کلیات
بلاروس یک سرزمین دور از دریا در اروپای خاوری است، که با کشورهای روسیه، اوکراین، لهستان، لیتوانی، و لتونی هممرز است. پایتخت آن شهرمینسک است، و شهرهای مهم دیگر آن برست، برست، گرودنو، گومل، موگلیف و ویتبسک هستند. در بیشتر دوران تاریخ، این ناحیه که هماکنون تحت عنوان بلاروس شناخته میشود، بخشی از سرزمینهای دیگر بود که از آن جمله میتوان به دوکنشین پولاتسک، دوکنشین بزرگ لیتوانی، همسود لهستان-لیتوانی و امپراتوری روسیه اشاره کرد. نهایتاً، در سال ۱۹۲۲، به یک جمهوری در اتحاد شوروی تحت عنوان بلاروسیه SSR تبدیل شد. این جمهوری بهطور رسمی در ۲۷ اوت ۱۹۹۰، حاکمیت خود را اعلام کرد، و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، استقلال خود را به عنوان جمهوری بلاروس در ۲۵ اوت ۱۹۹۱ اعلام کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون، الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور این کشور بودهاست. بلاروس فعلاً در حال مذاکره با همسایه خود روسیه است تا هر دو کشور در میان سایر موارد، اقتصاد خود را در طرحی به نام اتحادیه روسیه و بلاروس با همدیگر یکپارچه کنند. این کشور هنوز هم متحمل آثار انفجار هستهای در حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ است، که در همسایگی جمهوری سوسیالیست شوروی اوکراین قرار داشت.
از لحاظ رسمی، این کشور تحت عنوان جمهوری بلاروس شناخته میشود، در حالی که نام کوتاه آن بلاروس است. برخی کاربرد عبارت " بلاروسی " را که با استفاده از بیان مستقیم روسیسازی آن بوده، کسر شأن میدانند. این نام بهطور نادرست به "روسیه سفید" ترجمه شده، که این نام به یک منطقهای جداگانه اشاره دارد.
سیاست
بلاروس یک جمهوری است که توسط رئیسجمهور و مجلس دوگانه آن –مجلس ملی جمهوری بلاروس و مجمع ملی- اداره میشود که شامل یک مجلس پایین دستی، مرکب از ۱۱۰عضو مجلس نمایندگان جمهوری بلاروس مجلس نمایندگان، و یک مجلس بالادست، با ۶۴عضو شورای جمهوری بلاروس شورای جمهوری میباشد. مجلس نمایندگان اختیار دارند تا نخستوزیر بلاروس را منصوب نمایند، اصلاحاتی در قانون اساسی بدهند، به نخستوزیر رأی اعتماد داده و پیشنهادهایی راجع به سیاست خارجی و داخلی بلاروس ارائه نمایند. شورای جمهوری این قدرت را دارد که مقامات گوناگون دولتی را انتخاب نموده، رئیسجمهور را استیضاح کرده و نیز اختیار دارد تا لوایح مورد تصویب مجلس نمایندگان را قبول یا رد نماید.
هر یک از این مجامع میتوانند هرگونه قانون مصوب از سوی مقامات محلی را در صورتی که مغایر با قانون اساسی بلاروس باشد، رد (وتو) کنند. رئیسجمهور- از سال۱۹۹۴، الکساندر لوکاشنکو- رهبر کشور میباشد. دولت، شورایی از وزرا به ریاست نخستوزیر بلاروس نخستوزیر است؛ اعضای شورای وزیران لازم نیست عضو مجلس (قوه مقننه) باشند، و از سوی رئیسجمهور تعیین میشوند. قوه قضائیه شامل دادگاه عالی و دادگاههای ویژه گوناگونی همچون دادگاه قانون اساسی بلاروس است، که به قانون اساسی یا قوانین اجرایی میپردازد. قضات دادگاه قانون اساسی از سوی رئیسجمهور انتخاب شده و مورد تأیید شورای (مجمع) جمهوری قرار میگیرند.
در بلاروس، با این که احزاب سیاسی وجود دارند که یا موافق یا مخالف رئیسجمهور لوکاشنکو هستند، اکثریت کرسیهای مجمع ملی توسط افرادی اشغال میشود که وابستگی به هیچیک از احزاب سیاسی ندارند. اما، سه حزب وجود داند که کرسیهای مجلس نمایندگان را اشغال میکنند: حزب کمونیست بلاروس، حزب کشاورزان بلاروس و حزب لیبرال دموکرات بلاروس. دو حزب دیگر که متعهد به حمایت از لوکاشنکو، حزب سوسیالیست ورزش دوست بلاروس و حزب جمهوریخواه کار و عدالت میباشند که در انتخابات اکتبر۲۰۰۴هیچ کرسی را به دست نیاوردند. احزاب مخالف، همچون جبهه خلق بلاروس و حزب متحد غیرنظامی بلاروس نیز هیچ کرسی را در آن احراز نکردند. UCPB و BPF احزاب دیگری هستند که ائتلاف خلق به علاوه ۵، گروهی از احزاب سیاسی مخالف لوکاشنکو، را شامل میشوند. سازمانهای متعددی از جمله OSCE سازمان امنیت و همکاری در اروپا OSCE، این انتخابات را به سبب نتایج منفی احزاب مخالف و غرض ورزی رسانههای بلاروس به سود دولت، فاقد آزادی لازم اعلام نمودند.
تقسیمات کشوری
بلاروس به شش استان ("oblast") تقسیم میشود، که شهرهای آن به عنوان مراکز اداری آن نامیده میشوند. شهر مینسک، واقع در ایالت مینسک، دارای جایگاه ویژهای از یک زیر مجموعه کشوری است که هیچیک از این ووبلاستها آن را شامل نمیشوند.
تقسیمبندی زیر گروهی " اوبلاست " میراث دوره شوروی میباشد. اوبلاستها نیز خود به زیرگروههایی به نام " رایون "ها تقسیم میشوند. ترجمه رایج این واژه " بخش "ها یا " نواحی" است. مقامات اداری محلی (" رایساوت "، "مشاور رایون ") از سوی ساکنین رایون انتخاب میشوند؛ و مقامات اجرایی محلی ("مدیریت رایون ") نیز توسط مسئولان بالاتر اجرایی منسوب میگردند. به همین صورت، هر اوبلاستی دارای یک مقام قانونگذار خود ("اوبلزووت ") بوده که از طرف ساکنان آنجا انتخاب میشود، و نیز یک مقام اجرایی ("مدیریت اوبلاست ") که رهبر آن از سوی رئیسجمهور تعیین میشود.
(مراکز مدیریتی در داخل پرانتزها قرار گرفتهاند)
۱-مینسک (پایتخت)
۲-ایالت برست (برست)
۳-ایالت گومیل (گومیل)
۴-ایالت گرودنا (گرودنا)
۵-ایالت ماگیلیوف (ماگیلیوف)
۶-ایالت مینسک (مینسک)
۷-ایالت ویتبسک (ویتبسک)
جغرافیا
مساحت
کشور بلاروس ۲۰۷٬۵۹۵ کیلومتر مربع و کم و بیش اندازه گویان است. بلاروس یک کشور دور از دریا، نسبتاً پست، و شامل نواحی گستردهای از سرزمینهای باتلاقی میباشد. دریاچهها و رودخانهها این کشور را بریده بریده نمودهاند.
بزرگترین منطقه باتلاقی آن پولزیا است که در میان وسیعترین تالابهای اروپایی قرار دارد. ۱۱ هزار دریاچه در بلاروس وجود دارد، اما اکثر این دریاچهها کمتر از ۵/۰ کیلومتر مربع (۱۲۴ مایل مربع) وسعت دارند. سه رودخانه اصلی در داخل این کشور جریان دارند، رود نمان، رودخانه پریپیات، و رود دنیپر.
بلندترین نقطه بلاروس در جیارژیانسکارا هارا (تپه جیارژیانسکارا) به بلندای ۳۴۵ متر (۱۱۳۲ پا) میباشد. آب و هوای آن از زمستانهای بسیار سرد (دمای متوسط در ژانویه در دامنهای بین ۸- درجه سلسیوس تا ۲- درجه سلسیوس) تا تابستانهای خنک و بارانی (میانگین دمای ۱۵ درجه سلسیوس تا ۲۰درجه سلسیوس) در نوسان است.
جنگلها ۳۴٪ کل مناظر این کشور را پوشاندهاند، و محصولات جنگلی را یکی از پررونقترین منابع طبیعی برای این سرزمین میکنند. دیگر منابع طبیعی که میتوان در بلاروس یافت شامل ذخایر زغال سنگ نارس، مقادیر اندکی نفت و گاز طبیعی، گرانیت، دولومیت، سنگ آهک، خاک رسوبی، گل سفید، ماسه، شن و خاک رس میشود.
در حدود یک پنجم این سرزمین، بیشتر در ایالات جنوب خاوری و گومیل و ماگیلیوف هنوز تحت تأثیر انفجار سال ۱۹۸۶ درفاجعه نیروگاه هستهای چرنوبیل، اوکراین قرار دارد. با این که مقدار پرتوافکنی از زمان فاجعه تاکنون (تا یک درصد) کاهش یافته، بیشتر این ناحیه به عنوان نواحی غیرقابل سکونت در نظر گرفته شدهاست.
اقتصاد
نظام اقتصادی تا حدود ۸۰٪ تحت کنترل دولت قرار دارد، و از زمان اتحاد شوروی تاکنون چنین بودهاست. این کشور از لحاظ اقتصادی نسبتاً با ثبات است، اما تا حدود زیادی در تأمین مواد خام به متحد نزدیک خود روسیه وابسته است. صنعت و کشاورزی عمدتاً در دست دولت قرار دارد؛ بنابراین بلاروس یکی از معدودترین بازماندههای اقتصادهای ملی با سرمایهگذاری دولتی میباشد. کشاورزی تحت کنترل کشت اشتراکی با زیربخشهای عمده کشت سیب زمینی و پرورش دام است.
از لحاظ تاریخی مهمترین شعب صنعت شامل منسوجات و فرآوری چوب (جنگلی) میباشد. پس از سال۱۹۶۵، ایجاد صنعت سنگین و مهندسی مکانیک (تراکتور، یخچال) عمدتاً سبب ارتقاء توسعه صنعتی گردید. در داخل اتحاد شوروی، بلاروس یکی از توسعه یافتهترین جمهوریها از لحاظ صنعتی بود. به لحاظ اقتصادی، بلاروس خود در همسود کشورهای مستقل، مجمع اقتصادی اوراسیا و اتحادیه روسیه و بلاروس شرکت دارد. پس از سال۱۹۹۰، با عرضه ساختارهای بازار آزاد به داخل اتحاد شوروی پیشین، تولید صنعتی شناور گردید. اما، رشد اقتصادی در سال ۱۹۹۶ به آن بازگشت و بلاروس در سال۲۰۰۱ اولین کشور از گروه کشورهای مستقل همسود (CIS) بود که به سطوح تولید صنعتی و کشاورزی سال۱۹۹۰رسید.
تولید ناخالص ملی برای سال۲۰۰۵ (تخمیناً) بالغ بر ۱۳/۷۹ میلیارد دلار که تقریباً برابر با درآمد سالانه ۷۷۰۰ دلار به ازای هر فرد میشود. در سال۲۰۰۵، تولید ناخالص ملی تا حدود ۹٪–۸ با وجود نرخ متوسط تورم حدود ۸٪، افزایش یافت. بر طبق (آمار) سازمان ملل، طی ده سال گذشته، متوسط ماهانه درآمد از ۲۰دلار آمریکا به ۲۲۵ دلار آن افزایش یافتهاست.
نرخ بیکاری، بر اساس آمار دولت بلاروس، در سال۲۰۰۵، ۲٪ بودهاست. اما، کارشناسان خارجی معتقد بودهاند که نرخ واقعی آن احتمالاً از این میزان بیشتر است. موضوع بحث برانگیزتر، تصمیم این کشور به کنار گذاشتن روبل بلاروس (BYR) به نفع روبل روسیه (RUB) میباشد که بر طبق آژانس خبری روسیه، آژانس ایتارتاس، از ۱ ژانویه ۲۰۰۸ آغاز میشود.
اقتصاد بلاروس تحت فشار اوضاع سیاسی داخل این جمهوری است. این فشار عمدتاً به شکل تحریمها علیه این کشور یا رهبری بلاروس قابل احساس است. مثلاً، اتحادیه اروپا، قطعنامه شورای (EC) به شماره ۲۰۰۶/۷۶۵ را در۱۸ می ۲۰۰۶، تصویب نمود. این قانون موجب مسدود شدن حسابهای رئیسجمهور لوکاشنکو و نیز بین ۳۰ تا ۳۵ نفر از مقامات بلندپایه بلاروس در بانکهای خارجی میشود. این تحریمها همچنین شامل ممنوعیت سفرهای رهبران یادشده به نقاط گوناگون میشود. این تحریم از سوی اتحادیه اروپا پس از زمانی اعمال شد که فراکسیون این کشور اعلام نمود که انتخابات ۱۹ مارس ۲۰۰۶ فریبکارانه بوده و نیز گروههای مخالف در این کشور سرکوب شدهاند.
روسیه واردات بنزین از بلاروس را در مارس افزایش داده است تا کمبود احتمالی در بازار داخلی به دلیل تعمیرات برنامه ریزی نشده پالایشگاههای روسیه پس از حملات پهپادهای اوکراین را رفع کند.
کد خبر: ۱۲۲۹۳۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۰
سوت
در مسابقات رده بندی جام جهانی فوتبال ساحلی، ایران به مصاف بلاروس رفت و با نتیجه شش بر یک به برتری رسید و روی سکوی سوم جان ایستاد. خلاصه این مسابقه دیدنی را تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۲۲۳۸۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۶
نبض خبر
تصاویری از تعدادی پناهجوی ایرانی منتشر شده که زیر بارش شدید برف و بیش از یک هفته است که در مرز بلاروس با لیتوانی گیر افتادەاند. تصاویر نشان میدهد این ایرانیها در حال یخ زدن هستند. ویدیوی درخواست این پناهجویان برای کمک را میبینیم.
کد خبر: ۱۲۰۷۱۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۷
یک مقام نظامی سابق اوکراین گفت که ارتش این کشور نیم میلیون مین در مناطق مرزی با روسیه و بلاروس کاشته است.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
الکساندر لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس گفت: روسیه و اوکراین در جنگ با یکدیگر به بنبست رسیدهاند و برای پایان دادن به این درگیری باید بر سر میز مذاکره بنشینند.
کد خبر: ۱۲۰۱۲۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۷
وزیر امور خارجه مجارستان طی اظهاراتی هشدار داد که قیمت برق در اتحادیه اروپا اکنون سه برابر بیشتر از چین است.
کد خبر: ۱۲۰۱۱۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۶
معاون اول رئیس جمهور در ادامه سفر خود به بلاروس با روسای مجالس این کشور دیدار و بر ایجاد حمایتهای قانونی از گسترش همکاریهای اقتصادی تاکید کرد.
کد خبر: ۱۱۹۹۱۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۵
در ادامه روابط در حال گسترش ایران و بلاروس ، محمد مخبر معاون اول رئیسجمهور با بدرقه رئیس دفتر رئیسجمهور و برخی اعضای کابینه، صبح امروز (سه شنبه) تهران را به مقصد مینسک ترک کرده بود تا پیرامون توسعه روابط دو کشور، پیگیری توافقات قبلی را در دستورکار قرار دهد.
کد خبر: ۱۱۹۹۱۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۵
معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران به دعوت رسمی نخستوزیر بلاروس و بهمنظور سفری یکروزه، عازم مینسک پایتخت این کشور شد.
کد خبر: ۱۱۹۸۹۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۵
محمد مخبر در سی امین سالگرد روابط رسمی ایران و بلاروس ، به مینسک سفر خواهد کرد.
کد خبر: ۱۱۹۸۶۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۳
"پاول موراویکو" معاون اول شورای امنیت ملی بلاروس گفت که کارشناسان این کشور از مهارت کافی برای استفاده از تسلیحات تاکتیکی هستهای روسیه برخوردارند.
کد خبر: ۱۱۹۳۵۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۷
وزیر دفاع چین که برای بیش از دو هفته در انظار عمومی دیده نشده، توسط مقامات چینی تحت بازجویی است.
کد خبر: ۱۱۹۳۲۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۵
دستیار رئیسجمهور روسیه از فشار کمیته بینالمللی المپیک روی شورای المپیک آسیا برای عدم پذیرش این کشور در بازیهای این قاره خبر داد.
کد خبر: ۱۱۹۲۵۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۰
یک مقام ارشد اطلاعاتی اوکراین مدعی شد که بلاروس اولین کلاهک هستهای را از روسیه دریافت کرده است.
کد خبر: ۱۱۹۰۶۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۰
لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس گفت: «به پریگوژین گفتم مراقب خودت باش، او گفت: به جهنم، بگذار کشته شوم.»
کد خبر: ۱۱۸۹۷۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۵
کد خبر: ۱۱۸۷۱۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۸
در نشست وزیر دفاع بلاروس با رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، پیشنهاد افتتاح دفتر وابستگی نظامی در سفارتخانههای دو کشور و همچنین تشکیل کمیسیون مشترک همکاریهای نظامی بین دو ایران و بلاروس توسط دو مقام عالیرتبه نظامی مورد بررسی قرار گرفت.
کد خبر: ۱۱۸۵۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۱
یک مقام وزارت خارجه روسیه امروز دوشنبه شرط کشورش برای خارج کردن سلاحهای هستهای از بلاروس را اعلام کرد.
کد خبر: ۱۱۸۵۷۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۹
فوتو نیوز تابناک
یوگنی پریگوژین، رئیس گروه شبهنظامی واگنر در سخنانی گفته: آنچه در جبهه اوکراین میگذرد، مایه شرمساری است که ما نباید در آن شرکت کنیم. وی همچنین اظهار داشته، نیروهای واگنر برای مدتی در بلاروس میمانند و در این مدت ارتش بلاروس را به دومین ارتش برتر جهان تبدیل میکنند.
کد خبر: ۱۱۸۴۰۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۸
یوگنی پریگوژین، رئیس گروه واگنر با انتشار یک پیغام صوتی، پیشروی نیروهایش به سمت مسکو را "راهپیمایی عدالت" خواند و از "پیروزیهای آتی در جبهه در آیندهای نزدیک" خبر داد.
کد خبر: ۱۱۸۱۷۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۳