آیین‌نامه ارزشیابی توصیفی در دستور بازنگری است

معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با بیان اینکه اکنون آیین‌نامه ارزشیابی توصیفی در دستور بازنگری است، گفت: ارزشیابی توصیفی در دوره ابتدایی ارزشیابی فرایندی و برای گذر از دوره‌ها نتیجه محوری است. برخی اصلاحات در دستورکار است. اشکالات از معلمان سوال شده، پیشنهاداتی مطرح و مواد جدیدی افزوده شده است.

به گزارش ایسنا، مجید رعنایی در نشست علمی - تخصصی " نگاه اصلاحی و تکمیلی به اجرای ارزشیابی توصیفی در مدارس " که در سالن جلسات پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش برگزار شد، با موضوع "مروری بر تدوین و تصویب طرح ارزشیابی توصیفی از آغاز تاکنون" به سخنرانی پرداخت و گفت: ۱۷ سال از زمان تصویب ارزشیابی توصیفی می‌گذرد. این طرح از سال ۸۱ کلید خورد اما در تمام این سال‌ها به‌خوبی در بدنه آموزش و پرورش مستقر نشد. دهه ۷۰ به دلیل انتشار نتایج آزمون‌های «تیمز» و «پرلز» نگاه سیاستگذاران متوجه اهمیت سنجش شد.

وی افزود: تصویب آیین‌نامه امتحانات دو نوبته با رویکرد ارزشیابی مستمر در دهه ۷۰ حاکی از آن بود که نظام آموزشی دیدگاه‌های جدیدی را به کار گرفته است.

معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با بیان اینکه این شورا در سال ۸۱ به کمیسیون معین دستور داد طی چهار ماه ارزشیابی کیفی و ارتقای خودکار در دوره ابتدایی در پایه های اول تا سوم تدوین شود، گفت: آموزش و پرورش برای ارتقای خودکار مجوز داد اما پیگیری نشد. به این نتیجه رسیده بودیم ۳۰ کشور از ۵۰ کشور اقدام به ارتقای خودکار می‌کنند. مثلا در ژاپن ارتقا تا پایه نهم اتوماتیک است و امتحانی گرفته نمی‌شود.

رعنایی ادامه داد: علت حرکت به سمت ارزشیابی کیفی این بود که نظراتی مطرح شد مبنی بر اینکه یادگیری دانش آموزان سطحی شده است و شاهد رقابت‌های شکننده برای نمره ۲۰ بودیم و اضطراب را در دانش آموزان افزایش داده بود. شورای عالی آموزش و پرورش تصمیم گرفت تا ارزشیابی توصیفی عملیاتی شود.

وی افزود: ابتدا طرح ارزشیابی کیفی توصیفی به‌صورت آزمایشی در چند استان اجرا و نتایج به دست آمده بررسی و دستورالعمل تدوین شد. دستورالعمل سه هدف عمده داشت که پایش جریان پیشرفت تحصیلی و تربیتی از آن جمله است. افزایش سطح بهداشت روانی از طریق کاهش نقش امتحانات پایانی دیگر هدف بود و مشخص شد آن‌ها که ارزشیابی کیفی شده بودند وضع بهتری به لحاظ بهداشت روانی داشتند.

معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با بیان اینکه ارزشیابی کیفی توصیفی ارتقای خودبه خود نیست و همچنان مردودی وجود دارد اما شورای مدرسه درباره آن تصمیم گیری می‌کند، اظهارکرد: در سال تحصیلی ۸۲ دامنه اجرای ارزشیابی توصیفی بیشتر شد و به ۲۰۰ کلاس پایه اول ابتدایی رسید. در سال ۸۸-۸۷ شورای عالی آموزش و پرورش پذیرفت که این طرح اثربخشی دارد اما از چالش های اجرا آگاه بودیم. تراکم جمعیت دانش آموزی و آموزش معلمان و نگاه منفی بخشی از معلمان از جمله این چالش‌ها بود.

رعنایی ادامه داد: برنامه درسی باید با این نگاه همخوانی داشته باشد و زمینه اجرای ارزشیابی توصیفی را فراهم کند. تراکم بالای جمعیت دانش‌آموزی بخشی از ارزشیابی را با اختلال مواجه می‌کند. طرح در سال ۸۹ در آن دسته از مدارسی که دارای شرایط و امکانات لازم بودند به اجرا درآمد و پس از رفع نارسایی‌ها در سال بعد در کلیه مدارس ابتدایی به اجرا درآمد.

وی افزود: آیین‌نامه تدوین شد و مورد ارزشیابی قرار گرفت و منجر به مصوبه سال ۹۴ شد. آن زمان این تشکیک ایجاد شده بود که احساس می‌شود بچه‌های ارزشیابی شده به شیوه کیفی سوادشان کمتر از دانش آموزانی است که ارزشیابی کمی داشتند و حتی در مناطق مرزی نمی‌توانستند فارسی صحبت کنند. در مصوبه ای ذکر کرد آنان که در دو درس ریاضی و فارسی به سطح قابل قبول نرسند، مردود می‌شوند و شورای مدرسه باید تصمیم‌گیری کند.

رعنایی با بیان اینکه قرار شد آموزش و پرورش هر ساله گزارش ارزشیابی و پایش سنجش سواد دانش آموزان را خارج از سنجش‌های معلمان به صورت ملی انجام دهد و وضعیت یادگیری آن‌ها را بسنجد، گفت: اکنون آیین‌نامه ارزشیابی توصیفی در دستور بازنگری است. در دوره ابتدایی ارزشیابی فرایندی و برای گذر از دوره‌ها نتیجه محوری است. برخی اصلاحات در دستورکار است. اشکالات از معلمان سوال شده، پیشنهاداتی مطرح و مواد جدیدی افزوده شده است.