سردیس‌ها برای چه کسانی ساخته می‌شوند؟
به گزارش تیترشهر: مجسمه‌ها و سردیس‌ها یکی از المان‌های شهری به شمار می‌آیند که در سراسر دنیا ساخته می‌شوند. اغلب مشاهیر، شخصیت‌های هنری، تاریخی و ورزشی سوژه‌های اصلی برای ساخت آن‌ها هستند. این آثار به عنوان یک هنر شهری بر شمرده می‌شوند و هدف اصلی آن‌ها زنده نگه‌داشتن یاد بزرگان و مفاخر هر کشور است. در تهران تعداد زیادی از این المان‌های شهری به چشم می‌خورند که نمایان گر دوره‌های مختلف تاریخی هستند، که آن‌ها را می‌توان به دو دوره قبل از انقلاب و بعد از انقلاب تقسیم کرد؛ که نماد‌ها و المان‌های قبل از انقلاب معمولا روایت‌گر نماد‌های جنگی و به نوعی نمایان‌گر قدرت بودند، اما بعد از انقلاب و با تغییر ارزش‌های فرهنگی و وقوع جنگ تحمیلی المان‌های شهری نیز به سمت گرامی داشت یاد شهدا و ارزش آفرینان انقلاب گرایش پیدا کرد. شاید در طول روز و در رفت و آمد روزانه خود خیلی به جزئیات این آثار توجهی نکنیم و خیلی راحت از کنار آن‌ها عبور کنیم. در چند سال گذشته تلاش برای زنده نگه داشتن یاد هنرمندان و تجلیل از آن‌ها از طریق ساخت سردیس‌های آن‌ها در درستور کار سازمان زیباسازی شهری قرار گرفته است که همیشه نیز خبرساز بوده اند. خبر‌هایی مختلفی همچون سرقت برخی از سردیس‌ها در سطح شهر و شبیه نبودن برخی از آن‌ها با چهره واقعی هنرمندان پیرامون این موضوع گاهی اوقات وجود داشت.
سید مجتبی موسوی معاون هنر‌های شهری سازمان زیباسازی در گفتگو با تیترشهر درخصوص انتخاب شخصیت‌های مختلف برای ساخت سردیس‌ها گفت: در دو دهه اخیر که جریان مجسمه سازی مجدد رونق گرفته است، سهم قابل توجهی مربوط به شهدا و ایثارگران است و آن هم دلیلش کاملا مشخص است. سابق بر این از دو طریق به نمایش این آثار می‌پرداختیم، یکی از طریق نصب سردیس‌ها در محل‌هایی که به نام خود شهدا نام گذاری می‌شد بود و روش دیگری برگزاری سمپوزیم‌ها بود؛ که از اون طریق مجسمه‌های قهرمانان دفاع مقدس را در چند نقطه مختلف از تهران به صورت مجموعه‌ای به نمایش گذاشتیم.
وی افزود: همزمان با این طرح ساخت سردیس‌های هنرمندان دیگر نیز اتفاق می‌افتاد، اما کمتر بود، در چند سال اخیر با توجه به اینکه نام‌گذاری‌هایی به نام هنرمندان ومختلف انجام شد، از سازمان نوسازی خواسته شد فعالیت‌هایی را در رابطه با یادبود این عزیزان داشته باشد؛ که سمپوزیوم اول مفاخر که در سال گذشته به شاعران معاصر اختصاص پیدا کرد و در سال جاری نیز دور دوم این سمپوزیوم را در خصوص هنرمندان معاصر که شورای شهر نام‌های از این عزیزان را بر روی خیابان‌های شهر گذاشتند اختصاص داده ایم؛ و به طور کل برنامه‌ای که برای ساخت پرتره شخصیت‌ها داریم در هر دوره این سمپوزیوم‌ها که امیداواریم بتوانیم هر سال آن را برگزار کنیم، هر سال به یک گروه از هنرمندان و یا ورزشکاران اختصاص خواهیم داد.
معاون هنر‌های شهری سازمان زیباسازی در رابطه با عدم شباهات برخی سردیس‌ها با شخصیت‌ها و سرقت برخی از آثار در چند سال گذشته گفت: سازمان زیبا سازی به غیر از سمپوزیوم برنامه‌هایی دارد که به طور مستمر پرتره شخصیت‌های مختلفی را بسازد، و در هفته گذشته در دانشگاه شهید بهشتی از سردیس‌های سه تن از بزرگان رشته‌های علوم تربیتی و روانشناسی رونمایی کردیم.
وی خاطرنشان کرد: در مورد اینکه برخی آثار شبیه به واقعیت نمی‌شوند و رضایت عموم جامعه را جلب نمی‌کنند باید گفت که اقتضای کار هنری خطاست. مجسه‌سازی مانند سایر رشته‌ها بخشی از آن به مهارت و تخصص هنرمند باز می‌گردد و این خطا در نقاط دیگر دنیا نیز این قابل مشاهده است؛ و نمی‌توان صرفا شخص سفارش دهنده را مقصر دانست.
موسوی در ادامه افزود: باید دید چه درصدی از آثار با خطا روبه‌رو می‌شوند، ما معمولا کار‌های موفق را برجسته نمی‌کنیم، اما به ضعف‌ها بیشتر می‌پردازیم و این ذهنیت ایجاد می‌شود که اکثر سردیس‌ها شبیه نیستند در حالی که بر عکس این موضوع است. علارغم کاستی‌های موجود در مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها هنرمندان توانمند و خوبی در سطح کشور داریم.
وی در پایان در خصوص سرقت سردیس قیصر امین‌پور در منطقه ۲ و آخرین وضعیت آن گفت: بلافاصله بعد از سرقت این سردیس اقدامات حقوقی توسط منطقه مربوطه انجام شد؛ و در حال حاضر سارقان این اثر نیز دستگیر شده اند؛ و خوشبختانه هنرمندی که این اثر را طراحی کرده بود، نمونه‌ای از این کار را نگه داشته بود، این کار را آماده کرد و حدود دو هفته نیز از نصب سردیس جدید در سرجای خودش می‌گذرد.
حالا باید دید بعد از این سازمان زیباسازی در دور‌های بعدی سمپوزیوم چه گروه و قشری از جامعه را برای تجلیل بر می‌گزیند و چه تمهیداتی برای جلوگیری از سرقت آثار هنری می‌اندیشد.
سید مجتبی موسوی معاون هنر‌های شهری سازمان زیباسازی در گفتگو با تیترشهر درخصوص انتخاب شخصیت‌های مختلف برای ساخت سردیس‌ها گفت: در دو دهه اخیر که جریان مجسمه سازی مجدد رونق گرفته است، سهم قابل توجهی مربوط به شهدا و ایثارگران است و آن هم دلیلش کاملا مشخص است. سابق بر این از دو طریق به نمایش این آثار می‌پرداختیم، یکی از طریق نصب سردیس‌ها در محل‌هایی که به نام خود شهدا نام گذاری می‌شد بود و روش دیگری برگزاری سمپوزیم‌ها بود؛ که از اون طریق مجسمه‌های قهرمانان دفاع مقدس را در چند نقطه مختلف از تهران به صورت مجموعه‌ای به نمایش گذاشتیم.
وی افزود: همزمان با این طرح ساخت سردیس‌های هنرمندان دیگر نیز اتفاق می‌افتاد، اما کمتر بود، در چند سال اخیر با توجه به اینکه نام‌گذاری‌هایی به نام هنرمندان ومختلف انجام شد، از سازمان نوسازی خواسته شد فعالیت‌هایی را در رابطه با یادبود این عزیزان داشته باشد؛ که سمپوزیوم اول مفاخر که در سال گذشته به شاعران معاصر اختصاص پیدا کرد و در سال جاری نیز دور دوم این سمپوزیوم را در خصوص هنرمندان معاصر که شورای شهر نام‌های از این عزیزان را بر روی خیابان‌های شهر گذاشتند اختصاص داده ایم؛ و به طور کل برنامه‌ای که برای ساخت پرتره شخصیت‌ها داریم در هر دوره این سمپوزیوم‌ها که امیداواریم بتوانیم هر سال آن را برگزار کنیم، هر سال به یک گروه از هنرمندان و یا ورزشکاران اختصاص خواهیم داد.
معاون هنر‌های شهری سازمان زیباسازی در رابطه با عدم شباهات برخی سردیس‌ها با شخصیت‌ها و سرقت برخی از آثار در چند سال گذشته گفت: سازمان زیبا سازی به غیر از سمپوزیوم برنامه‌هایی دارد که به طور مستمر پرتره شخصیت‌های مختلفی را بسازد، و در هفته گذشته در دانشگاه شهید بهشتی از سردیس‌های سه تن از بزرگان رشته‌های علوم تربیتی و روانشناسی رونمایی کردیم.
وی خاطرنشان کرد: در مورد اینکه برخی آثار شبیه به واقعیت نمی‌شوند و رضایت عموم جامعه را جلب نمی‌کنند باید گفت که اقتضای کار هنری خطاست. مجسه‌سازی مانند سایر رشته‌ها بخشی از آن به مهارت و تخصص هنرمند باز می‌گردد و این خطا در نقاط دیگر دنیا نیز این قابل مشاهده است؛ و نمی‌توان صرفا شخص سفارش دهنده را مقصر دانست.
موسوی در ادامه افزود: باید دید چه درصدی از آثار با خطا روبه‌رو می‌شوند، ما معمولا کار‌های موفق را برجسته نمی‌کنیم، اما به ضعف‌ها بیشتر می‌پردازیم و این ذهنیت ایجاد می‌شود که اکثر سردیس‌ها شبیه نیستند در حالی که بر عکس این موضوع است. علارغم کاستی‌های موجود در مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها هنرمندان توانمند و خوبی در سطح کشور داریم.
وی در پایان در خصوص سرقت سردیس قیصر امین‌پور در منطقه ۲ و آخرین وضعیت آن گفت: بلافاصله بعد از سرقت این سردیس اقدامات حقوقی توسط منطقه مربوطه انجام شد؛ و در حال حاضر سارقان این اثر نیز دستگیر شده اند؛ و خوشبختانه هنرمندی که این اثر را طراحی کرده بود، نمونه‌ای از این کار را نگه داشته بود، این کار را آماده کرد و حدود دو هفته نیز از نصب سردیس جدید در سرجای خودش می‌گذرد.
حالا باید دید بعد از این سازمان زیباسازی در دور‌های بعدی سمپوزیوم چه گروه و قشری از جامعه را برای تجلیل بر می‌گزیند و چه تمهیداتی برای جلوگیری از سرقت آثار هنری می‌اندیشد.
