در مورد نهج البلاغه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات

نَهجُ البَلاغه برگزیده‌ای از نامه‌ها، خطبه‌ها و سخنان امام علی(ع) است که سید رضی در اواخر قرن چهارم هجری قمری آنها را جمع‌آوری کرد. این کتاب به دلیل محتوا و بلاغتش، به «اخ‌ القرآن» (برادر قرآن) نام‌گذاری شده است. برخی از ادیبان عرب، فصاحت و بلاغت نهج‌البلاغه را ستوده‌اند. این کتاب در سه قسمت خطبه‌ها، نامه‌ها، کلمات قصار دسته بندی شده است. امام در بسیاری از خطبه‌‌ها، مردم را به انجام دستورات الهی و ترک محرمات دعوت کرده و در بخشی از نامه‌ها که خطاب به فرمانداران است، آنها را به رعایت حق مردم سفارش کرده است.

برخی در نسبت دادن نهج‌البلاغه به حضرت علی(ع) تشکیک کرده‌اند، اما در مقابل بسیاری از علمای شیعه و برخی از علمای اهل سنت همچون ابن ابی‌الحدید معتزلی نسبت دادن این کتاب به حضرت علی(ع) را صحیح می‌دانند و معتقدند که سید رضی فقط این سخنان را جمع آوری کرده است. برخی از علمای شیعه برای اثبات صحت سخنان و کلمات نهج البلاغه کتاب‌های متعددی در مورد اسناد و مدارک نهج‌البلاغه نوشته‌اند.

نهج‌البلاغه به ۱۸ زبان ترجمه شده است. شرح‌ها و مستدرکات متعددی نیز در مورد نهج‌البلاغه نوشته شده که برخی تعداد آن‌ها تا حدود ۳۰۰ عنوان بیان کرده‌اند.

نهج‌البلاغه در دوران معاصر مخصوصا بعد از انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گرفت و در مورد آن کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌های متعددی تالیف شد. برخی ادعا کرده‌اند که نهج‌البلاغه یکی از کتاب‌هایی است که در عصر حاضر همواره در کنار قرآن در خانه‌‌های شیعیان یافت می‌شود. همچنین در این سال‌ها کنفرانس‌ها و همایش‌های متعددی از طرف سازمان‌ها و نهادهای مختلف در مورد نهج‌البلاغه برگزار شده است. علاوه بر این، رشته‌ای با عنوان نهج‌البلاغه در مقطع کارشناسی ارشد تدوین شده و مربیان و معلمان زیادی با هدف ترویج مفاهیم نهج‌البلاغه، تربیت شده‌اند.

 

معرفی

امام علی(ع):
«چندانکه زمانه رام توست آن را آسان گیر و به امید بیشتر، خطر را بر خود مپذیر.»

نهج البلاغه، ترجمه شهیدی،۱۳۷۷ش، نامه ۳۱، ص ۳۰۵.

نهج‌البلاغه کتابی شامل خطبه‌ها، نامه‌ها و جملات کوتاه حکیمانه امام علی(ع) است، که به عقیده برخی پس از قرآن کریم و احادیث نبوی، مهم‌ترین منبع شناخت اسلام و ارزش‌های دینی است. سید رضی که به عنوان یکی از عالمان بزرگ شیعی معرفی شده در اواخر قرن چهارم هجری این مجموعه را جمع آوری کرده است.  او درخواست دوستانش را برای جمع آوری مجموعه سخنان فصیح و بلیغ امیر‌المومنین، مهم‌ترین انگیزه خود برای تالیف این کتاب عنوان کرده است. 

معیار انتخاب سخنان امام علی(ع) در این کتاب فصاحت و بلاغت عنوان شده است. به همین دلیل کتاب نهج‌البلاغه، به معنای «راه و طریق آشکار بلاغت» نامیده‌ شده است.شیخ محمد عبده، یکی از علمای اهل سنت مصر معتقد است که «نهج‌البلاغه» بهترین توصیف و عنوان برای این کتاب است.

برخی عنوان کرده‌اند منبع سید رضی برای گردآوری سخنان حضرت علی(ع) بسیار غنی و گسترده بوده؛ چرا که او برای جمع‌آوری این کتاب از دو کتابخانه بزرگ بغداد بهره برده است. یکی از آنها کتابخانه ۸۰ هزار جلدی برادرش سید مرتضی بوده و دیگری نیز کتابخانه ۱۰ هزار جلدی «بیت الحکمه» وزیر بهاءالدوله ابن‌بویه دیلمی بوده است. برخی نقل کرده‌اند که سید رضی در شش جلد، نهج البلاغه را جمع‌آوری کرده‌ بود.

اهمیت و ارزش

محدث نوری در کتاب مستدرک الوسائل نهج‌البلاغه را برادر قرآن دانسته است. برخی گزارش کرده‌اند که نهج‌البلاغه یکی از کتاب‌های مورد توجه شیعیان برای حفظ کردن بعد از قرآن بوده است. بر اساس این گزارش‌ها نهج‌البلاغه بعد از قرآن، بیشترین نسخه‌های خطی، شرح و تفسیر را در فرهنگ اسلامی به خود اختصاص داده است و بسیاری از متون ادبی فارسی و عربی بعد از قرآن از نهج‌البلاغه تاثیر پذیرفته‌اند. 

ترجمه این کتاب به زبان‌های مختلف و متعدد نشان دهنده جایگاه ویژه این کتاب نزد مسلمانان است. در زبان فارسی حدود ۳۹ ترجمه برای نهج‌البلاغه گزارش شده است.  ترجمه و تفسیر‌های متعددی از نهج‌البلاغه به زبان فارسی وجود دارد که یا ناتمام مانده یا به بخشی از نهج‌البلاغه اختصاص یافته است.

 در کتاب اعیان الشیعه ادعا شده است که نهج‌البلاغه یکی از بزرگ‌ترین افتخارات عرب و اسلام است، همچنین در این کتاب عنوان شده است که شرح‌های نهج‌البلاغه بسیار زیاد هستند به نحوی که قابل جمع آوری نیستند. برخی نیز ادعا کرده‌اند که در مورد نهج‌البلاغه بیش از ۳۰۰ عنوان کتاب نوشته شده است. در کتابنامه نهج‌البلاغه نیز نام ۳۷۰ عنوان کتاب پیرامون نهج‌البلاغه آورده شده است.

ارزش ادبی

در مورد اهمیت و ارزش ادبی و بلاغت نهج‌البلاغه سخنان متعددی از اندیشمندان زبان عربی نقل شده است برخی یکی از دلایل ماندگاری این کتاب را فصاحت و بلاغت موجود در این کتاب دانسته‌اند. ابن ابی الحدید عالم اهل سنت قرن هفتم هجری و شارح نهج‌البلاغه در ذیل شرح خطبه ۱۰۸ امام علی(ع) عنوان کرده است، یک سطر از نهج‌البلاغه با ۱۰۰۰ سطر و حتی بیشتر از سخنان ابن نباته، خطیب معروف قرن چهارم قمری، برابر است. او حتی در جای دیگر با شماتت کسانی که کلام امام علی(ع) را با ابن نباته مقایسه می‌کنند، کلام و اشعار ابن نباته را در مقابل نهج‌البلاغه مانند شعر شاگرد در مقابل استاد و شعر عالی در مقابل اعلی می‌داند.

جورج جرداق نویسنده مسیحی لبنانی نیز نهج‌البلاغه را کتابی با بالاترین سطح بلاغت معرفی کرده است و آن را قرآنی می‌داند که از مقام خود کمی پایین آمده است. او معتقد است تمام زیبایی‌های زبان عرب در این کتاب یافت می‌شود. او همچنین کلام نهج‌البلاغه را پایین‌تر از کلام خالق و بالاتر از کلام مخلوق عنوان کرده است. از شهاب الدین آلوسی فقیه و مفسر شافعی نیز این کلام نقل شده است. مکارم شیرازی از آلوسی نقل می‌کند که او عنوان کرده است که در نهج‌البلاغه سخنانی نزدیک به مرحله اعجاز وجود دارد.

همچنین شیخ ناصیف الیازجی ادیب و شاعر لبنانی، حفظ قرآن و نهج‌البلاغه را به پسرش برای سرآمد شدن در فصاحت و بلاغت زبان عربی سفارش کرده است. محیی الدین عبد الحمید، یکی از دانشمندان زبان عربی با تمجید از نهج‌البلاغه، این کتاب را چشمه جوشان بلاغت و فصاحت زبان عربی معرفی کرده است و معتقد است کلامش، فصیح‌ترین کلام بعد از کلام خداوند و رسولش است.

در مورد نهج البلاغه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

کد خبر: ۱۲۱۲۴۱۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶

پیام آیت الله جوادی آملی به دومین همایش ملی نهج البلاغه در آرا و اندیشه‌های اسلام شناسان
این مردمسالاری دینی یعنی هم سالاران دینی باشند، هم مردم؛ هم رهبران متدین باشند که نه بیراهه بروند و نه راه کسی را ببندند و هم مردم متدین باشند؛ نه احتکاری باشند، نه اختلاسی باشند و نه نجومی. اگر هر دو از این نقص و عیب رهیدند، می شود مردمسالاری دینی / وجود مبارک حضرت امیر در زمان حکومتش می فرمود: «الفقه ثم المتجر» [۸]؛ مبادا احتکار، مبادا اختلاس، مبادا نجومی، چه در مسئولان چه در مردم، تا بشود مردمسالاری دینی.
کد خبر: ۱۱۳۰۳۳۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۶

پیامبر(ص) درباره مردم بعد از خودش نیز دغدغه داشت
مفسر قرآن کریم گفت: برای اینکه بتوانیم شخصیت نورانی و الهی حضرت محمد(ص) را بشناسیم باید به قرآن کریم، نهج‌البلاغه و روایات اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) مراجعه کنیم.
کد خبر: ۱۰۸۰۲۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۳

گزیده‌ خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبر‌های «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۶۳۲۳۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۰

محمدامین صدر*
کد خبر: ۱۰۳۱۹۶۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۵

سید مرتضی واعظ ۱، سید محمد حسین سیادتی ۲
کد خبر: ۱۰۳۱۰۹۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۱

کد خبر: ۹۸۹۰۳۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۷

اگر رعیت بر تو به ستمگری گمان برد، عذر خود را به آشکارا با آنان در میان بگذار... بپرهیز از خون‌ها و خونریزی‌های بناحق، زیرا هیچ چیز بیش از خونریزی بناحق، موجب کیفر خداوند نشود و رشته عمر را نبرد... هرگز مگوی که مرا بر شما امیر ساخته‌اند و باید فرمان من اطاعت شود. در کار کارگزارانت بنگر و پس از آزمایش به کارشان برگمار، نه به سبب دوستی با آن‌ها... بدان که والی را خویشاوندان و نزدیکان است و در ایشان خوی برتری‌جویی و گردنکشی است و در معاملت با مردم رعایت انصاف نکنند.
کد خبر: ۹۵۳۴۲۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۱

کد خبر: ۸۹۵۰۲۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۸

کد خبر: ۸۹۴۳۲۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۴

کد خبر: ۷۳۰۱۴۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۲۳

دکتر فرزاد جهان بین
کد خبر: ۵۶۴۵۱۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۱۰

انگلیسی‌ها که به خوبی با برخی تعصبات قومی در جهان اسلام آشنا بوده و برای تقویت آن برنامه‌های طول و دراز داشته‌اند، تاکنون این مسأله را دامن زده و.../ کلمه «خلیج‌فارس» و «بحر فارس» قرن‌هاست که در میان ملت‌ها شهرت دارد و... نپذیرفتن این دلیل روشن و محکم، سیاستی استکباری است، نه شبهه علمی.
کد خبر: ۱۸۶۶۸۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۰/۰۶/۰۶

حجت الاسلام والمسلمین سیدصدرالدین قبانچی در گفتگو با مرکز خبر حوزه، با تأکید بر این که امام علی (ع) یک شخصیت چند بعدی است، گفت: جهاد با دشمنان اسلام و یاری پیامبر (ص) دو ویژگی برجسته امام علی (ع) است که هیچ شکی در آن نیست.
کد خبر: ۱۷۱۰۷۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۰/۰۳/۲۶

nabzefanavari
ostanha
bato
farhangi
jahan
economic
sport
social
parliment
نبض بورس - داخلی - ستون چپ