در مورد قوه قضاییه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات


قوه قضائیه، قوه ای است مستقل که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت در ایران است.  رئیس قوه قضائیه توسط رهبر ایران به مدت ۵ سال به این سمت منصوب می‌شود که باید مجتهد عادل و آگاه به امور قضایی و مدیر و مدبر باشد. ریاست قوه قضائیه را در حال حاضر بر عهده سید ابراهیم رئیسی است. پیس از او صادق آملی لاریجانی این سمت را در اختیار داشت. 

 


وظایف قوه قضاییه


در اصل ۱۵۶ قانون اساسی، وظایف متعددی برای قوه قضاییه بر شمرده شده است که از جمله آن می توان به رسیدگی‏ و صدور حکم‏ در مورد تظلمات‏، تعدیات‏، شکایات‏، حل‏ و فصل‏ دعاوی‏ و رفع خصومات‏ و اخذ تصمیم‏ و اقدام‏ لازم‏ در آن‏ قسمت‏ از امور حسبیه‏، که‏ قانون‏ معین‏ می‏ کند، احیای‏ حقوق‏ عامه‏ و گسترش‏ عدل‏ و آزادی های‏ مشروع‏، نظارت‏ بر حسن‏ اجرای‏ قوانین‏، کشف‏ جرم‏ و تعقیب‏ و مجازات‏ و تعزیر مجرمین‏ و اجرای‏ حدود و مقررات‏ مدون‏ جزایی‏ اسلام‏ و اقدام‏ مناسب‏ برای‏ پیشگیری‏ از وقوع‏ جرم‏ و اصلاح‏ مجرمین‏ اشاره کرد.


نحوه انتخاب رئیس قوه قضاییه


براساس اصل ۱۵۷ قانون اساسی، به‏ منظور انجام‏ مسئولیت‏ های‏ قوه‏ قضاییه‏ در کلیه‏ امور قضایی‏ و اداری‏ و اجرایی‏ مقام‏ رهبری‏ یک‏ نفر مجتهد عادل‏ و آگاه‏ به‏ امور قضایی‏ و مدیر و مدبر را برای‏ مدت‏ پنج‏ سال‏ به‏ عنوان‏ رییس‏ قوه‏ قضاییه‏ تعیین‏ می‏ نماید که‏ عالی ترین‏ مقام‏ قوه‏ قضاییه‏ است.


وظایف رییس قوه قضاییه


رییس‏ رییس‏ قوه‏ قضاییه‏ وظایف و اختیارات فراوانی دارد که از جمله آن می توان به ایجاد تشکیلات‏ لازم‏ در دادگستری‏ به‏ تناسب‏ مسئولیت‏ های‏ اصل‏ یکصد و پنجاه‏ و ششم‏. (براساس اصل ۱۵۸ قانون اساسی)، تهیه‏ لوایح‏ قضایی‏ متناسب‏ با جمهوری‏ اسلامی‏. (براساس اصل ۱۵۸ قانون اساسی)،  استخدام‏ قضات‏ عادل‏ و شایسته‏ و عزل‏ و نصب‏ آن‌ها و تغییر محل‏ ماموریت‏ و تعیین‏ مشاغل‏ و ترفیع آنان‏ و مانند این‌ها از امور اداری‏، طبق‏ قانون. (براساس اصل ۱۵۸ قانون اساسی). به موجب اصل ۱۶۴ قانون اساسی محل خدمت یا سمت قاضی را بدون رضای او نمی‏توان تغییر داد، مگر به اقتضای مصلحت جامعه با تصمیم رئیس‏ قوه‏ قضائیه پس از مشورت با رئیس ‏دیوان‏ عالی‏ کشور و دادستان کل، نصب رئیس ‏دیوان‏ عالی‏کشور و دادستان کل، با مشورت قضات دیوان ‏عالی کشور برای مدت پنج‏ سال. (براساس اصل ۱۶۰ قانون‏ اساسی)، پیشنهاد وزیر دادگستری به رئیس‏ جمهور (براساس اصل ۱۶۰ ‏قانون ‏اساسی)، تعیین ضوابط برای تشکیل دیوان‏ عالی ‏کشور (براساس اصل ۱۶۱ قانون ‏اساسی)، دیوان عدالت اداری زیر نظر رئیس‏ قوه قضائیه می‏ باشد. (براساس اصل ۱۷۳ قانون ‏اساسی) و سازمان بازرسی کل‏ کشور زیرنظر رئیس ‏قوه‏ قضائیه است. (براساس اصل ‏۱۷۴ قانون ‏اساسی) اشاره کرد.


شرایط لازم برای انتخاب رئیس قوه ‏قضائیه


ریاست قوه قضاییه براساس اصل یکصد و پنجاه‏ و هفتم‏ قانون‏ اساسی، باید دارای شرایط چون مجتهد عادل بودن، آگاه به امور قضائی بودن و مدیر و مدبر بودن باشد.


دادسرا‌ها و دادگاه‌ها


قوه قضاییه بخش اعظم را که به عهده دارد از طریق دادسرا‌ها و دادگاه‌ها انجام می‌دهد.


دادسرا‌ها


با تدوین لایحه اصلاح قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب توسط قوه قضاییه و تصویب آن در مجلس در تاریخ ۲۸/۷/۸۱زمینه برای احیای مجدد دادسرا‌ها بوجود آمد.
این قانون دارای ویژگی‌ها ومزایای فراوانی است که احیای دادسراهااصلی‌ترین مزیت وفایده آن است و به همین خاطر نیز از این قانون به قانون احیای دادسرا‌ها یاد می‌شود. توجه به صلاحیت ذاتی محاکم با تقسیم آن به دادگاه‌های عمومی و اختصاصی، ادغام دادسرای عمومی و انقلاب، تخصصی نمودن دادگاه هابا تقسیم آن به دادگاه جزایی و حقوقی، احیای مرحله فرجامی در رسیدگی به جرایم مهم، احیای محاکم رسیدگی با تعدد قضات و ارجاع رسیدگی به جرایم مطبوعاتی در دادگاهی با سیستم رسیدگی با تعدد قضات، از دیگر مزایای این قانون است که احیاو اجرای آن‌ها موجب رعایت حقوق مردم می‌گردد. با احیای دادسرا‌ها موثرترین و اصلی‌ترین گام توسط مدیریت دستگاه قضایی برای تحقق توسعه برداشته شدو امروز ما شاهد احیای دادسرا‌ها در چهار استان تهران، قم، اردبیل و ایلام هستیم.


دادگاه‌ها


بیشترین ارتباط مردم با قوه قضاییه از طریق دادگاه هاست. دادگاه‌های عمومی متداولترین دادگاه هاست. دادگاه‌های عمومی متداولترین دادگاه‌ها محسوب می‌شوند که به اکثر دعاوی و اختلافات افراد جامعه رسیدگی می‌کنندو عموما دعاوی و اختلافاتی که به دادگاه‌ها ارجاع می‌شوند به دو دسته مختلف تقسیم می‌گردند که عبارتند از::دعاوی حقوقی ودعاوی کیفری. این دو دسته دعاوی هم به لحاظ ماهیت موضوع بایکدیگراختلاف دارند و هم روال رسیدگی به هر کدام از آن‌ها تا حدودی متفاوت با دسته دیگر دعاوی می‌باشد. دادگاه‌ها به لحاظ صلاحیتی به دادگاه عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند. دادگاه‌های اختصاصی دادگاه‌هایی هستند که به اعتبار ماهیت و نوع دعوا، یا به اعتبار افراد و طرفین دعوا تشکیل می‌شوند، نظیردادگاه‌های نظامی، انقلاب، ویژه روحانیت و دادگاه انتظامی قضات.


دیوان عالی کشور


دیوان عالی کشور عالیترین مرجع قضایی کشورمحسوب می‌شود که در ادوار مختلف قانونگذاری به دیوان تمیز، دیوان عالی تمیز، دیوان عدالت عظمی، دیوان کشور ودیوان عالی کشور نامیده شد. براساس آنچه که در قانون اساسی پیش بینی شده است، مهمترین وظیفه آن نظارت بر اجرای صحیح قوانین در محاکم و ایجاد وحدت رویه قضایی می‌باشد. مقر اصلی دیوان عالی کشور در تهران است، ولی بنابر تشخیص رئیس قوه قضاییه می‌تواند در شهرستان‌های دیگر نیز شعبی داشته باشد. تعداد شعب دیوان عالی بسته به نیاز دستگاه قضایی، می‌تواند افزایش یابد.

رئیس قوه قضاییه طبق اصل۱۶۲ قانون اساسی، رئیس دیوان عالی کشور را با مشورت قضات دیوان برای مدت ۵سال انتخاب می‌نمایدو انتخاب مجدد وی برای ادوار متوالی بلا مانع است. اولین رئیس دیوان عالی کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی شهید مظلوم آیت ا... دکتر بهشتی بود که براساس فرمان امام راحل (ره) به این سمت منصوب گردید. رئیس دیوان عالی کشور ریاست شعبه اول را نیز عهده دار است و می‌تواند اختیارات خود را در خصوص ارجاع پرونده‌ها وریاست جلسات هیئت عمومی به معاون اول قضایی یا رئیس یکی از شعب، محول نماید. هریک از شعب دیوان عالی کشور از دو نفر قاضی واجد شرایط که یکی از آن‌ها رئیس و دیگری مستشار است، تشکیل می‌شود. دیوان عالی کشور به تعداد لازم برای شعب عضو معاون خواهد داشت. عضو معاون می‌تواند وظایف هر یک از دو عضو شعبه را عهده دار گردد. تعداد معاونین نباید بیشتر از تعداد شعب باشد.


دیوان عدالت اداری


براساس اصل ۱۷۳ قانون اساسی برای رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به مامورین، واحد‌ها یا آیین نامه‌های دولتی و احقاق حقوق آن‌ها در قوه قضاییه وزیر نظر رئیس این قوه، نهادی حقوقی تشکیل شده است که دیوان عدالت اداری نام دارد.

نهاد‌ها و دستگاه‌های دولتی و عمومی برای انجام وظایف خودغالبا مبادرت به صدور آیین نامه‌ها یا نظاماتی می‌نمایند که در مواردی ممکن است با مقررات قانونی مطابقت نداشته باشد. براساس اصل ۱۷۰قانون اساسی ((قضات دادگاه‌ها مکلفند از اجرای تصویب نامه وآیین نامه‌های دولتی که مخالف با قوانین و مقررات اسلامی یا خارج از حدود اختیارات قوه مجریه است خودداری کنند))وبر اساس همین اصل ((هر کس می‌تواند ابطال این گونه مقررات را از دیوان عدالت اداری تقاضا کند.))براساس ماده۱۱قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۶۰موارد زیر در حیطه صلاحیت دیوان عدالت اداری می‌باشد:

۱- رسیدگی به شکایات و تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از:

الف) تصمیمات و اقدامات واحد‌های دولتی اعم از وزارتخانه ها، سازمانها، موسسات و شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها، تشکیلات و نهاد‌های انقلابی و موسسات وابسته به آنها.

ب) تصمیمات و اقدامات مامورین واحد‌های مذکور در بند ((الف)) راجع به وظایف آنها.

پ) آیین نامه‌ها وسایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری‌ها از حیث مخالفت مدلول آن‌ها با قانون و احقاق حقوق اشخاص در مواردی که تصمیمات یا اقدامات یا مقررات مذکور بعلت بر خلاف قانون بودن آن ویا عدم صلاحیت مرجع مربوط با تجاوز یا سوءاستفاده از اختیارات یا تخلف در اجرای قوانین و مقررات یا خوداری از انجام وظائفی که موجب تضییع حقوق اشخاص می‌شود.

۲- رسیدگی به اعتراض و شکایات از آراءو تصمیمات قطعی دادگاه‌های اداری، هیات‌ها کمیسیون‌ها یی مانند کمیسیون‌های مالیاتی، شورای کارگاه، هیئت حل اختلاف کارگر وکارفرما، میسیون موضوع ماده۱۰۰ قانون شهردای ها، کمیسیون موضوع ماده۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل‌ها ومنابع طبیعی منحصرا از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت باآنها.

۳- رسیدگی به شکایات قضات و مشمولین استخدام کشوری وسایر مستخدمین واحد‌ها و موسسات مذکور در بند ((یک))و مستخدمین موسساتی که شمول این قانون نسبت به آن‌ها محتاج ذکر نام است اعم از لشگری و کشوری از حیث تضییع حقوق استخدامی.


سازمان بازرسی کل کشور


گستردگی دستگاه اداری دولت و کارگزاران آن، همواره این خطر را به دنبال دارد که گاهی در بخشی از آن، مقررات قانونی نادیده گرفته شوند و تخلفاتی صورت گیردو با توجه به این که نظارت برحسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین در دستگاه اداری از جمله وظائف قوه قضاییه است، سازمان‌های بازرسی کل کشور به عنوان یکی از سازمان‌های اصلی قوه قضاییه این مهم را به انجام می‌رساند.

اصل ۱۷۴ قانون اساسی در همین خصوص اشعار می‌دارد: ((براساس حق نظارت قوه قضاییه نسبت به حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین در دستگاه‌های اداری، سازمانی به نام ((سازمان بازرسی کل کشور))زیر نظر رئیس قوه قضاییه تشکیل می‌گردد. حدود اختیارات وظایف این سازمان را قانون تعیین می‌کند.

 

در مورد قوه قضاییه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری:
به سرانجام رسیدن پرونده‌هایی موسوم به گروه رستمی صفا، بازگشت اموال بابک زنجانی، زندانی شدن مالک گروه عظام و یا رد دیون قابل توجه از دیگر مفسدین اقتصادی و بازگرداندن اموال به بیت المال به همراه عدم تحمل نسبت به بروز فساد در هر سطح و جایگاه در برون و درون دستگاه قضایی، نشان از عزم قوه قضاییه برای سلامت بخشی بدون خط قرمز به فضای اقتصادی و کسب و کار سالم دارد.
کد خبر: ۱۲۲۶۷۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۲

قوه قضاییه می‌گوید حسین هدایتی -از محکومان پرونده بانک سرمایه- به زندان بازگشته است.
کد خبر: ۱۲۲۴۱۹۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۸

رئیس دیوان عالی کشور :
رئیس دیوان عالی کشور گفت: دست استکبار صهیونیست و رژیم کودک کش اسرائیل، عامل اصلی جنایت تروریستی کرمان است.
کد خبر: ۱۲۱۴۴۴۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۷

مدیرکل امور اداری و کارگزینی کارکنان اداری قوه ­قضاییه گفت: برای ثبت نام امریه سربازی قوه قضاییه فقط مشمولین اعزامی آبان ماه مجاز به ثبت نام هستند.
کد خبر: ۱۲۰۱۸۳۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۹

رئیس دستگاه قضا:
رئیس قوه قضاییه گفت: دانشگاه نباید یک فضای بسته باشد؛ استاد باید تحقیقات و تتبعات خود را در دانشگاه عرضه کند و‌ در معرض نقد قرار دهد؛ در تضارب آراء است که اذهان و فکرها تکامل می‌یابند.
کد خبر: ۱۲۰۰۴۸۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۲

سخنگوی قوه قضاییه به تابناک پاسخ داد:
مرکز رسانه قوه قضاییه در ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ اعلام کرد که با تکمیل جابه‌جایی زندانیان حاضر در زندان رجایی‌شهر کرج و انتقال آنان به زندان قزلحصار، این زندان کاملاً تخلیه و تعطیل شده‌است.
کد خبر: ۱۲۰۰۳۷۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۲

مدت هاست خبر بازداشت دو تن از فرزندان حجت الاسلام مصدق، معاون اول قوه قضاییه در قالب «شنیده ها» و «غیر رسمی» در محافل خبری نقل می‌شود، تا اینکه سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری دو هفته پیش در پاسخ به خبرنگار «تابناک» درباره صحت و سقم چنین موضوعی اصل خبر را تایید کرد.
کد خبر: ۱۱۹۷۸۴۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۸

نشست خبری مسعود ستایشی سخنگوی قوه قضاییه ، امروز سه‌شنبه (۱۸ مهر ماه) با حضور خبرنگاران رسانه‌های مختلف برگزار شد.سخنگوی قوه قضاییه در این نشست خبری گفت: لازم است مجامع جهانی به جای محکوم کردن دفاع مشروع ملت مبارز فلسطین از جنایات رژیم کودک‌کش در غزه قاطعانه جلوگیری کنند.
کد خبر: ۱۱۹۷۸۳۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۸

با ورود سازمان بازرسی کل کشور قریب به ۱۱۸ میلیون دلار به بیت‌المال بازگشت.
کد خبر: ۱۱۹۶۴۷۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۱

رئیس قضا پس از اعلام بازداشت دونفر از فرزندان یک مسئول ارشد دستگاه قضایی:
نباید فرد را به زندان انداخت و سپس به تحصیل و جمع‌آوری دلیل مشغول شد؛ اینکه فردی را زندانی کنیم و به حیثیت او لطمه بزنیم و او مدت زیادی را در زندان بماند در حالیکه هنوز کیفرخواستی برایش صادر نشده، این ذهنیت را ایجاد می‌کند که بدون دلیل دستگیر شده است
کد خبر: ۱۱۹۶۲۲۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۰

بر اساس اعلام روابط عمومی مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه دومین همایش ملی ستاد صبر با شعار وحدت، مهرورزی و صلح در تاریخ یازدهم مهرماه سال‌جاری به مدت سه روز در مشهد مقدس با همت مرکز توسعه حل اختلاف و با همکاری تولیت آستان قدس رضوی(ع) برگزار می‌شود.
کد خبر: ۱۱۹۵۸۸۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۸

رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور در پاسخ به «تابناک» مطرح کرد:
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور از برگزاری دومین همایش ملی صبر با عنوان وحدت، مهرورزی و صلح از ۱۱ مهر ماه جاری به مدت سه روز و مصادف با میلاد رسول اکرم (ص) و امام جعفر صادق(ع) خبر داد و افزود: اختتامیه پویش با نام «به عشق امام رئوف می‌بخشم» با شعار وحدت، مهرورزی و صلح در مشهد و در جوار حضرت علی بن موسی الرضا ـ علیه السلام ـ برگزار می‌شود.
کد خبر: ۱۱۹۵۸۰۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۸

معاون راهبردی قوه قضاییه گفت: بر اساس سند تحول، قوه قضاییه یک نقشه راه دارد که هدف آن ارائه خدمت بهتر به مردم، شفافیت و پاسخگویی است.
کد خبر: ۱۱۹۳۵۰۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۶

وزیر کشاورزی روز گذشته در سفری به استان همدان اعلام کرد که هیچ ذرت آلوده‌ای در استان همدان وجود ندارد، در همین ارتباط روابط عمومی دادگستری استان همدان، این اظهارات وزیر جهاد کشاورزی را گزارش ناصحیح دانست.
کد خبر: ۱۱۹۲۷۶۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱

سخنگوی قوه قضاییه درباره پرونده مهدی یراحی گفت: در حال حاضر وی بر اساس قرار تامین بازداشت موقت در زندان به سر می‌برد.
کد خبر: ۱۱۹۲۶۸۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱

سخنگوی قوه قضاییه در پاسخ به «تابناک» تشریح کرد:
سخنگوی قوه قضاییه در آغاز نشست خبری اظهار کرد: از دولت عراق برای برگزاری مراسم پرشور اربعین و میزبانی از زوار میلیونی ایران از سوی قوه قضاییه تقدیر و تشکر می‌کنم. برگزاری این مراسم نشان داد که عمق عشق، علاقه، همدلی و همزبانی ملت‌ها در ابراز ارادت به ساحت اهل بیت (ع) مانند شمع فروزانی است که به رغم خواست دشمنان و برنامه ریزی‌های پیچیده آن‌ها هرگز خاموش نمی‌شود.
کد خبر: ۱۱۹۲۶۶۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱

محسنی‌اژه‌ای در نشست شورای عالی قوه قضاییه:
رئیس قوه قضاییه گفت: ادبیات و رفتار ما در اجرای قانون و مبارزه با فساد مهم است، اینکه فقط به مردم لبخند بزنیم کافی نیست، رفتار و ادبیات ما مهم است.
کد خبر: ۱۱۹۲۵۴۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۰

مهلت اجرای آزمایشی قانون شوراهای حل اختلاف در پایان شهریور ۱۴۰۲ به اتمام می‌رسد. به موجب قانون بودجه کل کشور (بند ن تبصره ۱۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور)، مهلت اجرای آزمایشی قانون شوراهای حل اختلاف به مدت شش ماه (تا پایان شهریور) تمدید شده بود اما با فرا رسیدن روزهای پایانی شهریور، هنوز وضعیت این لایحه مشخص نیست.
کد خبر: ۱۱۹۲۳۴۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۹

معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه گفت: کیفرخواست پرونده متهمان ترور و شهادت حاج قاسم سلیمانی چند ماه قبل صادر و به دادگاه ارسال شد و شعبه ویژه‌ای در دادگستری تهران در این زمینه در نظر گرفته شد تا روند رسیدگی را آغاز کند. در حال حاضر، فرآیند مربوطه برای محاکمه در حال طی شدن است و چشم‌انداز این موضوع این است که ظرف دو سه ماه آینده جلسات رسیدگی این دادگاه آغاز بکار کند.
کد خبر: ۱۱۹۱۷۶۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۶

بـاتوجه به افـزایش سـطح مبادلات و معاملات تجاری و پیچیده شدن مهارت‌ها، روابط و اصطلاحات تجاری نیاز به وجود دادگاه‌های تجاری بـیش از پیش آشکار شده و به همین دلیل بر اساس ماده ۲۹ قانون بهبود فضای کسب‌وکار مصوب سال ۱۳۹۰، قوه قضاییه و دولت مکلف شدند اقدامات قانونی لازم را برای تنظیم آیین دادرسی تجاری و تشکیل دادگاه‌های تجاری به‌عمل آورند.
کد خبر: ۱۱۹۱۴۷۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۴

nabzefanavari
ostanha
bato
farhangi
jahan
economic
sport
social
parliment
نبض بورس - داخلی - ستون چپ