سرنوشت برجام چه می‌شود؟ /طرح چند پله‌ای مجلس برای سهمیه بندی بنزین/آقای موسوی خوئینی‌ها وقایع تاریخی خوردنی نیست!

فیلترینگ به تاریخ خواهد پیوست، بساط پردردسر دستفروشان، بیمه جدید شخص ثالث به نام مردم، به کام بیمه ها، مالیات در کمین سوداگران بازار مسکن، «گل یا پوچ» ایران در ماجرای برجام، تعقیب ۳۰ مدیر در پرونده بانک سرمایه، صدرنشینی با داوری پرحرف و حدیث، شکایت‌های زنجیره‌ای توکلی از دولت، کم‌تحرکی وزارت کشور در عمل به وعده‌های دولت، خصوصی سوزی ۵ غول صنعت در ایران، انتقاد روحانی از وزیر مستعفی؟!، سردار جعفری خطاب به اسرائیل: با دم شیر بازی نکنید و تقابل هواداران هاشمی رفسنجانی با موسوی خویینی‌ها از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز پنجشنبه ۲۷ دی ماه در حالی چاپ و منتشر شدند که تحلیل‌ها و گزارش‌هایی درباره فرجام برجام در پی احتمال سرد شدن روابط ایران و اروپا، ادامه حواشی ایجاد شده در پی اظهارات انتقادی موسوی خویینی‌ها درباره آیت الله هاشمی رفسنجانی، آینده پلکانی افزایش قیمت بنزین، گزارش‌هایی درباره درگذشت بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون مرحوم حسین محب اهری و اظهارات سردار جعفری در واکنش به تهدید‌های نتانیاهو در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و گزارش‌های منتشره شده در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛

سرنوشت برجام چه می‌شود؟

محمدرضا ستاری طی یادداشتی با عنوان برجام از منظری دیگر در سرمقاله امروز روزنامه ابتکار نوشت: سه سال پیش در چنین روز‌هایی برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام میان ایران و گروه ۱+۵ به صورت رسمی اجرایی شد. هر چند در طول این سه سال تحولات مختلفی بر سر راه اجرا و عملیاتی کردن این برنامه رخ داد و در نهایت با خروج آمریکا از برجام، دورنمای مبهمی برای آینده آن رقم خورد، اما با نگاهی کلی به روند مذاکرات و خروجی‌های توافق هسته‌ای برای ایران جا دارد که بار دیگر از منظری متفاوت به تحلیل و بررسی آن بپردازیم.

فارغ از مباحثات دامنه‌دار میان موافقان و مخالفان برجام، روند تحولات طول سه سال گذشته چه در داخل و چه در خارج ایران به‌گونه‌ای رقم خورد که با خروج آمریکا از برجام به قول مقامات کشورمان، این توافق اکنون در کما قرار دارد چرا که عدم تحقق همکاری‌های مالی و اعتباری با پیوند خوردن به بحث بازگشت تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران باعث شده تا از منظر اقتصادی توافق هسته‌ای کارایی مورد نظر را در این بخش نداشته باشد. در این میان ایستایی اقتصادی از منظر برجام نمی‌تواند عاملی برای تعمیم دادن این مشکل به سایر دستاورد‌های سیاسی و امنیتی توافق هسته‌ای باشد، زیرا این دیدگاه با نادیده گرفتن فرآیند مذاکرات و خروج از چالش‌های اولیه به میزان زیادی نگاه تقلیل‌گرایانه به کل مجموعه برجام خواهد داشت. در چنین شرایطی و با اعلام حمایت سایر شرکای برجام برای تلاش جهت حفظ توافق هسته‌ای به مسئله سازوکار ویژه اروپایی رسیده ایم که این امر با توجه به مکانسیم‌های پیچیده و مبهم حقوقی و نیز موضوع مهار کردن تحریم‌های آمریکا دورنمایی مبهم از خود به جا گذاشته است.

به همین دلیل و با بررسی این تحولات چند نکته حائز اهمیت برای مهار فشار‌های فزآینده بین‌المللی وجود دارد. نخست اینکه توافق هسته‌ای طی یک فرآیند به نام مذاکرات هسته‌ای به نتیجه رسید و همانطور که از مفهوم مذاکره مشخص است، در این فرآیند طرفین مذاکره با رد‌و‌بدل کردن امتیاز‌هایی سرانجام در یک نقطه زینی به توافقی دست پیدا می‌کنند که هر دو طرف از آن راضی باشند. این امر زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم در محیط مذاکرات هسته‌ای ایران به تنهایی در مقابل شش قدرت جهانی مشغول مذاکره و اخذ امتیاز‌های لازم بود. در همین راستا هرچند فشار‌های خارجی به‌خصوص تهدید‌ها و تحریم‌های آمریکا و نیز همصدایی اروپا با ایالات متحده برای افزایش فشار‌ها بر روی ایران بر سر برنامه موشکی و مسائل منطقه‌ای یکی از عوامل موثر در تضعیف روز‌افزون برجام به حساب می‌آید، اما در واقع عدم استفاده حداکثری و بهره‌مندی نیم بند ایران از گشایش‌های به وجود آمده در فضای بین‌المللی را نیز نمی‌توان یکسره بر دوش کارشکنی‌های خارجی انداخت. در همان زمان و طی گشایش‌های صورت گرفته ایران می‌توانست با پیوند زدن منافع اقتصادی کلان با برجام به صورت چند جانبه، احتمال یک‌جانبه‌گرایی هر یک از کشور‌های عضو گروه ۱+۵ را کاهش دهد. همچنین در همان زمان بهترین موقعیت برای تنش‌زدایی با همسایگان و تعمیم برجام به منطقه خاورمیانه به وجود آمد که این امر نیز با‌توجه به برخی رخداد‌های داخلی، زمینه‌های تشدید تنش‌ها را میان ایران و همسایگان حوزه خلیج فارس افزایش داد.

در همین راستا به نظر اغلب تحلیلگران یک استراتژی مغفول مانده در داخل نیز همچنان ادامه داشته و نسبت به پیگیری آن کوتاهی می‌شود؛ اینکه با‌توجه به شرایط فعلی و به سردی گراییدن روابط میان ایران و اروپا و نیز مشخص بودن نحوه تعامل چین و روسیه با ایران در شرایط‌های پرفشار، اکنون لازم است راهبرد اصلی بر نحوه خنثی کردن و در نهایت خروج از تحریم‌ها قرار بگیرد نه اینکه استراتژی نحوه زندگی و ادامه دادن در شرایط تحریمی مورد نظر باشد. به همین دلیل است که اکنون می‌توان گفت: شرایط فعلی برای ایران، جزئی دیگر از روند چند ساله تنش‌زدایی با جهان در خلال مذاکرات هسته‌ای است و با بروز مشکلاتی از قبیل: بازگشت تحریم‌ها به هیچ عنوان منطقی نیست که دستاورد‌ها و مذاکرات چند‌ساله به یکباره رها شود تا بار دیگر ناچار به بازگشت به نقطه اول و شروع بر سر مسائل حل‌و‌فصل شده گذشته باشیم.

طرح چند پله‌ای مجلس برای سهمیه بندی بنزین
روزنامه خراسان طی خبری درباره آخرین خبر‌های تغییر قیمت بنزین در سال آینده نوشت: رئیس کمیسیون اقتصادی طرح مجلس برای قیمت بنزین در سال آینده را این گونه اعلام کرد که بنزین سهمیه بندی می‌شود و به هر خودرو ۶۰ لیتر با قیمت هزار تومان اختصاص می‌یابد. برای مصارف بالاتر، قیمت بیشتر و برای مصارف ۱۵۰ لیتر به بالا، نرخ بنزین پنج هزار تومان خواهد شد. به گزارش خبرگزاری مهر، محمدرضا پورابراهیمی در خصوص تغییرات لایحه بودجه در مجلس اظهار کرد: لایحه بودجه هر سال از سوی دولت به مجلس ارائه می‌شود و مجلس تغییر خاصی در لایحه بودجه ایجاد نمی‌کند. اگر تغییرات زیادی از سوی مجلس در لایحه بودجه ایجاد شود، شورای نگهبان آن را رد می‌کند. وی با بیان این که تنها ۱۰ درصد لایحه بودجه با پیشنهاد‌های نمایندگان تغییر می‌کند، افزود: ۹۰ درصد این ۱۰ درصد تغییرات نیز پیشنهاد‌های دستگاه‌های اجرایی است.

پورابراهیمی با بیان این که ما اکنون گرفتار آدم‌های دولت در مجلس هستیم، اظهار کرد: وزارتخانه‌هایی که نمی‌توانند با سازمان برنامه و بودجه به توافق برسند، سعی می‌کنند از طریق کمیسیون‌های مجلس به اهداف خود دست یابند. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به اظهارات اخیر حسام‌الدین آشنا مبنی بر این که پشت هر ردیف بودجه‌ای یک قبیله خوابیده است، گفت: این افراد یا سواد بودجه‌ای ندارند یا شیطنت می‌کنند. کسانی که با الفبای بودجه آشنا باشند، می‌دانند که امکان تغییرات اساسی در بودجه وجود ندارد. پورابراهیمی در تشریح طرح مجلس برای قیمت بنزین اظهار کرد: «پیشنهاد کمیسیون اقتصادی، وضع عوارض بر مصرف بنزین است، در این ساز و کار قیمت بنزین و گازوئیل ثابت نگه داشته می‌شود و دولت سهمیه ۶۰ لیتری برای خودرو‌های سواری خصوصی در نظر می‌گیرد. مازاد بر این سهمیه نیز تا ۸۰ لیتر با قیمت ۱۵۰۰ تومان، از ۸۰ لیتر تا ۱۲۰ لیتر دو هزار تومان، از ۱۲۰ لیتر تا ۱۵۰ لیتر سه هزار تومان و از ۱۵۰ لیتر به بالا قیمت بنزین پنج هزار تومان محاسبه خواهد شد.»

آقای موسوی خوئینی‌ها وقایع تاریخی خوردنی نیست!
امید فراغت کارشناس ارشد علوم سیاسی در شماره امروز قانون موضوع جنجالی اظهارات انتقادی موسوی خوئینی‌ها درباره آیت الله هاشمی را موضوع قرار داد و طی یادداشتی با عنوان آقای موسوی خوئینی‌ها وقایع تاریخی خوردنی نیست! نوشت: آقای موسوی خوئینی ها؛ ادبیات جامعه امروز با آنچه در ساختار ذهنی‌تان به عنوان شبه لیدر پنهان جریان اصلاحات که در برهه‌ای برای تان شخصیت گذاری شد، متفاوت شده است و تفاسیر موضوعی‌تان در رابطه با زیست جامعه امروز، فاصله دارد و این خلأ نباید منجر به امکان سازی برای برخی ناکامی‌های سیاسی و گاه تسویه حساب‌های شخصی در رابطه با موضوع‌هایی که یاد و خاطر و مهم‌تر از آن، اندیشه‌ای که اکنون حضور ندارد تبدیل شود!

آقای موسوی خوئینی ها؛ این درست که در ظرف زمان و مکان انسان مبتلا به تغییر می‌شود، اما تغییری که تبدیل در پی نداشته باشد در همان فضای حدس و گمان باقی می‌ماند! و مخاطب از آن نوعی سوء ظن برداشت خواهد کرد. آگاهی جامعه امروز با هیچ اندیشه و ذهنیتی تعارف ندارد! وقتی انتقال صفات از پایین به بالا در حال رخ دادن است ذهنیت جریان سازی در موقعیتی که مردم به درستی موقعیت ممتاز شده اند یک ذهنیت انتزاعی است!

آقای موسوی خوئینی ها؛ نقد و انتقاد اگر تابع عقلانیت زمانی و مکانی نباشد نشان دهنده نوعی خصومت است و خصومت محصول ناکامی هاست! بنابراین ناکامی‌ها باید پذیرفته شود و مهم‌تر اینکه با روش و منش‌های پیشین نمی‌توان نتایج متفاوت گرفت جمله ـ انقلاب فرزندان خود را می‌خورد ـ می‌تواند نقض شود و عبارت برخی ادبیات‌های انقلابی را به واسطه متر و مقیاس‌های شخصی می‌خورند، مصداق پیدا کند و شاید بهتر باشد این گونه تفسیر شود که آری! وقایع تاریخی هم خوردنی می‌شوند.

آقای موسوی خوئینی ها؛ جامعه امروز محصول مراجع فکری گوناگون است و یکپارچگی اطلاعات دهکده جهانی به عنوان منطق جدید در برابر منطق‌های شخصی و جریانی قد علم کرده است. برای مورد وثوق خرد عمومی جامعه امروز قرار گرفتن، باید بر اساس واقعیت‌ها و آداب توسعه‌یافتگی اسلامی ایرانی سخن گفت. مقبولیت‌های اجتماعی در کفه ترازوی خرد عمومی جامعه مشخص است و می‌شود با یک سیر تاریخی چند ساله، واقعیت کاریزمای اجتماعی افراد را درک کرد.

آقای موسوی خوئینی‌ها؛ منطق و تفسیری که خرد عمومی جامعه را به همراه نداشته باشد دچار اشکال است، چرا که گفتمان فقه پویا گواه این مدعاست و می‌تواند به عنوان منطق جدید در آوردگاه جامعه امروز مورد تامل قرار بگیرد. اندیشه برخی‌ها مانند الک آویخته شده و به عنوان یک رهگذر تاریخ معاصر که نتایجی را حاصل کرده در معرض دید ملت قرار دارد!
آقای موسوی خوئینی‌ها؛ تناقض‌های جامعه امروز محصول چه تدابیر موضوعی بوده است؟! جامعه امروز اندیشه‌ای به مثابه امیر کبیر را طلب دارد! سازندگی در قالب ادبیات توسعه یافتگی را خواهان است؛ تفسیر‌هایی که منتهی به یکسان‌سازی جزء و کل باشد دوای درد جامعه امروز نیست.

آقای موسوی خوئینی ها؛ آیا قدرت اجبار زمان را به عنوان یک خرد پنهان که مسیر ساز است را می‌پذیرید؟! آیت ا... هاشمی بر این نظر بود که جامعه دیگر به عقب باز نمی‌گردد و بیان این جمله یعنی فهم متناسب با ادبیات حاکم بر جهان معاصر که می‌تواند با تلفیق الگوی اسلامی ایرانی منتج به توسعه یافتگی متناسب با مختصات جامعه ایران اسلامی باشد؛ بحث بر این نیست که این تئوری و نظر پذیرفتنی است، اما واقعیت انگاری و درک شرایط یکی از ویژگی‌های سیاست‌مداران و نخبگان جامعه است؛ بنابراین نسخه پیچی به گونه‌ای که از چاله به چاه رهنمون سازی شود جزو خواست و مطالبات جامعه امروز نیست.