استالین، روزولت و چرچیل در تهران / لحظه انفجار تنها نبردناو انگلیسی در جنگ جهانی / سخنرانی مارتین لوترکینگ: رویایی دارم / سفر تاریخی احمد قوام به روسیه / دیدار غیرنظامیان آلمانی از اردوگاه مرگ بوخن‌والد

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیو‌ها عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

استالین، روزولت و چرچیل در تهران

این ویدیوی تاریخی که متعلق به سال ۱۹۴۳ است، به سفر ژوزف استالین، فرانکلین روزولت و وینستون چرچیل به ایران برای کنفرانس تهران ـ که به صورت سری از ۶ تا ۹ آذرماه ۱۳۲۲ در سفارت شوروی در تهران برگزار شد ـ می‌پردازد. روزولت، چرچیل و استالین، رهبران آمریکا و بریتانیا و شوروی بدون این که به ایران اطلاع دهند به تهران آمدند و اساساً دولت محمدرضا پهلوی را جدی نمی‌گرفتند. آن‌ها حتی حاضر به دیدار با محمدرضا پهلوی نشدند و او مجبور شد برای ملاقات رهبران این سه کشور به سفارت شوروی در تهران برود. مهم‌ترین توافقی که در این کنفرانس به‌ دست آمد، درباره گشایش جبهه دوم در غرب اروپا بود. در خلال این کنفرانس، چرچیل به جهت شجاعت و دلاوری نیرو‌های ارتش شوروی در پاسداری از شهر استراتژیک استالینگراد، یک شمشیر را که به شمشیر استالینگراد شهرت یافت به استالین اهدا کرد. این کنفرانس از این جهت سری بود که آلمان‌ها درصدد ترور رهبران سه کشور درگیر در جبهه مقابل متحدین بودند. تصاویری که از این سفر ثبت شده را در «تابناک» می‌بینید.

لحظه انفجار تنها نبردناو انگلیسی در جنگ جهانی

اچ‌ام‌اس برهم یک نبردناو نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا از کلاس ملکه الیزابت بود که توسط اژدر، یکی از یوبوت‌های آلمانی غرق شد. نبردناو‌ها کشتی‌های بسیار بزرگ با قدرت آتش بالا بودند که دیگر از صحنه نظامی اقیانوس‌ها خارج شدند، اما در زمان خود نشان دهنده برتری سیاسی و نظامی کشور خود به حساب می‌آمدند. غرق شدن "اچ‌ام‌اس برهم" ضربه سنگینی به نیرو دریایی بریتانیا در جنگ جهانی دوم بود، تا حدی که هیات دریایی بریتانیا تمام اخبار غرق شدن آن را سانسور کرد تا از این طریق خبر غرق شدن آن را از آلمانی‌ها مخفی کرده و جلو تخریب روحیه بریتانیایی‌ها را بگیرند. بعد از چند هفته تاخیر تنها اقوام درجه یک خدمه از جریان مطلع شدند؛ اما این خبر همراه با تذکر برای حفظ اطلاعات بود. بعد از ادعا‌های مکرر توسط رادیو‌های آلمانی نهایتا در ۲۷ ژانویه ۱۹۴۲ غرق شدن آن رسما از طرف هیات دریایی بریتانیا اعلام شد. ویدیوی لحظه انفجار این نبردناو را در «تابناک» می‌بینید.

سخنرانی مارتین لوترکینگ: رویایی دارم

مارتین لوتر کینگ جونیور، رهبر جنبش حقوق مدنی آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار بود. نام او هنگام تولد مانند پدرش مایکل کینگ بود، اما کینگ پدر نام خود و پسرش را بعد از سفری به آلمان تغییر داد. اینجا بود که او انتخاب کرد به یاد اصلاح طلب آلمانی مارتین لوتر خوانده شود. او که در یک خانواده متوسط در آتلانتا جورجیا به دنیا آمده بود، در نتیجه سخت‌گیری‌های پدرش ابتدا لیسانس جامعه شناسی و سپس در اثر تمایلات مذهبی و رهبری فرقه باپتیست توسط پدر و پدربزرگش در رشته علوم دینی تحصیل کرد  و دکترای نظام الهیات گرفت. سخنرانی معروف مارتین لوتر کینگ در گردهمایی بزرگ طرفداران تساونی حقوق سیاه‌پوستان و سفید‌پوستان که به سخنرانی رویایی دارم مشهور شده است، در ۲۸ اوت ۱۹۶۳ در برابر بنای یادبود لینکلن در واشنگتن دی سی ایراد شد. رویایی دارم یکی از مهم‌ترین و مشهورترین سخنرانی‌های تاریخ آمریکاست. ترجمه این سخنرانی را در سالروز ترور مارتین لوتر کینگ در ویدئو تابناک ببینید.

سفر تاریخی احمد قوام به روسیه

احمد قوام نخست وزیر ایران، جزو چهره‌هایی است که مرور زندگی وی حاوی نکات قابل توجهی است. یکی از بزنگاه‌های تاریخ در دوره پس از جنگ جهانی دوم بود که طبق توافق انگلیس و روسیه، قرار بود سربازان هر دو کشور متجاوز ایران را ترک کنند، اما روسیه حاضر به ترک ایران نبود. قوام در سال ۱۳۲۵ به روسیه رفت و به شوروی وعده داد که قصد دادن امتیاز‌های نفتی شمال ایران به روسیه را دارد، اما تاکید کرد با توجه به اینکه مجلس در زمان اشغال ایران نمی‌تواند تشکیل شود و چنین قانونی را تصویب کند، از روس‌ها خواست ایران را ترک کنند تا زمینه دادن این امضا‌ها فراهم شود. قوام برای اطمینان بخشیدن به روسیه، کابینه‌ای تشکیل داد که اکثریت آن را چهره‌های چپ و نزدیک به روسیه تشکیل می‌دادند. پس از تخلیه ایران توسط روسیه، مجلس تشکیل شد و با امتیاز دادن به روسیه مخالف کرد و قوام به آهستگی روسیه را در این ماجرا شکست داد. این فیلم از زمان ورود قوام به مسکو ثبت شده است.

دیدار غیرنظامیان آلمانی از اردوگاه مرگ بوخن‌والد

در دوران آلمان نازی، اردوگاه‌های کار اجباری بسیاری ساخته شد که شرایط بد و اسفناکی بر آن‌ها حاکم بود. تعداد بسیاری از اقلیت‌های مختلف نژادی، سیاسی و مذهبی در این اردوگاه‌ها زندانی شده و مجبور به بیگاری در کارخانه‌های مختلف شدند. یکی از بزرگترین اردوگاه‌های کار اجباری اردوگاه بوخن‌والد بود. در سردر این اردوگاه نوشته شده بود: Jedem das Seine به معنی هر کسی را داشته‌اش؛ منظور از این پروپگاندای رژیم نازی این بود که افرادی که در این شرایط زندگی می‌کنند لیاقتی بیشتر از این ندارند. پس از آزادی این کمپ توسط نیروهای متفقین، غیرنظامیان آلمانی مجبور شدند تا به این اردوگاه آمده و از نزدیک فجایعی که در آن انجام شده بود ببینند. در این ویدیو، تصاویری از وضعیت این اردوگاه که همزمان با ملاقات اجباری غیرنظامیان آلمانی تهیه شده است، ببینید. غیرنظامیان در مواجهه با صحنه‌های دلخراش این اردوگاه پیوسته می‌گفتند ما خبر نداشتیم. هشدار؛ این ویدیو شامل تصاویری است که ممکن است برای همه مخاطبان مناسب نباشد.