کلیات

---

شاید در نگاه اول با دیدن اسم تالار شما به یاد تالار عروسی در ذهن شما جرقه بخورد. ولی باید در این جا خدمت شما عرض کنیم که در این ساختمان محلی است برای انجام معاملات بورس که تمام کار‌ها به صورت آنلاین انجام می‌شود. قبل از این که وارد مباحث تالار بورس شویم لازم است در رابطه با تاریخچه تالار بورس تهران (ایران) با شما صحبت کنیم؛ و بگوییم شروع این داستان از کجا بوده است.

 

---

فکر راه اندازی تالار بورس در ایران توسط دو کارشناس هلندی و بلژیکی در سال ۱۳۱۵ این دو کارشناس این مسولیت را قبول کرده بودند که زمینه ایجاد و امکانات لازم و همچنین پیدا کردن زمینه مناسب برای این کار را پیدا کنند که در همان سال‌ها با به راه افتادن جنگ جهانی دوم این تحقیقات متوقف شد.
تا اینکه در سال ۱۳۳۳ این پروژه به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی محول شد. این تمام تلاش خود را برای راه اندازی تالار بورس ایران انجام دادند و پس از ۱۲ سال تحقیق در سال ۱۳۴۵ برنامه تکمیلی و جامع آن به مجلس فرستاده شد؛ و با تصویب آن در ۱۵ بهمن ماه سال ۱۳۴۶ با سهام بانک صنعت معدن و نفت پارس رسما تالار بورس ایران شروع به کار کرد.

 

---

همان طور گفتیم تالار بورس ایران تهران محلی انجام معاملات به صورت آنلاین می‌باشد. حال سوال می‌شود که پس نقش کارگزاری‌ها در این بین چه می‌شود؟
کارگزاری‌ها در تالار بورس بدون این که بخواهیم به اسم خاصی اشاره کنیم باید بگوییم که کار آن‌ها دقیقا مانند یک دفتر فروش می‌باشد. با این تفاوت که برای آن‌ها فرقی ندارد که معامله شما در چه صنعت و دسته‌ای است. ولی در بنگاه‌های معاملاتی افراد با دسته‌ای خاص از سرمایه‌ها معامله انجام می‌دهند.
‌می‌خواهیم نکته بالا را در قالب یک مثال برای شما باز کنیم. شما یک بنگاه معاملاتی املاک و رهن و اجاره را در نظر بگیرید. فرض کنید کسی به این بنگاه می‌آید و می‌گوید من ۱۰۰ راس گوسفند دارم و می‌خواهم آن‌ها را در ازای قیمت شان با شتر معامله کنم.
مطمعنا یک بنگاه املاک توانایی چنین کاری را ندارد (البته در ایران هیچ کاری نشدنی نیست!) و نمی‌تواند چنین معامله‌ای را انجام دهد. بلکه باید به جایی رجوع کند که در آن جا معامله احشام زنده صورت می‌گیرد.
در وحله اول شاید این مثال برای شما مسخره به نظر برسد، ولی شما با اندکی تامل می‌توانید به درک این مسئله برسید که فرق یک کارگزاری که با به تالار بورس کار می‌کند با یک بنگاه معمولی چیست. حال بیاییم در این مثال ریز شویم.
دیدیم که آن بنگاه املاک از پس آن معامله بر نیامد، ولی این اتفاق به راحتی در یک کارگزاری به وقوع می‌پیوندد. حال نه اینکه فرد به کارگزاری گوسفند تحویل داده و شتر تحویل بگیرد. منظور این است که معاملاتی که در حال انجام است هیچ یک به دیگری در ارتباط نیست.
یعنی به طور مثال یک فرد ۱۰۰۰ واحد سهام شپلی در تالار بورس را خریداری کرده است که این سهم متعلق به شرکت پلی اکریل ایران می‌باشد که در گروه محصولات شیمیایی قرار گرفته است را می‌خواهد بفروشد و سهم فاهواز در تالار بورس را خریداری کند.
سهم فاهواز متعلق به شرکت نورد و لوله اهواز است که در گروه فلزات اساسی قرار گرفته است. می‌بینید که این دو سهم شپلی و فاهواز هیچ کدام هیچ ربطی به هم ندارند، ولی این معامله و هزاران معامله دیگر به راحتی در این کارگزاری‌ها انجام می‌شود حال متوجه این مثال شدید.
بحث دیگر این است که کارگزاری‌ها تقریبا مثل بانک‌ها نقش تبادل پول را نیز بر عهده دارند با این تفاوت که در هر معامله به جای واریز کل پول به حساب افراد مقداری از آن پول را به عنوان حق کارگزاری برداشت می‌کنند و آن مبلغ از حساب شما کم می‌شود.