از دیدگاه فعالان اقتصادی، ناامن‌ترین استان برای سرمایه گذاری کدام است؟

به تازگی نتایج پایش امنیت سرمایه گذاری در فصل پاییز ۹۷ توسط مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده است. این نتایج نشان می‌دهند که امنیت سرمایه گذاری در کشور در فصل پاییز ۹۷ در مقایسه با تابستان ۹۷ کمتر شده است. بر اساس ارزیابی فعالان اقتصادی مشارکت کننده در این پیمایش، در پاییز ۱۳۹۷ مؤلفه "عمل مسئولان ملی به وعده‌های داده شده"، به عنوان نامناسبترین مؤلفه امنیت سرمایه گذاری ارزیابی شده است.

به گزارش تابناک اقتصادی، سرمایه گذاری یکی از مولفه‌های اصلی در رشد و توسعه اقتصادی کشور‌ها است. افزایش سرمایه گذاری، معمولاً به رشد رقابت پذیری و بهره وری، افزایش صادرات، تشکیل سرمایه انسانی و خلق فناوری کمک می‌کند. اما سرمایه گذار به آینده و افق بلندمدت نظر دارد و به همین دلیل سرمایه گذاری در هر فضا و بستری اتفاق نمی‌افتد و نیازمند زمینه‌های متعدد اقتصادی، سیاسی، قانونی و ... است. نظریه پردازان رشد و توسعه اقتصادی انواع متغیر‌های کلیدی تاثیرگذار بر سرمایه گذاری را مشخص کرده اند که اغلب آن‌ها در ایجاد محیط امن خلاصه می‌شود.

 

در گزارش پایش امنیت سرمایه گذاری که توسط مرکز پژوهش‌های مجلسبه صورت فصلی و با آغاز از زمستان سال ۱۳۹۶ تهیه و تنظیم می‌شود مقصود از امنیت سرمایه گذاری، شرایطی است که در آن متغیر‌های کلان اقتصادی باثبات یا قابل پیش بینی باشد، حاکمیت قانون برقرار باشد و اعمال شود، قوانین و مقررات، تصمیم‌های مسئولان و رویه‌های اجرایی کشور، باثبات باشند و به طور سهل و موثری اجرا شوند و در صورت ضرورت تغییر در هر یک از آن ها، تغییرات از قبل به اطلاع ذی نفعان برسد؛ همچنین اطلاعات موثر بر فعالیت‌های اقتصادی به طور شفاف و برابر در دسترس همه شهروندان باشد و نهاد‌های قضایی و انتظامی چنان مجهز و سالم و کارآمد باشند که هر گونه نقض حقوق مالکیت شهروندان، یا استفاده بدون اجازه از دارایی فیزیکی یا معنوی دیگران، برای هیچکس اعم از شخص حقیقی و حقوقی از جمله مسئولان کشور، مقرون به صرفه نباشد و شهروندان مالباخته بتوانند با مراجعه به نهاد‌های ذی صلاح، در کمترین زمان، مال از دست رفته خود را به همراه خسارت مربوطه، دریافت کنند.

در این گزارش که نتایج آن از طریق پرسشنامه‌هایی که توسط فعالان اقتصادی سراسر کشور تکمیل شده استخراج شده است، ۲۱ مولفه که ممکن بوده امنیت سرمایه گذاری را تهدید کند گردآوری شده و این ۲۱ مولفه در معرض پرسش از فعالان اقتصادی قرار گرفته است. فعالان اقتصادی به هر مولفه، عددی بین صفر به عنوان بدترین ارزیابی و ده به عنوان بهترین ارزیابی ممکن را اختصاص داده اند.

نتایج چهارمین گزارش پایش امنیت سرمایه گذاری که مربوط به فصل پاییز ۹۷ است به تازگی منتشر شده است. این نتایج نشان می‌دهد که عدد شاخص امنیت سرمایه گذاری در این فصل در مقایسه با فصل تابستان ۹۷ افزایش یافته و از ۶.۳۲ به ۶.۴۳ رسیده است.

 

به عبارت بهتر امنیت سرمایه گذاری در فصل پاییز ۹۷ در مقایسه با فصل تابستان ۹۷ کاهش یافته است. دلیل این کاهش امنیت سرمایه گذاری نیز به نوسانات نرخ ارز و تغییرات پی در پی و ناگهانی سیاست‌های ارزی و تجاری در سال ۹۷ باز می‌گردد. نمودار زیر نشان می‌دهد که از زمستان ۹۶ تا پاییز ۹۷ به صورت مرتب عدد افزایش یافته و به ده نزدیکتر شده در نتیجه امنیت سرمایه گذاری در ایران کاهش یافته است.

بر اساس ارزیابی فعالان اقتصادی مشارکت کننده در این پیمایش، در پاییز ۱۳۹۷ سه مؤلفه "عمل مسئولان ملی به وعده‌های داده شده"، "اِحقاق حقوق قانونی در ادارات دولتی" و "اعمال نفوذ و تبانی در معاملات ادارات حکومتی" به عنوان نامناسبترین مؤلفه‌های امنیت سرمایه گذاری ارزیابی شده اند و سه مولفه "سرقت مالی (پول نقد، کالا، تجهیزات و ماشین آلات) "، "استفاده غیرمجاز از نام و علائم تجاری یا مالکیت معنوی" و "رواج توزیع کالای قاچاق" به عنوان مناسبترین مولفه‌های امنیت سرمایه گذاری ارزیابی شده اند.

نمودار زیر وضعیت امنیت سرمایه گذاری در استان‌های مختلف را نشان می‌دهد. همان گونه که ملاحظه می‌شود بر اساس فروض و تعاریف این گزارش، مناسب‌ترین استان‌ها از نظر امنیت سرمایه گذاری در پاییز ۱۳۹۷ به ترتیب استان‌های خراسان جنوبی، سمنان و قم و نامناسب‌ترین استان‌ها از نظر امنیت سرمایه گذاری، به ترتیب استان‌های تهران،  کهگیلویه و بویراحمد و ایلام بوده است.

 

با توجه به نمودار بالا، امنیت سرمایه گذاری در ۱۷ استان کشور پایین‌تر از میانگین کشوری است و در ۱۴ استان کشور امنیت سرمایه گذاری بالاتر از میانگین کشوری است.