کلیات
مجلس شورای اسلامی رکن اصلی نهاد قانون‌گذاری در کشور ایران است که از نمایندگان منتخب مردم تشکیل شده‌است. در فرمان مشروطیت از مجلس ایران هم به عنوان مجلس شورای ملی و هم مجلس شورای اسلامی نام برده شده‌است. در قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی پیش از بازنگری نام این نهاد مجلس شورای ملی بوده‌است. هر چند که در ۳۱ تیر ۱۳۵۹ نمایندگان مجلس این نهاد را «مجلس شورای اسلامی» نامگذاری کردند. هم‌اینک در دوره دهم مجلس شورای اسلامی تعداد نمایندگان مجلس (با رئیس مجلس) ۲۹۰ نفر است و ریاست این دوره از مجلس به عهده علی اردشیر لاریجانی است.
دوره نمایندگی
دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی چهار سال است. انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دور قبل برگزار شود به طوری كه كشور در هیچ زمانی بدون مجلس نباشد.
تعداد نمایندگان
شمار نمایندگان مجلس شورای اسلامی دویست و هفتاد نفر است و از تاریخ همه پرسی سال یكهزار و سیصد و شصت و هشت هجری شمسی پس از هر ده سال، با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیائی و نظایرآن حداكثر بیست نفر نماینده می تواند اضافه شود.
زرتشتیان و كلیمیان هر كدام یك نماینده و مسیحیان آشوری و كلدانی مجموعاً یك نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هر كدام یك نماینده انتخاب می كنند. محدودة حوزه های انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین می كند.
رسمیت یافتن مجلس
پس از برگزاری انتخابات، جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دو سوم مجموع نمایندگان رسمیت می یابد و تصویب طرح ها و لوایح طبق آئین نامة مصوب داخلی انجام می گیرد مگر در مواردی كه در قانون اساسی نصاب خاصی تعیین شده باشد. برای تصویب آئین نامة داخلی و موافقت دو سوم حاضران لازم است.
سوگند یاد کردن نمایندگان
نمایندگان باید در نخستین جلسة مجلس به ترتیب زیر سوگند یاد كنند و متن قسم نامه را امضاء نمایند.
بسم الله الرحمن الرحیم «من در برابر قرآن مجید، به خدای قادر متعال سوگند یاد می كنم و با تكیه بر شرف انسانی خویش تعهد می نمایم كه پاسدار حریم اسلام و نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم، ودیعه ای را كه ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری كنم و در انجام وظایف وكالت، امانت و تقوی را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای كشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پای بند باشم، از قانون اساسی دفاع كنم و در گفته ها و نوشته ها و اظهار نظرها، استقلال كشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مدنظر داشته باشم.»
نمایندگان اقلیت های دینی این سوگند را با ذكر كتاب آسمانی خود یاد خواهند كرد.
نمایندگانی كه در جلسة نخست شركت ندارند باید در اولین جلسه ای كه حضور پیدا می كنند مراسم سوگند را به جای آورند.
انتخابات مجلس در صورت وقوع جنگ
در زمان جنگ و اشغال نظامی كشور به پیشنهاد رئیس جمهور و تصویب سه چهارم مجموع نمایندگان و تأیید شورای نگهبان انتخاب نقاط اشغال شده یا تمامی مملكت برای مدت معینی متوقف می شود و در صورت عدم تشكیل مجلس جدید، مجلس سابق همچنان به كار خود ادامه خواهد داد.
لزوم علنی بودن مذاکرات مجلس
مذاكرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش كامل آن از طریق رادیو و روزنامة رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. در شرایط اضطراری، درصورتی كه رعایت امنیت كشور ایجاب كند، به تقاضای رئیس جمهور یا یكی از وزراء یا ده نفر از نمایندگان، جلسة غیرعلنی تشكیل می شود. مصوبات جلسة غیرعلنی در صورتی معتبر است كه با حضور شورای نگهبان به تصویب سه چهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرف شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر گردد.
شرایط تصویب قوانین مجلس
مجلس شورای اسلامی نمی تواند قوانینی وضع كند كه با اصول و احكام مذهب رسمی كشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. تشخیص این امر به ترتیبی كه در اصل نودوششم آمده برعهدة شورای نگهبان است.
شرح و تفسیر قوانین عادی در صلاحیت مجلس شورای اسلامی است. مفاد این اصل مانع از تفسیری كه دادرسان، در مقام تمیز حق، از قوانین می كنند نیست.
ممنوعیت واگذاری اختیار نمایندگی
سمت نمایندگی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. مجلس نمی تواند اختیار قانون گذاری را به شخص یا هیأتی واگذار كند ، ولی در موارد ضروری می تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به كمیسیون های داخلی خود تفویض كند، در این صورت این قوانین در مدتی كه مجلس تعیین می نماید به صورت آزمایشی اجرا می شود و تصویب نهائی آنها با مجلس خواهد بود.
همچنین مجلس شورای اسلامی می تواند تصویب دائمی اساسنامة سازمان ها، شركت ها، مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت را با رعایت اصل هفتاد و دوم به كمیسیون های ذیربط واگذار كند و یا اجازة تصویب آنها را به دولت بدهد. در این صورت مصوبات دولت نباید با اصول و احكام مذهب رسمی كشور و یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. تشخیص این امر به ترتیب مذكور در اصل نودوششم با شورای نگهبان است. علاوه بر این مصوبات دولت نباید مخالف قوانین و مقررات عمومی كشور باشد و به منظور بررسی و اعلام عدم مغایرت آنها با قوانین مزبور باید ضمن ابلاغ برای اجرای اطلاع رئیس مجلس شورای اسلامی برسد.
این دو گزینه در یکی از جلسات علنی مجلس به ارائه برنامه های خود می پردازند و در نهایت یکی از آن ها با رای مجلس به عنوان رییس دیوان محاسبات انتخاب می شود.
کد خبر: ۱۱۵۷۵۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۲
در شهریور ۱۴۰۰ هم ۴ نماینده مجلس برای حضور در دولت و شهرداری از سمت خود کناره‌گیری کردند. سید احسان خاندوزی نماینده مردم تهران برای وزارت امور اقتصادی و دارایی و سید جواد ساداتی‌نژاد نماینده مردم کاشان و آران و بیدگل برای وزارت جهاد کشاورزی، بهارستان را ترک کردند و راهی پاستور شدند.
کد خبر: ۱۱۵۷۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۱
نگاهی به مصوبات و تذکرات نشست نوبت صبح و عصر مجلس؛
با موافقت نمایندگان، جلسات علنی مجلس شورای اسلامی در روزهای یکشنبه و سه‌شنبه هفته جاری در دو نوبت صبح و بعدازظهر برگزار خواهد شد. نمایندگان در جلسه علنی نوبت دوم امروز خود، نخست درخواست مسکوت ماندن طرح مالیات بر عایدی سرمایه را بررسی کرده و پس از مخالفت با این درخواست، به ادامه بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص طرح مالیات بر عایدی سرمایه پرداختند.
کد خبر: ۱۱۵۷۴۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۱
طرح مالیات بر عایدی سرمایه بعد از ۲ سال معطلی در راهروهای مجلس و کمیسیون اقتصادی در حالی امروز (یکشنبه) به صحن علنی مجلس شورای اسلامی رسید که دولت سیزدهم بارها موافق خود را نسبت به این طرح در راستای عدالت‌محوری و هوشمندسازی نظام مالیاتی اعلام کرده بود.
کد خبر: ۱۱۵۷۴۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۱
رئیس مجلس در نطق پیش از دستور:
مجلس همچنان معتقد است، بهترین راه برای ایجاد آرامش معیشتی برای مردم، تخصیص یارانه‌ها به انتهای زنجیره و ارایه کالا‌های اساسی بصورت کالابرگ الکترونیک که هم جلوی فساد ناشی از تفاوت قیمت ارز را می‌گیرد و هم تورم ناشی از افزایش نقدینگی و تورم انتظاری دیگر کالا‌ها ناشی از افزایش کالا‌های اساسی را کنترل می‌کند.
کد خبر: ۱۱۵۷۳۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۱
نماینده اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد
نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی ، افزایش تیراژ تولید در ایران خودرو را گام موثری در پاسخ‌گویی به نیاز مشتریان خواند و گفت: خروج محصولات قدیمی مانند سمند و پژو ۴۰۵ که با استانداردهای ۸۵ گانه هم‌خوانی نداشت و طراحی و تولید محصولات جدید از اقدامات مهم ایران خودرو به شمار می‌رود.
کد خبر: ۱۱۵۷۰۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۸
به گفته حجت الاسلام محمدرضا میرتاج الدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه، این لایحه شامل احکام و تبصره‌های بودجه است، چون طرح مجلس برای ارائه لایحه بودجه در دو مرحله نهایی نشد و لایحه بودجه در یک مرحله شامل احکام و تبصره‌های بودجه به مجلس ارائه می‌شود.
کد خبر: ۱۱۵۶۸۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۷
آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار رییس مجلس:
مردم از ما گلایه دارند که چرا به مسئولین نسبت به مشکلات تذکر نمی دهیم، در حالی که ما مکرر تذکر داده و می دهیم و این تذکرات در سایت ما نیز منعکس است، حال اینکه چرا صداوسیما تذکرات مراجع را منعکس نمی کند، حتما مصلحتی دارد، اما مردم انتظار دارند که مسئولین به این تذکرات ترتیب اثر دهند.
کد خبر: ۱۱۵۶۸۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۷
آیت الله جوادی آملی در دیدار با رییس مجلس شورای اسلامی:
اگر ضعف در مدیریت داشته باشی، خداوند نظر خود را از ما برمی‌گرداند، امیرالمومنین علیه السلام می‌فرماید: «من وجد ماء و تراباً فافتقر فابعده الله»: کشوری که آب و خاک دارد، ولی نتواند خود را اداره کند و نیازمند به دیگران باشد، خدا او را از رحمت دور کند! مواظب زبانمان و ادبمان باشیم، مبادا از حرف ما، گفتار ما، سوءاستفاده شود، هم حوزویان، هم دانشگاهیان و هم مسئولین و همه و همه باید رعایت کنند.
کد خبر: ۱۱۵۶۸۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۷
دیوان محاسبات دادگاهی است مالی که مأمور معاینه و تفکیک محاسبات اداره مالیه و تفریغ کلیه حسابداران خزانه بوده و نیز نظارت می‌کند که هزینه‌های معینه در بودجه از میزان معین تجاوز نکند و تغییر و تبدیل نیابد و هر وجهی در محل خود صرف شود و نیز مکلف است در امر معاینه و تفکیک محاسبات ادارات دولتی و جمع‌آوری سند خرج محاسبات و صورت کلیه محاسبات مملکتی اقدام کند.
کد خبر: ۱۱۵۶۷۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۷
رئیس کمیته دیوان محاسبات مجلس:
در جلسه روز یکشنبه کمیته دیوان محاسبات، امور مالی و اموال مجلس برنامه ۶ تن و برنامه ۷ تن دیگر از داوطلبان نیز روز دوشنبه بررسی شد و در نهایت، کمیته ۴ تن را به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس معرفی کرد.
کد خبر: ۱۱۵۶۶۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۵
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: آقای ابراهیم عزیزی نماینده مردم کرمانشاه از حضور در دولت منصرف شده و تشخیص داده حضورش در مجلس موثرتر است.
کد خبر: ۱۱۵۶۶۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۵
وزیر اقتصاد در نامه‌ای خطاب به قالیباف خواستار تسریع در تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه شد.
کد خبر: ۱۱۵۶۴۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۴
بررسی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت سیزدهم در مجلس
نشست علنی امروز (یکشنبه ۴ دی ماه) مجلس شورای اسلامی به ریاست محمد باقر قالیباف و با حضور ۲۱۶ تن از نمایندگان آغاز شد. در این نشست گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد ارزیابی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت قرائت شد و درمورد آن نمایندگان مجلس و وزیر اقتصاد و رییس بانک مرکزی به اظهار نظر پرداختند.
کد خبر: ۱۱۵۶۴۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۴
براساس آیین نامه داخلی مجلس دولت تا ۱۵ آذر مهلت داشت تا لایحه بودجه را به مجلس تحویل دهد اما متأسفانه حدود ۱۶ روز از این مهلت گذشته اما دولت لایحه‌ای را به مجلس تحویل نداده است.
کد خبر: ۱۱۵۶۳۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
کمیسیون اجتماعی مجلس بررسی وضعیت بازنشستگان را در دستور کار این هفته خود دارد.
کد خبر: ۱۱۵۶۲۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
زمان اعلام نامزدی برای ریاست دیوان محاسبات در روز ۲۳ آذر ماه به پایان رسیده و در حال حاضر سوابق کاری متقاضیان در کارگروه تخصصی کمیسیون در دست بررسی است. پیش از این، مهرداد بذرپاش رئیس دیوان محاسبات کشور بود که با انتخاب دولت و رای اعتماد نمایندگان به عنوان وزیر راه و شهرسازی منصوب شد. اکنون ضیاءالدین نورالدینی با حکم قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی ، سرپرست این نهاد است.
کد خبر: ۱۱۵۵۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
نگاهی به مصوبات و تذکرات امروز بهارستان نشینان
این روزها خبرهای متعددی مبنی بر گران شدن قیمت دارو و حتی کمیاب شدن برخی اقلام دارویی به گوش می‌رسد که برای مردم مشکلات فراوانی را ایجاد کرده است. به همین دلیل، نمایندگان با لایحه معافیت واردات مواد اولیه دارویی، شیرخشک و تجهیزات پزشکی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده موافقت کردند.
کد خبر: ۱۱۵۴۹۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
سوال از بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت درباره علت عدم حل مشکل دارو در تمام داروخانه‌ها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد.
کد خبر: ۱۱۵۴۹۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
علی نیکزاد نایب رییس مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز چهارشنبه _ ۲۳ آذر_ گفت: آقای ابراهیم عزیزی نماینده کرمانشاه با سابقه حضور در مجلس، شورای نگهبان و دولت و فرزند شهید است. دولت رایزنی‌های زیادی با او کرده و به یک توافق با رییس جمهور رسیده است. ایشان استعفای خود از مجلس را علی رغم میل باطنی‌شان تقدیم کرده است.
کد خبر: ۱۱۵۴۹۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
