.
کد خبر: ۴۰۷۴۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۳/۲۱
مقبره مولانا جلال الدین محمد بلخی شاعر و عارف نامی ایرانی و سراینده مثنوی معنوی، در شهر قونیه واقع است که عبدالرحمان جامی دیگر شاعر ایرانی درباره این مکان سروده است: «کعبه العشاق باشد این مکان/ هر که ناقص آمد اینجا شد تمام».
کد خبر: ۳۹۱۶۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۱/۲۰
به مناسبت روز بزرگداشت مولوی؛
هنگامی که عطار با جلالالدین شش ساله روبهرو میشود، اینقدر آینده او را روشن میبیند که نقل این ماجرا تا به امروز از سر زبانها نمیافتد؛ کودکی که بعدها عارفی بنام شده و با دیدن شمس تبریزی، چنان آتشی به جانش میافتد که هنوز شعلههایش از تک تک بیتهایش زبانه میکشد، ولی دریغ از ما که گاه به گشودن کتاب هم که شده، سراغش را نمیگیریم؛ راستی خبر دارید که وزیر فرهنگ ترکیه ادعا کرده که مولانا ...
کد خبر: ۲۷۵۵۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۰۷/۰۹
کد خبر: ۱۴۵۱۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۸۹/۱۱/۱۰
بازنشر
سید سلمان صفوی
کد خبر: ۴۸۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۶