کلیات

آمبولی یا آمبولوز ( Embolus) به معنای وارد شدن یک تودهٔ خارجی به درون جریان خون است که با ورود به ارگان‌های بدن سبب مشکلات متفاوتی می‌شود

انواع

ترومبوآمبولی (آمبولی لختهٔ خون)، آمبولی کلسترول، آمبولی چربی، آمبولی هوا، آمبولی عفونی، آمبولی جسم خارجی و آمبولی مایع آمنیوتیک.

در ترومبوآمبولی اغلب لخته‌ای که در اثر ترومبوز سیاهرگی تشکیل شده‌است، حرکت کرده و می‌تواند در هرجایی از جمله ریه متوقف شده و بیمار را با مشکلات شدید و حتی کشنده مواجه سازد.

چگونگی ایجاد شدن

هر آمبولی علت متفاوتی دارد. ترومبوآمبولی یا آمبولی لختهٔ خون معمولاً به دنبال حرکت کردن یک لختهٔ ورید عمقی در اندام و یا به دنبال عمل جراحی، بی‌حرکتی طولانی مدت، سرطان و یا بعضی مشکلات انعقادی ژنتیکی یا اکتسابی رخ می‌دهد. آمبولی چربی معمولا به دنبال شکستگی استخوان و قرار گرفتن مغز استخوان در معرض جریان خون ایجاد می‌شود. آمبولی‌ها بر اساس محلی که به آن وارد می‌شوند علایم متفاوتی ایجاد می‌کنند. ترومبوآمبولی ریه یکی از شایع‌ترین محل ورود آمبولی است که معمولا در بیماران بستری دیده می‌شود و سبب تنگی نفس ناگهانی می‌شود. آمبولی می‌تواند وارد مغز شده و سبب علایم سکتهٔ مغزی شود.

پیشگیری و درمان

امروزه در بیماران بستری و بعد از جراحی‌های بزرگ برای جلوگیری از ایجاد ترومبوز سیاهرگی عمقی و به‌دنبال آن آمبولی، درمان پیشگیرانه با داروهای ضدانعقاد صورت می‌گیرد.

آمبولی‌ها بر اساس نوع آن‌ها و ارگانی که درگیر می‌شود درمان می‌شوند. آمبولی لختهٔ خون را با داروهای ترومبولیتیک (لختهٔ آب‌کن) و داروهای ضد انعقاد چون هپارین درمان می‌شوند. در آمبولی‌های بزرگ ریه گاهی عمل جراحی برای برداشتن لختهٔ خون انجام می‌شود. درمان آمبولی چربی حمایتی است.