در مورد لیبی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات


لیبی با نام رسمی دولت لیبی، کشوری عربی در آفریقای شمالی است که با کشورهای مصر،  سودان،  چاد،  نیجر،  الجزایر و تونس هم‌مرز است و پایتخت لیبی، شهر طرابلس است.  نخست وزیر موقت این کشور عبدالرحیم الکیب است.  

 

جغرافیا


کشور لیبی با مساحتی در حدود ۱٬۸۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع چهارمین کشور پهناور قاره آفریقا و هفدهمین کشور پهناور جهان است که ۱٫۷ میلیون نفر از جمعیت ۶٫۵ میلیون نفری لیبی در پایتخت این کشور، طرابلس، زندگی می‌کنند. معنای نام لیبی از جمله یونانی libyans به معنای قوم بربر گرفته شده است.

پیرامون ۹۰ درصد از سرزمین لیبی را بیابان و صحرا‌های بی آب و علف پوشانده‌است. مناطق نسبتاً سرسبز لیبی در کناره‌های دریای مدیترانه قرار گرفته ‌است. هیچ رودخانه دائمی در خاک لیبی وجود ندارد و تنها ۲ درصد خاک آن کاربرد کشاورزی دارد. بخش عمده مواد غذایی مورد نیاز مردم لیبی از خارج وارد می‌شود. لیبی از دید تراکم جمعیت یکی از کم تراکم‌ترین کشور‌های دنیاست.

 مساحت لیبی اندکی بزرگتر از ایران است، ولی جمعیت آن کمتر از یک دهم ایران است. ۹۰ درصد از جمعیت ۶٫۵ میلیون نفری این کشور در باریکه‌ای از کناره‌های مدیترانه‌ای این کشور زندگی می کنند و در مناطق دیگر تنها قبیله‌های بیابانگرد (بدوی) روزگار می‌گذرانند.

 

اقتصاد


کشور لیبی یکی از ۱۰ کشور اصلی صادرکننده نفت در جهان است و تولید ناخالص ملی سرانه آن جزو بالاترین‌ها در آفریقا است.  لیبی صاحب بزرگترین ذخایر نفت آفریقا است. تولید ناخالص داخلی این کشور ۷۸٫۷۹ میلیارد دلار است و یک میلیون و ۸۲ هزار نفر نیروی کار آن را تشکیل می‌دهند.

نرخ بیکاری در لیبی ۳۰ درصد است و ۷٫۴ درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۰۷ میلادی نرخ تورم در این کشور ۳٫۳ درصد برآورد شد.  محصولات صادراتی این کشور شامل نفت خام، محصولات فراوری شده پتروشیمی،  گاز طبیعی و مواد شیمیایی است که به کشور‌های ایتالیا (۳۶٫۷ درصد)،  آلمان (۱۴٫۳ درصد)،  اسپانیا (۸٫۷ درصد)،  آمریکا (۶٫۱ درصد)،  فرانسه (۵٫۶ درصد) و ترکیه (۵٫۳ درصد) صادر می‌شود.

محصولات وارداتی لیبی شامل ماشین‌آلات،  کالا‌های مصرفی، و تجهیزات حمل و نقل است که از کشور‌های ایتالیا (۱۸٫۹ درصد)،  آلمان (۷٫۹ درصد)، چین (۷٫۵ درصد)،  تونس (۶٫۳ درصد)،  فرانسه (۵٫۸ درصد)،  ترکیه (۵٫۲ درصد)،  آمریکا (۴٫۷ درصد)،  کره جنوبی (۴٫۳ درصد) و انگلیس (۴ درصد) وارد می‌شود.

 

سیاست


لیبی به صورت «پادشاهی لیبی» در سال ۱۹۵۱ به استقلال رسید و از سال ۱۹۶۹ تا سال ۲۰۱۱ توسط معمر قذافی که با انجام یک کودتای نظامی بر سر کار آمد رهبری شد. با بروز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ و پیروزی نسبی مخالفین قذافی، بخش اعظمی از لیبی در کنترل شورای ملی انتقالی اداره می‌شد. کرسی لیبی در سازمان ملل از تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۱ به نماینده شورای ملی انتقالی سپرده شده‌است.

در بهمن ماه ۱۳۸۹ اعتراضات گسترده‌ای در لیبی علیه حکومت معمر قذافی آغاز شد که باعث شد به مرور بخش‌های مختلفی از این کشور از کنترل نیرو‌های حکومت خارج شود. سرانجام در ۲۸ مهرماه ۱۳۹۰ با قتل معمر قذافی حکومت وی بر این کشور کاملاً تمام شد. نخست وزیر موقت این کشور عبدالرحیم الکیب است.  

اکنون دو دولت رقیب در لیبی وجود دارد. یکی اعضای مجلسی که در انتخابات ژوئن ۲۰۱۴ برگزیده شدند. آن‌ها نماد آینده دموکراتیک کشوری بوده و از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته می‌شوند، اما کنترل هیچ‌یک از سه شهر کلیدی کشور را در دست ندارند. آن‌ها برای فرار از دست شبه‌نظامیان به شهر طُبـرُق در نزدیکی مرز مصر گریخته‌اند. گروه دیگر، مجلس پیشین موسوم به کنگره ملی عمومی در طرابلس هنوز بر سر کار است. این مجلس حتی دولت خود را در رقابت با آن مجلس بر سر کار آورده است.

بحران کنونی در ماه ژوئن ۲۰۱۴ با باختن اسلام‌گرا‌ها در انتخابات آغاز شد. شبه‌نظامیانی از شهر مصراته و سایر شهر‌ها پایتخت را محاصره کردند. مجلس پیشین گفت: مجلس جدید را به رسمیت نمی‌شناسد چرا که قدرت در مراسمی رسمی منتقل نشده‌است. اما در شرایطی که طرابلس و بنغازی را شبه‌نظامیان کنترل می‌کردند انتقال قدرت به سختی امکانپذیر بود.


تاریخ


بخش خاوری لیبی (برقه یا سیرنائیکا) در نیمه نخست سده یکم پیش از میلاد زیر فرمانروایی یونانی‌ها درآمد. باختر لیبی یا بخش طرابس تا ۲۰۰ سال پیش از زایش مسیح بخشی از کشور کارتاژ‌ها بود. در سده یکم میلادی هر دو بخش لیبی زیر فرمانروایی امپراتوری روم قرار گرفتند و پس از آن نیز امپراتوری بیزانس (روم شرقی) بر آن‌ها حاکم شد. از نیمه دوم سده هفتم میلادی، کشورگشایی عرب‌ها به لیبی هم رسید و پای اسلام به این کشور هم کشیده شد.

 دوران حکومت چندین خلافت عربی بر لیبی سرانجام در قرن شانزدهم و با چیرگی عثمانی بر این کشور پایان یافت.

 

تاریخ معاصر


تاریخ معاصر لیبی بیشتر از جهت جنگ مردم لیبی با اشغالگران ایتالیایی اهمیت دارد.  در سال‌های ۱۹۱۱ و ۱۹۱۲ ایتالیا سیرنایکا و طرابلس را از چنگ امپراتوری عثمانی به درآورد و در سال ۱۹۳۴ از این دو بخش مستعمره لیبی ساخته شد. در جریان جنگ جهانی دوم، لیبی یکی از میدان‌های اصلی نبرد متفقین از یک سو و ایتالیا و آلمان از سوی دیگر بود. در سال ۱۹۴۷ ایتالیا از فرمانروایی بر لیبی دست کشید و چهار سال بعد با برپایی حکومت پادشاهی محمد ادریس سنوسی استقلال آن اعلام شد.

در سال ۱۹۶۹ شماری از افسران ارتش لیبی به فرماندهی معمر قذافی که در آن زمان ۲۷ سال داشت، پادشاهی ادریس را برانداختند و سپس «جماهیر مردمی سوسیالیستی» در لیبی برپا ساختند. حکومت قذافی صنایع این کشور را دولتی کرد و در عرصه سیاست خارجی رویکردی ضدغربی و در عین حال دائماً متغیر در پیش گرفت. این تغییر و چرخش‌ها مناسبات لیبی را حتی با شماری از کشور‌های عربی نیز تنش‌آلود کرد.

 

جنگ داخلی لیبی (۲۰۱۱)


مجموعه‌ای از راهپیمایی‌های خیابانی، اعتراضات و نافرمانی‌های مدنی علیه حکومت لیبی و رهبر آن،  معمر قذافی است که از ۱۳ ژانویه ۲۰۱۱میلادی، در کشور لیبی آغاز شد و از روز ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ میلادی، به شکلی گسترده‌تر درآمد و با برخورد‌های خونین و خشونت‌آمیز حاکمیت با مردم معترض روبه‌رو شد.  شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب دو قطعنامه، منطقه‌ی پرواز ممنوع در لیبی ایجاد کرد و مجوز حمله‌ی هوایی نیرو‌های ناتو به خاک لیبی علیه دولت قذافی داده شد.

سحرگاه ۳۱ مرداد ۱۳۹۰ (۲۲ اوت ۲۰۱۱) مخالفان توانستند وارد طرابلس شوند و در همان روز یکی از دو تلویزیون ملی کشور را تحت کنترل خود بگیرند و تعدادی از نزدیکان معمر قذافی را دستگیر کنند. ساعاتی بعد یکی از پسران قذافی در خیابان‌های طرابلس ظاهر شد و خبر دستگیری خود را تکذیب کرد. سرانجام در ۲۸ مهرماه ۹۰ سرت آخرین پایگاه معمرقذافی سقوط کرد و معمر قذافی کشته شد. دولت انتقالی اعلام پایان جنگ کرد، اما از نیرو‌های ناتو خواست تا یک ماه دیگر نیز به ماموریت خود ادامه دهند.

 

پس از جنگ


سه سال پس از مداخله نظامی غرب در لیبی که به سرنگونی معمر قذافی منتهی شد؛ لیبی به کشوری ویران، فاقد نظم، فاقد امنیت و در ضمن به صحنه جنگ‌های گوناگون داخلی تبدیل شد. از آن زمان تا کنون این کشور شاهد خرابکاری‌های گسترده، محاصره دائمی مجلس، اشغال وزارتخانه‌ها و حتی در یک مورد ربودن نخست‌وزیر بوده‌است.

بعضی از شبه‌نظامیان تا حد زیادی به دلیل علاقه به شهر و منطقه خودشان می‌جنگند؛ و بعضی دیگر به گروه‌های اسلامی سیاسی مثل اخوان المسلمین،  القاعده یا دولت اسلامی عراق و شاموابسته هستند.


تقسیمات کشوری


کشور لیبی به ۳۲ استان (به عربی: شعبیة) و ۴ ناحیه اداری تقسیم شده‌است. هر استان نیز از چندین بخش (به عربی: مؤتمرات شعبیة) تشکیل شده‌است.
استان‌های لیبی بدین شرح‌اند: اجدابیا، بطنان، حزام الاخضر،  استان جبل‌الاخضر،  جفره، جفاره، کفره،  مرج،  مرقب،  النقاط الخمس، قبه، واحات، زاویه، بنغازی، بنی ولید، درنه ، غات، غدامس ، غریان،  مرزق، مزده،  مصراته، نالوت، تاجوراء و نواحی چهارگانه، استان ترهونه و مسلاته،  طرابلس، سب‌ها، سرت،  صبراته و صرمان، استان وادی الحیاه،  استان وادی الشاطی، یفرن.



مردم


جمعیت این کشور ۶٬۱۷۳٬۵۷۹ نفر با میانگین سنی ۲۳٫۶ سال است.  امید به زندگی برای زنان در لیبی ۷۹٫۴۴ سال و برای مردان ۷۴٫۸۱ سال است.  نژاد مردم لیبی به این ترتیب است: عرب (۸۷٪) بربر (۷٪) بقیه (۹/۳٪). سی درصد جمعیت لیبی زیر ۱۵ سال و دو سوم آن زیر سی سال دارند. نزدیک به ۱۲۰ قبیله در این کشور وجود دارد. در چند سال گذشته گرایش‌های آشکاری از اسلام‌گرایی سنتی در لیبی دیده شده‌است. بر اساس آمار‌های سال ۲۰۰۱ میلادی حدود ۱٫۳ درصد از مردم این کشور به بیماری ایدز مبتلا هستند.

با کشور سوریه بیشتر آشنا شوید

 * با کشور آمریکا بیشتر آشنا شوید

 * با کشور عراق بیشتر آشنا شوید

 * با کشور لبنان بیشتر آشنا شوید

 *با کشور ایران بیشتر آشنا شوید

 *با کشور افغانستان بیشتر آشنا شوید

 *با کشور روسیه بیشتر آشنا شوید

 * با کشور ترکیه بیشتر آشنا شوید

 * با کشور ونزوئلا بیشتر آشنا شوید

 * با کشور انگلیس بیشتر آشنا شوید

 * با کشور مصر بیشتر آشنا شوید

 * با کشور مراکش بیشتر آشنا شوید

 * با کشور اوکراین بیشتر آشنا شوید

 * با کشور ژاپن بیشتر آشنا شوید

 * در مورد کشور اردن بیشتر آشنا شوید

 * با کشور پاکستان بیشتر آشنا شوید

 * با کشور کره جنوبی بیشتر آشنا شوید

 * با کشور بحرین بیشتر آشنا شوید

در مورد لیبی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

دادستانی کل لیبی در پی جان باختن هزاران تن از مردم این کشور بعد از وقوع فاجعه سیل دستور بازداشت 16 مقام مسئول را صادر کرد.
کد خبر: ۱۱۹۴۸۳۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۳

نبض خبر
پس از گذشت زمان قابل توجهی از سیل لیبی و خروج بیش از 11300 جسد از میان گل و بقایای سیل، تیم‌های امداد و نجات هلال احمر ایران نیز به این کشور رسیدند تا کمکی کرده باشند. روایت میدانی امدادگران ایرانی از نحوه شکل گیری و پیشروی سیل لیبی را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۳۶۲۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۷

نبض خبر
سیل هولناک لیبی تاکنون بیش از یازده هزار و سیصد کشته برجای گذاشت و همچنان برابر همین تعداد نیز مفقود هستند. اکنون تصاویری تازه از نخستین لحظات شکل گیری سیل هولناک لیبی که بر اثر بارش شدید باران و شکستن سدها رخ داد را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۳۲۰۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۵

رئیس جمعیت هلال‌احمر کشورمان از ارسال محموله ۴۰ تنی اقلام بشردوستانه برای کمک به سیل‌زدگان لیبی خبر داد.
کد خبر: ۱۱۹۳۱۹۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۵

سازمان بهداشت جهانی خواستار توقف دفن قربانیان سیل لیبی در گورهای جمعی در این کشور شد.
کد خبر: ۱۱۹۳۱۷۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۵

نبض خبر
سی ان ان به نقل از رسانه‌های محلی لیبی تصاویری از خیابان‌های لیبی را منتشر کرده که نشان می‌دهد حجم جسدهای سیل لیبی به حدی است که کف خیابان‌ها جسدهای پیچیده شده در پتو کنار هم چیده شده و از میان آب و گل جنازه بیرون کشیده می‌شود. تاکنون بیش از 11300 جسد کشف شده و 10100 نفر نیز هنوز مفقودالاثر هستند که احتمالاً اغلب آنها جان باخته‌اند. این ویدیو را با این توضیح می‌بینید که تماشای آن به اشخاص زیر 18 سال و بیماران روحی و قلبی توصیه نمی‌شود.
کد خبر: ۱۱۹۳۱۵۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۴

هلال احمر لیبی اعلام کرد تعداد قربانیان سیل اخیر در شهر درنه در شرق لیبی به ۱۱ هزار و ۳۰۰ نفر افزایش یافته است.
کد خبر: ۱۱۹۳۰۵۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۴

باران‌های سیل‌آسا و طوفان در ۱۰ سپتامبر شرق لیبی را درنوردید و خسارات و تلفات زیادی بر جای گذاشت. طبق آمار منتشر شده تا صبح امروز تعداد قربانیان از ۶ هزار نفر گذشته که بیشترین تلفات در شهر درنه بوده است. سازمان بین المللی مهاجرت سازمان ملل تعداد آوارگان سیل در لیبی را تنها در شهر درنه ۳۰ هزار نفر اعلام کرد.
کد خبر: ۱۱۹۲۹۹۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۳

یک مشاور مجلس نمایندگان لیبی گفت که شمار جانباختگان باران سیل‌آسا و سیلاب ویرانگر در شمال شرق این کشور از هشت هزار تن عبور کرد.
کد خبر: ۱۱۹۲۹۴۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۳

باران های سیل آسا و طوفان منجر به زخمی و کشته شدن هزاران نفر در لیبی شده است.
کد خبر: ۱۱۹۲۹۲۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۲

تازه‌ترین آمار رسمی از کشته شدگان باران‌های سیل‌آسا و طوفان در شرق لیبی نشان می‌دهد که تاکنون بیش از ۶ هزار نفر در این حادثه جان خود را از دست داده‌اند.
کد خبر: ۱۱۹۲۹۱۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۲

از روز یکشنبه هفته جاری تا دوشنبه و در کمتر از ۲۴ ساعت، بیش از ۴۱۴ میلی متر بارندگی در این مناطق رخ داد. به گفته یکی از محققان هواشناسی آمریکایی، عمده این بارش‌ها ظرف شش ساعت اتفاق افتاد که چیزی حدود ۲۰ برابر میزان نرمال بارندگی سالانه در این منطقه بوده است.
کد خبر: ۱۱۹۲۸۵۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۲

رئیس‌جمهور در پیامی به نخست وزیر لیبی اعلام کرد؛
رئیس جمهور در پیامی به نخست وزیر دولت وحدت ملی لیبی ضمن ابراز همدردی با دولت و ملت این کشور در پی وقوع طوفان و جاری شدن سیل، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای امدادرسانی به مردم مناطق آسیب‌دیده و ارسال کمک‌های پزشکی و دارویی اعلام کرد.
کد خبر: ۱۱۹۲۷۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱

سخنگوی فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر اعلام کرد: شمار مفقودانِ سیل و توفان در لیبی از مرز ۱۰ هزار نفر گذشته و نگرانی از جان‌ باختنِ شمار زیادی از این مفقودی‌ها تشدید شده است.
کد خبر: ۱۱۹۲۷۱۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱

سخنگوی وزارت بهداشت لیبی اعلام کرد که این کشور طی ۴۰ سال گذشته شاهد وقوع طوفانی به قدرت و شدت طوفان «دنیل» که هزاران کشته و مفقودی در لیبی برجای گذاشته، نبوده است.
کد خبر: ۱۱۹۲۶۳۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱

نبض خبر
طوفان حاره‌ای که بر روی دریای مدیترانه شکل گرفت، علاوه بر تخریب بخش‌های از لیبی بیش از 2000 کشته و هزاران مفقودی در پی داشته است. لحظات وقوع طوفان در لیبی و پس از آن را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۲۶۰۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱

یک روزنامه لبنانی پس از افشای دیدار محرمانه وزیر خارجه لیبی و همتای صهیونیست او در ایتالیا، می‌گوید نخست‌وزیر دولت وحدت ملی لیبی نیز در سال 2022 با رئیس دستگاه جاسوسی رژیم صهیونیستی گفت‌وگو کرده است.
کد خبر: ۱۱۹۱۲۹۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۳

نبض خبر
گروهی از مردم لیبی با دیدین شخصی که خود را به هیبت معمر قذافی دیکتاتور سابق لیبی درآورده بود و در حالی که داخل خودرو دستانش را برای جمعیت حامیان رژیم سابق تجمع کرده بودند، تکان می‌داد، استقبال کردند. بسیاری نیز مشتاق بودند با او عکس‌های یادگاری بگیرند. بدل قذافی که با یک نگهبان همراه بود، در میان شعارهای هواداران قذافی و حامیان رژیم سابق که شعار «زنده باد رهبر» سر می دادند، در شهر بنی ولید دیده شد. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی تصاویر و کلیپ‌هایی از بدل قذافی را به اشتراک گذاشتند، اقدامی که نشان‌دهنده تأثیر معمر قذافی بر ذهن مردم لیبی ، سال‌ها پس از مرگش است. این ویدیو را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۰۸۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۱

عبدالحمید الدبیبه نخست‌وزیر دولت وحدت ملی لیبی بار دیگر بر موضع کشورش مبنی بر مخالفت با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی به هر شکلی تاکید کرد.
کد خبر: ۱۱۹۰۶۳۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۰

رهبر اپوزیسیون رژیم صهیونیستی ضمن محکوم کردن افشای خبر دیدار وزیر خارجه این رژیم با همتای لیبی ایی، این اقدام را برای صهیونیست‌ها یک رسوایی توصیف کرد.
کد خبر: ۱۱۹۰۰۷۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۷

nabzefanavari
ostanha
bato
farhangi
jahan
economic
sport
social
parliment
نبض بورس - داخلی - ستون چپ