عقبگرد دلار از کانال ۳۳ هزار تومانی چگونه رقم خورد؟ / برنامه بازارساز چیست؟

محمدرضا مقامی فرد؛ به گزارش تابناک: دوازدهم خردادماه خبری رسانه‌ای شد، مبنی بر اینکه شورای عالی هماهنگی سران قوا به ریاست رئیس جمهور، اختیارات جدید و ویژه‌ای به بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز داده است، به گونه‌ای که با مجوز سران قوا، اختیارات این بانک در بازار ارز افزایش یافته و این بانک مجاز است تا نامحدود در بازار ارز مداخله کند.

سرانجام در ۲۲ خردادماه ۱۴۰۱، ابلاغیه جدید بانک مرکزی به صرافی‌ها، از چراغ سبز بازارساز برای عرضه اسکناس ارز صادرکنندگان به شبکه صرافی‌ها خبر داد و بنا بر این ابلاغیه، از این پس صرافی‌ها می‌توانند اسکناس ارز صادرکنندگان را با نرخ توافقی خرید کرده و به متقاضیان ارزی بفروشند.

این ابلاغیه تاکید دارد که خرید ارز توسط صرافی‌ها از صادرکنندگان بدون محدودیت و با نرخ توافقی و نه دستوری انجام شود. همچنین در بخشی از این ابلاغیه بیان شده است که فروش ارز در سرفصل سایر (کد ۲۴) با احراز هویت متقاضی به فروش برسد. با این اقدام، رفع تعهد ارزی صادرکننده نیز لحاظ می‌شود.

آنچه در این ابلاغیه مشهود بود، تاکید سیاست گذار بر عرضه ارز صادرکنندگان به صورت اسکناس به صرافی‌ها بود؛ اما چند روز بعد، بانک مرکزی از برنامه و یا بهتر بگوییم از گشایش ارزی دیگری هم رونمایی کرد.

بنابراین، با صدور بخشنامه جدید بانک مرکزی، به صرافی‌ها اجازه داده شد تا علاوه بر ارز صادرکنندگان، نسبت به خرید ارز از همه اشخاص حقیقی و حقوقی با نرخ توافقی به منظور فروش به متقاضیان اقدام کنند.

در این بخشنامه آمده است، این خرید ارز از سوی صرافی‌ها با دریافت اصل اظهارنامه گمرکی معتبر مبنی بر ورود اسکناس با نرخ توافقی انجام می‌شود؛ ضمن اینکه مانند گذشته خرید اسکناس خرد از اشخاص با رعایت مقررات ارزی و مبارزه با پولشویی امکان پذیر است. به عبارت دیگر، سیاست جدید بانک مرکزی در ابتدا تنها مختص به صادرکنندگان بود و تنها این افراد می‌توانستند دارایی‌های ارزی خود را به صرافی‌ها عرضه کنند، ولی بنا بر مصوبه جدید، نه تنها صادرکنندگان بلکه تمامی افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند هر میزان ارز که مایلند با قیمت توافقی به صرافی‌ها بفروشند.

 

کامران سلطانی زاده دبیر کل کانون صرافان کشور در گفت‌وگو با تابناک اقتصادی در خصوص روند بازار ارز در هفته گذشته اظهار داشت: بازار ارز در هفته‌ای که گذشت، افزایشی نبود، به گونه‌ای که از زمان ابلاغ مصوبه بانک مرکزی به صرافی‌ها مبنی بر اجازه خرید ارز اسکناس از صادرکنندگان توسط صرافی ها، بازار ارز روند کاهشی را تجربه کرده است، در حالی که در این مدت، قطعنامه‌هایی علیه کشورمان صادر شده بود، ولی هیچ یک از این شوک‌ها نتوانستند بازار را افزایشی کنند. این روند نشان می‌دهد بخشنامه ارزی بانک مرکزی، موثر و خوب بوده است.

 

 

به گفته سلطانی زاده: حسن این بخشنامه این است که از ذخایر ارزی بانک مرکزی استفاده نمی‌شود و از طریق ارز صادرکنندگان برای تنظیم بازار استفاده می‌شود. هرچند باید توجه داشت که این طرحی است که باید به مرور در سطح صرافی‌های سطح کشور اجرایی شود و در نهایت تمام صرافی‌های سراسر کشور در این چرخه قرار بگیرند؛ بنابراین وضعیت بازار ارز خوب است و در حال حاضر نرخ دلار در صرافی‌ها در کانال ۲۹ تا ۳۰ هزار تومان قرار دارد.

 

به گفته دبیر کل کانون صرافان، معمولا بخشی از دلاری که توسط صادرکنندگان می‌آید، ارزی است که خودشان از خریداران کالا دریافت می‌کنند که معمولا اظهارنامه گمرکی ندارد و این در حالی است که صرافی‌ها فعلا مجازند که ارز‌هایی را از صادرکننده خریداری کنند که اظهارنامه گمرکی دارد.

 

وی ادامه داد: نرخ دلار توافقی صرافی‌ها در هفته‌های اخیر از محدوده ۳۳۷۰۰ تومان به کانال ۲۹ و ۳۰ هزار تومان کاهش داشته است. البته در بازار آزاد نرخ دلار در محدوده ۳۱۶۰۰ تومان قرار دارد و پیش بینی می‌شود در هفته‌های آتی روند نزولی داشته باشد.

 

سلطانی زاده در خصوص سرفصل سایر توضیح داد: خیلی از هموطنان بلیت و پاسپورت ندارند، ولی برای یکسری هزینه‌ها نیاز به ارز دارند، بنابراین از طریق سرفصل ۲۴ نیاز این دسته از متقاضیان تامین می‌شود. قبلا این نیاز در بازار آزاد پاسخ داده می‌شد، ولی با مصوبه بانک مرکزی این نیاز در صرافی‌های رسمی پاسخ داده می‌شود که البته سقف این سرفصل معادل ۲۰۰۰ یورو می‌باشد.

 

وی افزود: ارز صادرکننده در حال حاضر در صرافی‌ها در سرفصل سایر یا همان کد ۲۴ امکان فروش دارد و مازاد این ارز هم (اگر یک صرافی نیاز داشته باشد که سریع‌تر ارز خریداری شده از صادرکننده را به فروشد)، می‌تواند در بازار متشکل ارزی توسط صرافی عرضه شود و به فروش برساند تا یک صرافی دیگر در یک نقطه‌ای کشور از این ارز استفاده کند.

 

 

دبیر کل کانون صرافان معتقد است: برای کاستن از اختلاف نرخ دلار بازار آزاد و نرخ توافقی، پیشنهاد این است که تنوع فروش ارز در صرافی‌ها بیشتر شود، یعنی هرچه نیاز ارزی هموطنان در بازار آزاد ـ که در حال پاسخگویی استـ با یک برنامه ریزی زمانی باید در چرخه صرافی‌ها قرار بگیرد، در نتیجه در مجموع به محدود شدن حجم معاملات بازار آزاد منجر خواهد شد. قاعدتا اگر مردم نیاز ارزی خود را در صرافی‌های رسمی دریافت کنند، به سمت تک نرخی شدن ارز حرکت خواهیم کرد. به بیان دیگر، حداقل نرخی که در صرافی‌ها به مردم اعلام می‌شود با نرخ بازار آزاد و غیررسمی، تفاوت چندانی نخواهد داشت. وی در پایان در خصوص نرخ دلار در سامانه نیما اظهار داشت: نرخ دلار نیمایی در حال حاضر در محدوده ۲۵۸۰۰ تا ۲۶۵۰۰ تومان قرار دارد.