ابزار چانه زنی و اقدام متقابل ترکیه در برابر آمریکا

به گزارش ایسنا، سعید محمدی، کارشناس مسائل بین‌الملل در یادداشتی نوشته است: قابل توجه اینکه "ارسال این تجهیزات توسط روسیه به طور معنا دار هم زمان با سالگرد شکست کودتای نافرجام ۱۵ جولای توسط نظامیان گروه گولن در ترکیه، انجام گرفت".

درخصوص بررسی سابقه خرید سامانه دفاعی ضد هوایی از سوی ترکیه، به عنوان یکی از اعضا موثر ناتو باید یاد آور شد که مقامات این کشور پیش از این بارها درخواست خرید سامانه دفاع موشکی پاتریوت را از آمریکا به منظور تامین امنیت هوایی خود ارائه داده بودند اما پاسخی مثبت دریافت نکردند.

اینک ترکیه با خرید و دریافت سامانه اس ۴۰۰، الگوی جدیدی در نحوه تامین نیازهای نظامی و نحوه مشارکت، همکاری و حضور در ناتو پایه ریزی نمود؛ الگویی که از این پس مانند" استخوان در گلو و خار در چشم آمریکا" عمل خواهد کرد؛ چرا که تاکنون آمریکا از فروش سیستم‌های نظامی به ترکیه به عنوان ابزار فشار و تنظیم رفتار مقامات ترک استفاده کرده و از این حیث راضی به انجام خرید مستقل نظامی این کشور از روسیه نبوده و نیست. امری که در نتیجه می‌تواند ابزار تعادل بخشی آمریکا را در مورد ترکیه سست نموده و در نتیجه در بلند مدت احتمال دور شدن این کشور (از ناتو و آمریکا) را مهیا کرده و در نتیجه موجب گرایش بیش از پیش ترکها به سمت شرق به عنوان بزرگترین رقبای غرب شود.
این موضوع در اظهارات اخیر اریک پاهون، سخنگوی پنتاگون به خوبی هویدا است. او گفته: "ایالات‌متحده اجازه دور شدن ترکیه  را نخواهد داد. مسکو در تلاش است با فروش سامانه دفاعی موشکی اس‌۴۰۰ شکاف سیاسی زیان‌باری را در روابط آمریکا-ترکیه ایجاد کند که آمریکا چنین فرصتی را برای مسکو ایجاد نخواهد کرد. ترکیه یکی از متحدان کلیدی و استراتژیک ایالات‌متحده در ناتو است، و واشنگتن درصدد آن است که ظرفیت‌های لازم همکاری با ترکیه را افزایش دهد."

در هر شکل سطح تنش میان دو کشور بالا گرفته است؛ به نحوی که آلن لرد، معاون وزیر دفاع ایالات متحده تاکید کرده "مقامات شرکت لاکهید، تولیدکنندگان جایگزین [ترکیه] را در برنامه‌ موسوم به JSF به پنتاگون و پیمانکار طرح F۳۵ معرفی کرده‌اند."

در این میان روسیه با استفاده مناسب از شرایط و فضای کنونی همزمان به ترکیه پیشنهاد فروش هواپیماهای نسل پنجم خود مشابه با F۳۵ را ارائه کرده و مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز نسبت به تولید مشترک جنگنده‌های پیشرفته سوخو-۵۷ و خرید سوخو-۳۴ ابراز تمایل کرده است.

بر این اساس آمریکا علیرغم تهدید ترکیه جهت لغو قرارداد تحویل هواپیماهای جنگنده F-۳۵ Strike Fighter برسر دوراهی بزرگ لغو و یا اجرای قرارداد با ترکیه مانده است. در صورت افزایش فشار بیشتر برای اعمال تحریم‌های نظامی، از جمله لغو قراردادهای نظامی و انتقال مرکز تولید و تعمیرات جنگنده‌های F۳۵ از اسکی شهیر به هلند، این احتمال هم وجود دارد که ترکیه در واکنش متقابل پایگاه‌های نظامی‌اش را به روی آمریکا مسدود کند؛ پایگاه‌هایی که در کودتای ۱۵ جولای کودتاچیان از آن طریق مورد حمایت و پشتیبانی قرار گرفتند تا دولت منتخب و جمهوریت ترکیه را ساقط نمایند. یا اینکه ترکیه از توافق‌نامه‌های دفاعی و اقتصادی موسوم به DECA درخصوص پشتیبانی راداری TPY-۲ که مختص آمریکا و با هدف دفاع قاره اروپاست، خارج شود و ....

در هر صورت باتوجه به جایگاه ترکیه در منطقه و ناتو و نیاز شدید آمریکا به همراهی ترکیه، طیف وسیعی از ابزار چانه زنی و اقدام متقابل برای ایجاد تاثیر و تغییر موازنه در مقابل آمریکا برای ترکها فراهم است. این ابزار میتواند در جهت تاثیر گذاری نسبت به نحوه تصمیم سازی و تصمیم گیری نهایی مقامات نظامی سیاسی آمریکا موثر و نافذ واقع شود.