در دولت تدبیر و امید، پولدارها پولدارتر شدند و فقرا فقیرتر

ضریب جینی شاخصی اقتصادی است که از طریق آن می توان به نحوه توزیع ثروت در بین مردم یک جامعه پی برد. هر چه ضریب جینی به صفر نزدیک تر باشد به منزله برابرتر بودن درآمدها در جامعه است و هر چه به یک نزدیکتر باشد نشان دهنده آن است که شکاف درآمدی در جامعه بیشتر شده است. روند این شاخص در سال های اخیر نشان می دهد، بر خلاف شعارهای مسئولین دولت تدبیر امید، در این دولت پولدارها پولدارتر و فقرا فقیرتر شده اند.

به گزارش «تابناک اقتصادی»، هنگامی که دولت تدبیر و امید بر مسند قوای اجرایی کشور تکیه زد، مسئولین این دولت همواره از کاهش فقر و عدالت درآمدی سخن گفتند. حسن روحانی در خرداد ماه 1392 هنگامی که در گفت وگوی ویژه خبری شبکه دو حضور یافته بود، گفت: دولت تدبیر و امید به دنبال این است که آنچنان مردم را از درآمد سرشار کند که اصلاً به یارانه 45 هزار تومانی نیازی نداشته باشند.

روزگار گذشت و نه تنها مردم به درآمدی سرشار نرسیدند، بلکه همان 45 هزار تومان یارانه هم قدرت خرید خود را در این سال ها به دلیل افزایش نرخ تورم از دست داد. همچنین آمارها نشان می دهند، در طول دوره دولت تدبیر و امید شکاف درآمدی در جامعه در این سال ها افزایش یافته است.

یکی از شاخص هایی که نشان دهنده وضعیت درآمدی در سطح جامعه می باشد، ضریب جینی است. ضریب جینی از جمله شاخص هایی است که می توان با استفاده از آن وضعیت توزیع درآمد در یک جامعه را مورد سنجش قرار داد. عدد این شاخص بین صفر و یک است. هر چه این عدد به صفر نزدیک تر باشد به منزله برابرتر بودن درآمدها در جامعه است و هر چه به یک نزدیکتر باشد نشان دهنده آن است که شکاف درآمدی در جامعه تشدید شده است. به عبارت بهتر، اگر همه افراد جامعه به اندازه هم درآمد داشته باشند، ضریب جینی معادل صفر و اگر تمام درآمدها تنها به یک نفر برسد ضریب جینی یک است که این بدترین حالت ممکن خواهد بود.

آمارهای ارائه شده توسط مرکز آمار ایران پیرامون ضریب جینی نشان می دهد، شکاف درآمدی در دوران دولت تدبیر و امید یعنی بین سال های 1392 تا 1396 مداوم بیشتر شده است. طبق آنچه از نمودار نمایان است، هنگامی که دولت تدبیر و امید سکان هدایت قوه مجریه را بر عهده گرفت (1392) ضریب جینی کل کشور در حدود 0.3650 بود. این ضریب در سال 1396 به 0.3981 افزایش یافت. این یعنی ضریب جینی در سال های 1392 تا 1396 به میزان 9 درصد رشد کرده است. روند افزایشی ضریب جینی و رشد آن، حکایت از عمیق تر شدن شکاف درآمدی در جامعه دارد و نشان می دهد که در دولت تدبیر و امید فقرا فقیرتر و پولدارها پولدارتر شده اند.

همچنین همان گونه که نمودار زیر نشان می دهد، وضعیت توزیع درآمد در دولت دهم بهتر بوده و توزیع درآمد در جامعه به سمت برابرتر شدن پیش رفته است. با آغاز به کار دولت دهم (1388) ضریب جینی در حدود 0.4111 بوده و در پایان کار دولت دهم (1391) این ضریب به 0.3659 کاهش یافته است. در دوره دولت دهم این ضریب روندی کاهشی داشته و شکاف درآمدی در جامعه نیز کاهش یافته است.

علاوه بر این، باید گفت که طبق ماده 3 قانون برنامه ششم توسعه ضریب جینی باید در پایان سال 1400 به 0.34 برسد اما همان گونه که ملاحظه می شود این ضریب در سال های اخیر مرتب افزایش یافته و از هدف تعیین شده دور و دورتر شده و در نهایت در سال 1396 به 0.3981 رسیده است.

در پایان می توان گفت، سیاست های اقتصادی دولت در این چند ساله به شکلی بوده است که شکاف درآمدی در بین طبقات جامعه عمیق تر شده و کیسه عده ای از درآمد سرشار و در عوض عده دیگری در جامعه فقیرتر شده اند. در سال های باقیمانده تا سال 1400 دولت باید سیاست هایی در پیش گیرد تا دست کم این شکاف بیشتر نشود و عدد ضریب جینی به هدف تعیین شده در برنامه ششم توسعه نزدیکتر شود.