وعده نسیه مسئولان، تشنگی صدها هزار دشتستانی را برطرف نمی‌کند
کانون‌های بحران آب ایران روز به روز در حال افزایش است و هم اینک مناطق جغرافیایی بسیاری در کشور درگیر با مشکلات ناشی از کمبود شدید منابع آب هستند؛ مناطقی مثل شهرستان دشتستان در استان بوشهر که آرام آرام نشانه‌های بروز نا امنی و اعتراضات مردمی نیز آنجا دیده می‌شود.به گزارش «تابناک»؛ همزمان با افزایش دمای هوا و در پی کاهش چشمگیر بارندگی‌ها در سال آبی جاری، بسیاری از نقاط جغرافیایی کشور حتی در بحث تأمین آب شرب نیز با دشواری‌های فراوانی رو به رو هستند؛ موضوع نگران کننده و خسارت باری که شاید اگر از سال‌ها پیش توسط مدیران آبی کشور پیش بینی شده بود، امکان مدیریت و مقابله با خساراتش بیشتر می‌شد.
از جمله مناطقی در کشور که با بحران شدید در تأمین منابع آب شرب، کشاورزی و صنعت رو به روست، می‌توان به شهرستان دشتستان و مرکز سیاسی این شهرستان یعنی برازجان اشاره کرد؛ شهرستانی که بالغ بر ۲۰۰ هزار شهروند را در خود جای داده است و فاصله چندانی با سواحل خلیج فارس ندارد.
چند روزی است در این شهرستان و به ویژه مرکز سیاسی آن یعنی برازجان، اعتراض‌ها با محوریت کمبود منبع آب شرب تشدید شده است و احتمال تشدید نا آرامی‌ها در این منطقه از کشورمان می‌رود؛ اعتراضاتی که تا ظاهرا اوج نگیرند و به بحران تنه نزنند، جدی گرفته نمی‌شوند، همان گونه که در چند شهر دیگرمان دیدیم.
هرچند بخش عمده‌ای از مساحت شهرستان دشتستان استان بوشهر منطبق با حوضه آبریز "حله" است، این منطقه جغرافیایی کشورمان، محل تلاقی چهار حوضه آبریز حله، مند، مهارلو و جراحی است که بر اساس گزارش‌های اخیر بارندگی، همه این حوضه‌ها در حال حاضر دچار بحران شدید آب هستند.
در سال آبی جاری، حوضه آبریز حله کمتر از ۱۲۰ میلی متر و سه حوضه دیگر نیز کمتر از ۲۰۰ میلی متر بارندگی داشته اند؛ اتفاقی که سبب شد رودهایی چون شاپور، دالکی، جراحی، حله و زهره در این منطقه جغرافیایی کشورمان با مشکل تأمین آب رو به رو باشند.
رود شاپور که از استان فارس سرچشمه گرفته و در ادامه با اتصال به رود دالکی در تأمین آب شرب شهرستان‌های استان بوشهر مثل شهرستان دشتستان نقش ویژه‌ای دارد، بر اساس گفته‌های مسئولان در سال آبی جاری با کاهش ۷۵ درصدی منابع آب رو به روست و این مسأله در تشدید مشکلات مؤثر بوده است.
از سوی دیگر، همین منابع آب محدود که قرار است به تأمین آب شرب بیش از ۲۰۰ هزار تن از مردم شهرستان دشتستان کمک کند، در مناطق بالادستی مثل شهرستان کازرون با سازه‌های آبی غول پیکر مثل سد (سد نرگسی) و پروژه‌های بزرگ کشاورزی مواجه شده و تقریباً سهم ناچیزی از آورد آن به استان بوشهر می‌رسد.
مشکلاتی که مواردی از آنها و دلیل بروزشان مورد اشاره قرار گرفت، اکنون باعث شده تا تأمین آب شرب صدها هزار دشتستانی با مشکل مواجه شود و این مسأله خود زمینه بروز نا آرامی‌های گسترده در سطح شهر برازجان باشد. متولیان منابع آب شرب استان بوشهر البته از تنش آبی پیش آمده بی اطلاع نیستند و برای برطرف کردن آن، راهکار‌هایی در ذهن دارند و تعدادی از این راهکار‌ها را نیز عملیاتی کرده‌اند؛ راهکار‌هایی که البته خیلی دیر اتخاذ شده است و نه تنها تضمینی برای اجرایی شدن طرح‌های ذهنی وجود ندارد، طرح‌های عملیاتی نیز تا کنون چندان مفید و کارگشا نبوده است.
در همین باره اخیراً شاهپور رجایی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر به رسانه‌ها گفت: نمایندگان وزارت نیرو با مردم و مسئولان استان فارس برای ساماندهی وضع رودخانه شاپور، منبع مهم تأمین آب دشتستان، صحبت کردند و بهبود حاصل شده، اما باید بدانیم که میزان آبدهی این رودخانه با توجه به کاهش بارندگی‌ها، ۷۵ درصد نسبت به دو سال گذشته تغییر کرده است.
رجایی اتکا به منابع محلی را بهترین و مطمئن‌ترین راه برای جبران کمبود آب این شهرستان عنوان کرد و گفت: مجوز ایجاد ۱۵ هزار مترمکعب آب‌شیرین‌کن را گرفته‌ایم تا بتوانیم منابع آب شهرستان را قابل مصرف کنیم، که این کار یک سال زمان می‌برد.
وی اولویت بعدی را اقدام اساسی برای جبران کمبود آب دشتستان دانست که اجرای آن دو سال زمان می‌خواهد و اکنون طرح مطالعه آن به وزیر نیرو ارائه شده تا در کمیسیون تخصیص این وزارتخانه تعیین تکلیف شود و منابع مستقلی جای خط آبرسانی از کازرون را بگیرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر با اشاره به مشکل همیشگی کم‌آبی در استان، گرفتن مجوز ایجاد آب‌شیرین‌کن به ظرفیت ۱۷۲ هزار مترمکعب را یکی از کار‌های صورت گرفته برای حل این مشکل عنوان کرد و گفت: اکنون دو آب‌شیرین‌کن که در مجموع ۲۰ هزار مترمکعب ظرفیت دارند در مدار تولید هستند و ۷۰ هزار و ۵۰۰ مترمکعب نیز در دست ساخت داریم که مجوز خرید تضمینی آب آنها از سوی دولت صادر شده است.
رجایی با تأکید بر این نکته که آب‌شیرین‌کن‌ها را بخش خصوصی می‌سازد و دولت آب تولیدی را به قیمت تضمینی می‌خرد، افزود: بقیه آب‌شیرین‌کن‌ها از جمله ظرفیت ۴۴ هزار مترمکعبی آب‌شیرین‌کن دشتستان باید تا سال ۱۴۰۴ تا ۱۴۱۰ به بهره‌برداری برسد.
همانطور که مشخص است، در حالی متولیان منابع آب استان بوشهر با درک دیرهنگام مشکل آب این منطقه در پی حل این بحران هستند که هنوز هم تصویر مشخص و روشنی برای آینده ندارند. ایشان در حالی از تحقق وعده شیرین کردن چیزی حدود ۱۷۲ هزار متر مکعب آب دریا تا سال ۱۴۱۰ خبر می‌دهند که در حال حاضر اماراتی‌ها روزانه بیش ۱۰ میلیون مترمکعب آب خلیج فارس را شیرین می‌کنند و مقایسه عدد نسیه متولیان آب بوشهر با عدد نقد اماراتی‌ها تلخ به نظر می‌رسد.
از آن سو همین رقم ناچیز هم بر عهده بخش خصوصی گذاشته شده است، در حالی که می‌دانیم اجرای پروژه‌های عظیم مانند شیرین کردن آب دریا، جز با حمایت‌های مستقیم دولت و نیز عزم ملی عملاً محقق شدنی به نظر نمی‌رسد؛ دورنمایی که بر اساس آن نمی‌توان انتظار داشت، اعتراض‌های تازه شکل گرفته مردمی در این خطه به این زودی‌ها پایان یابد، مگر آنکه مدیریت مطلوب منابع آب در حوضه‌های آبریز مورد اشاره، نظام عادلانه تقسیم منابع آب و نیز تسریع در پروژه‌های آب شیرین کن به شکل جدی در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
