کلیات

جمهوری چچن یا چچنستان یا چچنیا یکی از جمهوری‌های خودمختار روسیه است. جمعیت این جمهوری در سرشماری سال ۲۰۰۲ میلادی ۱٬۱۰۳٬۶۸۶ نفر بوده و پایتخت و بزرگترین شهر آن شهر گروزنی است.

جنگ های چچن

جمهوری مسلمان‌نشین چچن، از جمهوری‌های خودمختار روسیه در منطقه قفقاز، از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹ به تناوب دستخوش شورش استقلال‌طلبانه و درگیری نظامی شورشیان با نیروهای روسی بود در حالی‌که حرکت جدایی‌طلبانه این سرزمین به تدریج تحت تأثیر گروه‌های اسلامگرای تندرو قرار گرفته بود. ناآرامی چچن در سال‌های بعد باعث ناامنی در نقاط مختلف روسیه شد. جنگ داخلی چچن سرانجام به شدت توسط نیروهای مسلح فدراسیون روسیه سرکوب شد اما در سال‌های بعد، اقدامات خشونت‌آمیز گروه‌های چچنی در این جمهوری و سایر مناطق روسیه ادامه یافت که واکنش شدید دولت روسیه را در پی داشت. با این‌وجود، طی چند سال اخیر، آرامش نسبی در چچن برقرار بوده‌است.

جغرافیا

با قرار گرفتن در بخش شرقی شمال قفقاز، چچن تقریباً از همه سو به منطقه فدرال روسیه محدود می‌گردد. مرزهای این کشور در غرب به اوستیا و اینگاشتیا، در شمال به استاوروپل کاری، در شرق به داغستان و در جنوب به گرجستان ختم می‌گردد. پایتخت این منطقه خود مختار شهر گروزنی است.

• منطقه: ۱۹۳۰۰ کیلومتر مربع
• مرزها:
  • داخل روسیه
    • داغستان
    • اینگوشتیا
    • اوستیای شمالی-آلانیا
    • استان استاوروپل
  • خارجی:
    • گرجستان
  • رودخانه‌ها:
    • ترک
    • سونژا
    • رود آرگون

اقتصاد

در طی سال‌های جنگ اقتصاد چچن سقوط نمود. تولید ناخالص داخلی، چنانچه مطمئن محاسبه شده باشد، تنها بمیزان کسری از سطح قبل از جنگ رسید. مشکلات اقتصاد چچن بر اقتصاد جمهوری فدرال روسیه نیز تأثیر داشت – در دهه ۱۹۹۰ شماری از تبهکاری‌های مالی از طریق موسسات مالی چچن انجام گردیدند. از سوی دیگر چچن بیشترین نرخ عملیات انجام شده مالی در داخل فدراسیون روسیه به دلار آمریکا به جای روبل روسیه را داشته‌است. موارد زیادی از چاپ اسکناس‌های دلار تقلبی نیز در این کشور بچشم خورد. در سال ۱۹۹۴، جدائی طلبان قصد معرفی ارزی تازه با نام ناهار را داشتند که این اقدام با اشغالگری مجدد چچن توسط سربازان روس در خلال جنگ اول چچن ناکام ماند.

در نتیجه جنگ، تقریباً ۸۰٪ پتانسیل‌های اقتصادی چچن نابود گردید. تنها بخش اقتصادی که تا به حال بازسازی شده صنعت نفت است. تولید نفت این کشور در سال ۲۰۰۳ میلادی حدود سالیانه ۵/۱ میلیون تن متر (معادل سی هزار بشکه در روز) تخمین زده شد که از بالاترین سطح تولید یعنی ۴ میلیون تن متر دهه ۱۹۸۰ بسیار پایین‌تر بود. تولید سال ۲۰۰۳ چچن معادل ۶/۰٪ کل تولید نفت در روسیه برآورد گردید. سطح بیکاری در این کشور بالا بوده و بین ۶۰ و ۷۰ درصد در نوسان است. علی‌رغم پیشرفت‌های اقتصادی، هنوز هم اموری مانند قاچاق و دادوستد پایاپای بخش قابل ملاحظه‌ای از اقتصاد چچن را در بر می‌گیرد.

بنابر گزارش دولت روسیه، از سال ۲۰۰۰ میلادی، بیش از دو میلیارد دلار صرف بازسازی اقتصاد چچن شده‌است. به‌هرحال بنابر گزارش آژانس مرکزی کنترل اقتصاد روسیه (" شیوتنایا پالاتاً)، بیش از ۳۵۰ میلیون دلار صرف این امر نگردیده‌است.

از سال ۲۰۰۶ شرکت مگافون (موبی کام – کاوکاز) با ۳۰۰۰۰۰ مشترک، تنها شرکت فعال در زمینه تلفن همراه در چچن است. این در حالی است که شرکت‌های ام‌تی‌اس و ویمپل‌کام نیز مجوزهای لازم را اخذ کرده‌اند.