برخورد دوگانه با تولیدکنندگان «بیت کوین»

 

پیام نزدیک‌ترین منطقه ویژه اقتصادی به تهران و تنها منطقه ویژه اقتصادی در ایران است که فرودگاه بین‌المللی دارد. این منطقه در شهرکرج و در زمینی به مساحت ۳۶۰۰ هکتار واقع شده است.

به گزارش «آزادی»، سرحدی، دستیار مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پیام در توصیف این منطقه‌ی ویژه می‌گوید: «در اینجا فضای مناسبی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. شرکت‌های کامپیوتری هم می‌توانند با تأسیس کارخانه در منطقه ویژه اقتصادی پیام، از محاسن این منطقه مانند معافیت گمرکی استفاده کنند».

رضاقربانی کارشناس فناوری مالی (فین تک) در گفتگو با آزادی، در باره‌ی این بخش مهم از شهر کرج می‌گوید: «منطقه ویژه اقتصادی فرودگاه پیام در حال حاضر به طور کاملا صنعتی بوسیله‌ی ماینر‌ها (دستگاه‌های تولید بیت کوین) مشغول تولید بیت کوین هستند. در این راستا به وضوح شاهد حمایت‌های قانونی هستیم».

این درحالی است که در روز‌های اخیرفرمانده انتظامی البرز از کشف چهار هزار و ۷۵۰ دستگاه قاچاق ماینر در منطقه ماهدشت کرج خبر داد. روز یکشنبه نیز پلیس پیشگیری تهران از کشف٥٧ دستگاه ماینر در خودرویی خبر داد. همچنین دیروز دوشنبه، ناصرحکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، خبراز ممنوعیت معامله بیت کوین در ایران داد.

بیت کوین چیست و چگونه تبدیل به بزرگترین بانک جهان شد؟

بسیاری بیت کوین را انقلابی در دل انقلاب اینترنت می‌دانند. بیت کوین فرزند یک شبکه‌ای است به نام «بلاک چین» که به صورت مستقل، بی مرکز و بی مرز تراکنش‌های مالی را تایید می‌کند. این کار از طریق دستگاه‌های واسطه‌ای به نام ماینر‌ها انجام می‌شود. بیت کوین حاصل چند تحول بزرگ در دنیای رمزنگاری و توسعه‌ی نرم افزار و ریاضی می‌باشد. به این صورت که ماینر‌ها با استفاده از توان پردازشگری‌ای که دارند مسائل ریاضی را حل می‌کنند و تراکنش‌های انجام شده را در غالب کش (پول نقد) ذخیره می‌کنند. به زبان ساده، بیت کوین را می‌توانید ساز و کاری تصور کنید که قلب و روحش تایید این تراکنش هاست و با همین مکانیزم توانسته است تبدیل به یکی از بزرگترین بانک‌های جهان شود بدون اینکه دفتر و دستکی داشته باشد. آرمان این انقلاب، حذف واسطه هاست. ساتوشینا کوموتو، مبتکر بیت کوین که می‌تواند نام شخص یا گروهی از افراد متخصص در زمینه‌ی رمزنگاری و نرم افزار باشند، با این هدف آغاز به کار کردند که ثابت کنند کد می‌تواند به طور موثرتری و بدون هرگونه تبعیضی به صورت کاملا بی واسطه، مساله‌ی اعتماد را حل کند. به این معنی که اگر فردی بخواهد برای شخصی در کشوری دیگر، مبلغی بفرستد، از طریق مجرای شبکه‌ای به نام بلاک چین می‌تواند بدون نظارت دولت‌ها و اقدامات دست و پاگیر رسمی، این کار را انجام دهد.

بلاک چین چیست؟

شبکه‌ای است از داده‌ها که از ٢٠٠٩ فعالیتش آغاز شد. هر ده دقیقه اصطلاحا نبض این شبکه می‌زند. به این معنا که هر ده دقیقه تمامی تراکنش‌هایی که روی این شبکه انجام شده در یک واحدی به نام بلاک ذخیره می‌شود. به مجموعه‌ی زنجیره این بلاکها، بلاک چین می‌گویند.

دور زدن تحریم با «بیت کوین»؟ بعید می‌دانم!

در اردیبهشت ٩٧ پس از اینکه ترامپ از برجام خارج شد، به دنبال آن، تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال شد. برخی از مسئولین کشور، خبر از شیوه‌ی جدیدی از دور زدن تحریم‌ها می‌دادند. این شیوه که قرار بود با استفاده از ارز‌های دیجیتال از جمله بیت کوین انجام شود تا این لحظه چه توفیقاتی داشت؟

در ادامه، پاسخ قربانی را به این پرسش می‌خوانید.

«اینکه دولتمردان می‌گویند ما تحریم‌ها را با بیت کوین دور می‌زنیم، حرف بی اساسی است. زیرا در تعامل از طریق شبکه بلاک چین، دولت به چند دلیل مشخص نمی‌تواند یک طرف این خرید و فروش باشد. اولا) شفافیت در خرید و فروش بیت کوین باعث می‌شود همه‌ی فعالیت‌ها (تراکنش ها) قابل ردیابی باشند بنابراین نمی‌توان مخفیانه کاری انجام داد. دوما) وقتی تعداد تراکنش‌ها از یک حدی بالاتر بروند، بقیه‌ی کاربران حساس می‌شوند که چه کسی در حال ردوبدل این تعداد تراکنش است. سوما) حجم بازار بیت کوین تا این حد گسترده نیست که وقتی مثلا معاملات عظیم نفتی توسط آن صورت گیرد، آب از آب تکان نخورد و کسی متوجه نشود؛ بنابراین بعید می‌دانم سازوکار بیت کوین بتواندکمکی به دور زدن تحریم‌ها کند».


این کارشناس فناوری مالی افزود: «کاربرد خرید و فروش این محبوب‌ترین رمز ارز، زمانی است که به عنوان مثال تاجری در ایران قصد دارد با تاجری در کشوری دیگر کار کند. با توجه به شرایط فعلی که هیچگونه راه انتقال پول بین ایران وکشور دیگر به طور سیستماتیک وجود ندارد، خریدار از طریق بیت کوین می‌تواند در کسری از ثانیه پرداخت لازم را انجام دهد. به عبارت دیگر، این ساز وکار برای انجام تراکنش‌هایی در حد تجارت خرد یا متوسط، قابل استفاده است».

هزینه استخراج بیت کوین در آلمان٥٥ برابر ایران است

در ایران، ارزان بودن هزینه‌ی استفاده از برق برای دستگاه‌های تولید بیت کوین، باعث ترغیب بسیاری افراد از جمله سرمایه گذاران کشور‌های دیگر شد. ورود سرمایه گذاران خارجی برای استفاده یا شاید سواستفاده از این شرایط را شاید بتوان یک کوچ طبیعی دانست. اینکه استخراج کنندگان بیت کوین به مناطقی بروند که بتوان با هزینه کمتری ارز دیجیتال استخراج کرد، پدیده‌ای است که پیشتر در اروپا هم شاهدش بودیم.

برای استخراج هر بیت کوین در ایران، محاسبه شده که تقریبا٣٥ میلیون تومان یارانه دولتی پرداخت می‌شود و هزینه‌ی آن٦ هزارم دلار است. این هزینه در آلمان برای هر کیلو وات ساعت برق٣٣ سنت است؛ بنابراین هزینه استخراج بیت کوین در آلمان حدود ٥٥ برابر ایران است. در این شرایط طبیعی است که آن سرمایه گذار خارجی که بخواهد در زمینه بیت کوین سرمایه گذاری کند، ایران را ترجیح دهد.

کوچی که به آن اشاره شد، در گذشته توسط سرمایه گذاران حوزه تولید بیت کوین از کشور‌هایی مثل آلمان، سوییس و فرانسه به ایسلند اتفاق افتاده بود. به دو دلیل: ارزانتر بودن برق و دمای پایین هوا. هوای سرد ایسلند تا حد زیادی مانع از داغ شدن پردازشگر‌های تولید بیت کوین می‌شود.

در ایران متاسفانه در زمینه‌ی سرمایه گذاری، نهاد‌هایی وجود دارند که منافع آنی را به منافع آتی ترجیح می‌دهند. به عبارت دیگر، این نهاد‌ها که از قضا درباره‌ی عملکرد خود هم پاسخگو نیستند، ترجیح می‌دهند سود لحظه‌ای خود را از یک سرمایه گذاری برداشت کنند و نگاهی به آینده نداشته باشند؛ بنابراین درگیر بازار سیاه و اتفاقاتی اینچنینی می‌شوند. گفته می‌شود از اواسط سال ٢٠١٧ و از زمانی که بیت کوین رونق گرفته بود، نهاد‌های خاصی در ایران اقدام به وارد کردن نامحدود تجهیزات و دستگاه‌های استخراج بیت کوین از طریق اسکله‌های غیر رسمی کردند. امتیازات ویژه‌ی دیگری نظیردسترسی به برق رایگان یا بسیار ارزان، زمینه لازم را برای استخراج بیت کوین و رسیدن به سود زیاد فراهم کرد.

نمونه‌ی ایسلند و سودی همگانی

در مورد کوچ سرمایه گذاران به ایسلند به منظور تولید بیت کوین بوسیله‌ی ماینرها، نکته‌ای اساسی وجود دارد. علاوه بر سود اقتصادی دوطرفه، شهروندان ایسلند به وضوح در جریان جزییات این فرایند قرار می‌گرفتند.

رضاقربانی، در ادامه با تاکید بر لزوم شفافیت در همه‌ی مراحل فعالیت‌های سرمایه گذاران خارجی در کشور، گفت: «برای اینکه سوالاتی برای مردم کشور ما پیش نیاد، از جمله اینکه در شرایطی که ممنوعیت خرید، واردات، حمل و استفاده از ماینر و همچنین معامله بیت کوین، دست و پای آن‌ها را در این زمینه بسته، چرا فقط دولت و سرمایه گذار خارجی تنها برندگان این بازی هستند؟ به این منظور، دولت بهتر بود چارچوب ساده، ولی مشخصی را برای این موضوع تعریف می‌کرد. مثلا سرمایه گذار خارجی که از فلان کشور برای انجام فعالیت در زمینه بیت کوین وارد کشور شده، قرار است چه مقدار برق و انرژی و با چه هزینه‌ای از کشوری که متعلق به همه است، استفاده کند؟ قرار است چه مقدار مالیات به دولت بپردازد؟ در مقابل چه سودی خواهد برد؟ دولت به چه سودی خواهد رسید؟ درآمدی که حاصل می‌شود قرار است در کشور در چه زمینه‌هایی مصرف شود؟ همه‌ی این موارد باید برای مردم مشخص شوند.»

بگیر و ببند تولیدکنندگان عادی نتیجه اش فرصت سوزی است

قربانی در ادامه با اشاره به اظهارات معاون بانک مرکزی، مبنی بر هشدار به مردم و ممنوع اعلام کردن خرید و فروش بیت کوین و همچنین دستگیری دارندگان ماینر در کرج و تهران، گفت: «دولت به جای برخورد پلیسی با شهروندانی که با بهره مندی از دانش خود، به تولید رمز ارز می‌پردازند، بهتر است در صورت نیاز، نرخ هزینه‌ی برق را اصلاح کند». این کارشناس فناوری مالی در پایان افزود: «علاوه بر اجتناب از اینگونه واکنش‌های نامناسب، دولت می‌تواند با ایجاد یک چارچوب قانونی ساده و شفاف، زمینه‌ی شغلی مناسبی برای همه‌ی افراد توانمند در این زمینه فراهم کند.»