فخرفروشی بابت یک خام‌فروشی رانتی/ چرا تبدیل گاز طبیعی به متانول در وضعیت کنونی، اشتباه بزرگ است؟
به گزارش تابناک اقتصادی؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد، هم اکنون بازار مصرفی متانول ما در سال حدود ۱۱ میلیون تن است و انحصاراً به چین صادرات داریم. این در حالی است که ما حدود ۱۳ میلیون تن تولید می‌کنیم. هم اکنون با وجود این بازار انحصاری که داریم، تولید ما از بازار صادراتی مان بیشتر است؛ بنابراین، بازار هدف تعیین کننده‌ی قیمت متانول ماست. نیاز چین از تولید ما کمتر است و باید فکری کنیم که هم بازار را در دست بگیریم و هم چاره اندیشی برای تولید مواد اولیه با ارزش افزوده‌ی بالاتر داشته باشیم.
با افزایش قیمت گاز طبیعی توانسته ایم در بازارهای صادراتی افزایش نرخ قابل توجهی به دست بیاوریم. طبق آماری که وزیر نفت ارائه دادند، ما الان با قیمت ۴۲ سنت، گاز را به عراق و ترکیه از طریق خط لوله انتقال می‌دهیم. از آمار‌های غیررسمی این طور برمی آید که قیمت صادرات گاز ما قبلاً ۳۵ سنت بوده است. با بررسی این موضوع که با اعمال سقف ۵ هزار تومانی با قیمت ۱۸ سنت گاز را در اختیار پتروشیمی‌های داخلی قرار می‌دهیم و متانول با قیمت ۳۵ سنت صادر میشود، متوجه عدم النفع قابل توجهی می‌شویم. نظرات رحمان سعادت، استاد اقتصاد دانشگاه را در این خصوص در ادامه می‌خوانید.
سعادت با اشاره به این که یک اصل اساسی در علم اقتصاد ایجاد ارزش افزوده است، تصریح کرد: خام فروشی کمترین ارزش افزوده را برای کشور‌ها دارد و به معنای فروش ثروت ملی به عنوان منابع تمام شدنی است. وقتی می‌توانیم با تولید محصولات نهایی به سود بیشتری دست پیدا کنیم، فروش مواد به صورت خام هیچ توجیهی ندارد. مساله‌ی مقابله با خام فروشی از یک دهه پیش در کشورمان مطرح بود و کارشناسان بر لزوم جلوگیری از این امر تأکید کرده اند. در این ارتباط قوانینی در کشور مصوب شد که توسط برخی مدیران نادیده گرفته میشود. خام فروشی مضرات زیادی برای کشور دارد و لازم است با اعمال سیاست‌هایی جلوی آن را بگیریم. مثلاً دولت می‌تواند با محروم کردن شرکتهای پتروشیمی که به صادرات مواد خام می‌پردازند از خوراک ارزان، آن‌ها را به سمت توسعه‌ی زنجیره‌ی ارزش این صنعت سوق دهد.
وی در ادامه گفت: بازاریابی در بازارهای جهانی موضوع پویایی است و هر روز اتفاقاتی در این حوزه رخ می‌دهد. الان شاهد کاهش قیمت متانول در بازارهای جهانی هستیم. با توجه به افزایش قیمت گاز و وابستگی بالای تولید متانول به رانت خوراک ارزان، باید در روند تولید متانول در کشورمان تجدیدنظر کنیم. زیرا این موضوع منطقی نیست که گاز به عنوان خوراک در پتروشیمی‌ها برای تولید متانول به کار گرفته شود و در نهایت ماده‌ی تولید شده را با قیمت پایین تری نسبت به خوراک اولیه در بازارهای جهانی بفروشیم. اعطای رانت خوراک نیز تنها برای توسعه زنجیره ارزش این صنعت مجاز است و خام فروشی باید متوقف شود.
این کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: فرآیند‌های شرکتهای پتروشیمی در دولت سیزدهم مورد بررسی قرار گرفته است. متاسفانه در دولت قبلی داده‌های شفافی در این حوزه وجود نداشت و نمی‌توانستیم به بررسی دقیق شرایط بپردازیم. در وضعیت کنونی این پیشنهاد که در ماه‌های سرد سال شرکتهای پتروشیمی به تعمیرات اساسی و اورهال کردن بپردازند و گاز را به نیروگاه‌ها بدهیم و گازوئیل را آزاد کنیم، راهکار خوبی به نظر می‌رسد؛ اما در این زمینه‌ها نباید شتاب زده عمل کنیم و باید جوانب امر توسط کارشناسان به دقت بررسی شود.
سعادت گفت: تعیین یک قیمت ثابت و دستوری در مورد خوراک پتروشیمی‌ها درست نیست، زیرا با این روش بسیاری از ملاحظات و منافع ملی در نظر گرفته نمی‌شود. به این ترتیب، ممکن است شرکتهای پتروشیمی به جای اینکه به بهبود عملکردشان بپردازند، به دنبال دستیابی به خوراک ارزان باشند و روند توسعه‌ی آن‌ها دچار اختلال شود. اگر شرکتهای پتروشیمی قوی باشند، می‌توانند با قیمت‌های واقعی خوراک هم به حیاتشان ادامه دهند و سودآور باشند. اما اگر عملکرد‌ها ضعیف باشد، اعطای خوراک ارزان نیز به بهبود وضعیت کمکی نخواهد کرد.
تا موقعی که صنعت پتروشیمی ایران تحت تحریم است، هر گونه سرمایه گذاری در آن ریختن پول به چاه است. بازارهای جهان از متانول اشباع است.براب این متانولهای تولیدی که خریداری وحود ندارد، باید مانند مازوت در کوره ها سوزانده شوند!
با توجه به شرایط فعلی جهان، فروش خود گاز استحصالی البته به صورت LNG از هر محصول تبدیلی دیگری پرسودتر است. این دولت یکپارچه پروپاگندی استتاریخ در مورد زیان های وارد شده توسط این دولت را به تحریر در خواهد آورد
بیچاره مردم مظلوم ایرن
دلم برای خودمون میسوزه
میان این همه چپاول ما در فقر زندگی می کنیم
واقعا تصور نمیکنید که چه کردیم که اینجوری شده. الان دههاسال هست که اخبار اصلی کشور توریع گوشت و مرغ و تخم مرغ و.... هست. یاد دولت روحانی افنادم که با هواپیما گوشت از قزاقستان و خارج برای شکستن قیمت میاورد که در فرودگاه پیام کرج دچار سانحه شد. هنوز هم همان داستان تکراری کمبود و گرانی و اوردن اقلام نصف قیمت. بعنی همه دنیا اینجوری مدیریت میکنند؟ این قبیل تصمیمات را کدام کارشناس نماها و البته مسئول نماهایی اتخاذ می کنند؟ گسترش خساب نشده و ساخت و ساز بی رویه در عرصه های پتروشیمی، فولاد سازی، سد سازی و.... مصداق بی خردی و تصمیمات بدون پشتوانه و نابودی منابع کشور بوده اند. 
| 
گسترش پتروشیمی ها حساب شده بوده.منبعد نیز البته بایستی به صنابع پایین دستی پتروشیمی بپردازیم که زنجیره ارزش کامل شود.جهت استنحضار درحالیکه نفت ما تحریم بود سال گذشته 2.3 میلیارد دلار فقط متانول صادر کردیم.اگر نبود چه می کردیم؟ ایران تکنولوژی تولید گاز مایع را ندارد. از انطرف سرمایه و وقت و دیپلماسی صادرات گاز با لوله را ندارد. از انطرف ترکیه که مقصد گاز طبیعی ایران بود با صادرات گتز روسیه زیر قیمت اشباع شده. از انطرف دولت شدیدا به دلار نیاز دارد نه ریال. پس هر چند ضرر هست ولی راهی دیگر نبست. این نتایج مدیریت مشعشع کلان حداقل یی ساله کشور هست که کسی را هم قبول ندارند تكنولژى جهاني در عرض .٤ سال گذاشته به اندازه طول تاريخ پيشرفت كرده و ما هنود اندر خم بازار صادراتى براى خام فروشى هستيمكى از اين خواب خسته بيدار ميشويم
استاد گرامی. اقتصاد دان بزرگ. پتروشیمی ها مجبورند ارز حاصل از صادرات خود را به جای ۴۲ هزار توغمن به قیمت ارز نیمایی یعنی ۲۸ هزار تومان بفروشند. ضمن این که قطر اعلام کرده حاضر است خوراک پتروشیمی های ایران را با نرخی کمتر فراهم کند. پس پس همه واقعیت ها را ببینیم من مدت هاست که در عجب هستم که چطور با این وضعیت متانول که برای همه دست اندرکاران اظهر من الشمس است پروه های زیادی متانول تعریف کردند؟!>؟!؟!؟! پروژه متانول پارسیان ..پروژه متانول چاسک و...چه کسانی خط و خطوط رشد این صنعت را تعریف میکنند؟؟ مسیر را داریم اشتباه میرویم... ایشان بعنوان یک اقتصاددان!!! چرا موضوع خودرو سازی و سایر کارخانجات و تولیدات را نمی فرمایند در خارج ارزانتر تمام میشود حتی در بخش زراعت و صنایع غذایی که فرضا کنسور و کمپوت بمراتب میتوان خیلی لرزان از اروپا وارد کشور کرد و قص هذل.... حال به متانول دانش شان قد داده. مرد حسابی موضوع بحث اقتصاد سرقتی-دولتی است که مدیریت و قیمت و ... دولتی شده همراه با فساد و ناکارامدی .... آقا یک مقایسه ساده انگارانه از متانول و گاز طبیعی ارایه می دهد جای تعجب است... سقوط وحشتناک بورس شاخص کل بورس امروز با حدود ۶۰ هزار واحد (۴درصد) سقوط دوباره به کانال یک میلیون وپانصدهزار واحدی بازگشت
همه فروشنده اند
| همه هم فروشنده نیستند دوست عزیز | ما خریداریم حالا تو جو بده باید جلوی توزیع رانت شرکتها را بگیرند این ثروت ملی است . آقای اقتصاد دان، میشه یک نسخه هم برای تورم و ارزش پولی بپیچیم برامون؟ سلاممجوز احداث واحدهای متانول در این مقایس به دوره آقای احمدی نژاد برمیگردد.متاسفانه بدون در نظر گرفتن بازار این مجوزها صادر شد و شرکتهای خصولتی نیز بدون مطالعه دقیق بازار شروع به احداث واحدها نمودند. در اینکه این تعداد واحد متانول توجیه اقتصادی ندارد شکی نیست. ولی باید دقت داشت آیاقیمت فروش گاز به عراق یا ترکیه مبنای قیمت گذاری فروش گاز به واحدهای پتروشیمی است؟ متاسفانه کارشناس محترم به قیمت منطقه ایی گاز توجه نکردند. بنده معتقدم قیمت فروش گاز به پتروشیمی باید قیمت خلیج فارس یا همان فرمول قبلی وزارت نفت که تقریبا معدل قیمت بورس توکیو و نیویورک بود با درصدی تخفیف ( مثلا 5 درصد) به جهت حمایت و تشویق سرمایه گذاری باشد.
لذا این حرف که ما به عراق یا ترکیه چقدر میفروشیم و به همان قیمت به پتروشیمی بدهیم صحبت دقیقی نمیتواند باشد. مگر عراق و ترکیه چقدر گاز از ما میخرند؟ (حدود 50 میلیون متر مکعب در روز) این مقدار در برابر تولید گاز کشور حدود 6% است.
بهرحال همانطوریکه فروش گاز با سوبسید به پتروشیمی خلاف منافع ملی است فروش گران قیمت گاز هم به صنعت کشور ضربه میزند.
تا انجا كه اينجانب ميداند ميتوان از متانول براى سوخت اتومبيل ها استفاده كرد. البته درصد بهينه اختلاط با بنزين بايستى توسط كارشناسان تعيين شود . در شرايط فعلى كه مسولين از كمبود بنزين و لزوم واردات ان صحبت ميكنند اين كار تا حدى به حل مشكل كمك خواهد كرد. از بعد سياسى هم شايد كاهش صادرات متانول ارزان قيمت به چين با توجه به موضع گيرى هاى اخير چينى ها بمصلحت باشد. با اين شيوه تخصيص گاز با قيمت تشويقى به مجتمع هاى توليد متانول كه با سرمايه گذارى هاى زياد احداث شده اند قابل توجيه خواهد بود. تولید و صادرات متانول ، تنها راه حل در دسترس ما برای استفاده صادراتی از گاز متان مخزن مشترک پارس جنوبی است، به سرنوشت ایران ال ان جی پس از سال‌ها نگاه کنید. ظرفیت صادرات گاز به عراق و ترکیه هم محدود است. استاد محترم بفرمایند چه راه حل دیگری دارند؟ توقف. تولید یک محصول باعث از دست دادن بازار ان محصول می شود پتروشیمی که بساز بفروشی نیست بازار که راکد شد تولید نکند اصل پایداری در بازار حفظ مشتری وفادار است. در ایران بهد از دهه ۶۰ شمسی ٬نحوه برخورد با امر توسعه با عیار افراطی سیاسی آلوده بوده است٬ بعنوان مثال:چون یک جریان سیاسی بر روی صنایع سنگین بویژه خودرو همت گماشت٬ جریان مقابل به مخالفت با آن پرداخت و بویژه بعد از ۸۴ شمسی به زمین گیز کردنش همت گماشت
چون یک جریان سیاسی قبل و بعد انقلاب روی توسعه بازرگانی( باصطلاح بازار) تاکید داشت ٬ جریان مقابل حتی با تصریح در قانون اساسی ٬ چوب لای چرخش گذاشت
چون یک جریان سیاسی روی توسعه صنایع پتروشیمی تمرکز کرد٬ جریان مقابل بخصوص بعد از ۸۴ شمسی روی رکود در توسعه پتروشیمی تمرکز کرد و در ادامه هم عمدتا در تولید متانول و کود شیمیایی ( همان خام فروشی) همت گذاشت
حتی میتوان تعمیم داد :
چون یک گرایش اجتماعی از نهضت مشروطه به اینطرف بر مدنیزاسیون تاکید داشت ٬ گرایش مقابل با برچسب غربزدگی بطور مستمر ٬ آهنگ قهری نو سازی اجتماعی را کند کرد.
چون یکی می گوید زمین گرد است و بدور خورشید میگردد ٫ آن یکی می گوید زمین تخت است و مرکز کائنات.
به تمثیل مزاح:
چون یکی می گوید گیر عجب آدم خری افتادیم ٬ اون یکی می گوید خودت گیر عجب آدم خری افتادی!!
دقیقا این حجم از تولید متانول با ارزش کمتر از گاز خام یک چرخه غلط است و گاز ارزان قیمت به عنوان ماده اولیه باعث شده بزخی از پتروشیمی ها دنبال تولید محصولاتی دیگر با ارزش افزوده بالاتر نباشند تازه در بودجه سال اینده که قرار است هر منر مکعب گاز را 80000 تومن به انها بفروشند کلی سر و صدا دراوردن که ما برای کشور ارز اوری داشتیم، کدام ارز اوری اکر کشور امسال که قیمت جهانی گاز گران شد گاز را خام صادر میکرد حداقل ده درصد سود بیشتری برای کشور داشت
فقط امیدوارم مجلس هم این قیمت فروش را تصویب کند تا پتروشیمی ها مجبور به تولید محصول ارزشمند تری کنند
اصلا برای دولت مهم نیست فقط دلار مهمه