کلیات

آیت الله رئیسی در جریان سفر خود به نیویورک در شهریورماه 1402 یک سوغاتی بزرگ از نیویورک به ایران آورد. ۳۵۰۶ لوح تاریخی متعلق به دوره پادشاهی داریوش اول که در سال ۱۳۱۱ در محل باروی تخت جمشید کشف شده است بزرگ‌ترین سوغاتی بود که این چند سال از آمریکا به ایران آورده شده است.

محتوای الواح مربوط به مدیریت منابع، راه‌ها، روابط اجتماعی، مایحتاج اساسی زندگی، دستمزدها و اقتصاد جامعه در دوران هخامنشی است. این الواح هخامنشی در ۹ صندوق و هر صندوق که هر کدام ۷.۱۲۹ در ۷۰ در ۹.۵۷ سانتی متر است بسته بندی شده‌اند و به وزن ۷۵ کیلوگرم نگهداری می‌شود و از طریق هواپیمای حامل هیأت ایرانی در زمان برگزاری مجمع سالانه سازمان ملل به ایران بازگشتند. این مجموعه دارای ۲۶۷۰ قطعه لوح بزرگ به خط میخی و زبان عیلامی و ۸۳۶ قطعه لوح کوچک به خط میخی و زبان آرامی است.

زمان خروج الواح از کشور

این الواح باستانی از زمان رژیم پهلوی از کشور خارج شده بود و پنجمین محموله‌ای است که به ایران مسترد شده است.

توضیحات رئیس جمهور در مورد الواح

رئیس دولت سیزدهم در مراسم استقبال از وی گفت: در این سفر با پیگیری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت خارجه الواح دوره هخامنشی که ۸۴ سال است در اختیار آمریکاست به ایران بازگشته است. ۸۰ سال قبل قرار بود این الواح سه سال در اختیار آنان باشد اما چنین نشد و امروز با پیگیری انجام شده، ۳۵۰۰ لوح به ایران آمد و تحویل موزه‌ها خواهد شد. آمریکا باید به تعهد خود در این زمینه همان ۸۰ سال پیش عمل می‌کرد اما چنین نشد. این الواح ادامه دارد و مابقی هم به کشور برمی‌گردد.

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در فرودگاه مهرآباد گفت: در این سفر با پیگیری‌های خوبی که دوستان ما در وزارت میراث‌فرهنگی، وزارت امورخارجه و سفارت ما در نیویورک انجام دادند، الواح دوره هخامنشی که ۸۴ سال است در اختیار مرکز شرق شناسی دانشگاه شیکاگو بود، الحمدالله به کشور بازگردانده شد، آن چیزی که جزو میراث ارزشمند ملت ایران است.

رئیس جمهوری افزود: دانشمندانی که بر روی این الواح کار کردند ایرانی‌ها بودند. چند تن از دانشمندان ایرانی‌ها بیش از ۱۰ سال بر روی این الواح کار کردند. این الواح باید به ایران برگردانده می‌شد اما انجام نشد.

رئیسی تصریح کرد: با پیگیری‌هایی که انجام شده ۳‌هزار و ۵۰۰ لوح هخامنشی را با خود به ایران آوردیم. ان‌شاءالله تحویل موزه‌های جمهوری اسلامی ایران می‌دهیم.

او ادامه داد: این الواح نباید در اختیار امریکایی‌ها قرار می‌گرفت و باید به تعهد خودشان عمل می‌کردند. این الواح میراث ایران است، در واقع این ۳۵۰۰ لوح به عنوان سوغات تقدیم مردم می‌شود. امیدواریم سایر الواح نیز به جمهوری اسلامی ایران تحویل داده شود.

انتقال الواح به موزه ملی

پس از مراسم استقبال ۳۵۰۶ لوح هخامنشی با تدابیر امنیتی شامگاه پنجشنبه ۳۰ شهریورماه به مخزن موزه ملی ایران منتقل شد.

نمایش عمومی الواح 

این الواح تاریخی که سال ۱۳۱۱ در محل باروی تخت جمشید کشف شده است به زودی در موزه ملی ایران برای عموم به نمایش گذاشته می‌شود. زمان دقیق نمایش این الواح هخامنشی طی روزهای آینده اعلام می‌شود.

حالا ۱۷ هزار لوح دیگر باقی مانده که باید از آمریکا به ایران برگشت داده شود.

تاریخچه الواح 

باستان شناسان الواح هخامنشی را سال ۱۳۱۳ شمسی در تخت جمشید کشف کردند و با موافقت دولت وقتِ ایران برای مطالعه و بررسی به دانشگاه شیکاگو امانت دادند. الواح در ۵۰ صندوق چوبی شامل حدود ۲۰۰۰ جعبه مقوایی و چند پیت نفتی که در تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس) به پارافین آب‌ شده آغشته شده بودند، از طریق بوشهر به آمریکا فرستاده شده بودند.